از رمزریال ، اولین ارز دیجیتال ملی چه می‌دانید؟

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی گفت رمزریال طی چند ماه آینده به شکل آزمایشی ارائه خواهد شد. اما اولین ارز دیجیتال ملی چه ویژگی‌هایی دارد و نحوه استفاده از آن چگونه خواهد بود؟

مهران محرمیان، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی عنوان کرد حدود 13 سال قبل در حوزه پولی دنیا یک گرایش جدید با نام ارزهای دیجیتالی به وجود آمد که در حال حاضر به دلیل جنبه‌های مختلف بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و بسیاری آن را به عنوان رمزدارایی‌ها می‌شناسند. همچنین فلسفه اصلی ارزهای دیجیتالی بر پایه تمرکززدایی است.

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در ادامه گفته‌های خود با اعلام این که در حال حاضر بانک مرکزی هیچ کشوری از ارزهای دیجیتالی پشتیبانی نمی‌کند، گفت این رمزارزها فاقد ارزش فیزیکی بوده و همچنین بدون پشتوانه هستند. البته طی سال‌های اخیر بانک‌های مرکزی با چنین فضایی در حال مقابله بودند و همزمان این موضوع را نیز مورد بررسی قرار می‌دادند؛ زیرا موضوع حاکمیت پولی در هر کشوری به عنوان خط قرمزهای آن کشور محسوب می‌شود.

محرمیان در ادامه با اشاره به راهکارهای فناورانه بانک‌های مرکزی در مواجهه با ارزهای دیجیتالی عنوان کرد به تازگی برخی از بانک‌های مرکزی از ویژگی‌های رمزارزها که به حاکمیت پولی آن آسیب نمی‌زند استفاده می‌کنند. در واقع اگر پول‌های سنتی را در یک طرف و در سمت دیگر ارزهای دیجیتالی را قرار دهیم، رمزپول بانک مرکزی (Central Bank Digital Currency) در بین آنها قرار خواهد داشت.

این مقام مسئول در بانک مرکزی در خصوص ویژگی‌های رمزپول‌های بانک مرکزی عنوان کرد رمزپول بانک مرکزی بر خلاف ارزهای دیجیتالی بی پشتوانه نخواهد بود. هم‌اکنون 90 بانک مرکزی پروژه‌ای را روی رمزپول بانک مرکزی ایجاد کردند که تحقیقات روی برخی از آنها همچنان ادامه دارد و برخی از آنها نیز به مرحله تصویب مقررات رسیدند و به زودی ارائه خواهند شد. همچنین فرایند ارائه اولیه و آزمایشی برخی از آنها نیز شروع شده و در کشورهای معدودی نیز شاهد عملیاتی شدن رمزپول هستیم.

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در ادامه اظهار کرد در ایران نیز از چند سال قبل فرایند بررسی این حوزه را در دستور کار قرار دادیم و از سال 1399 وارد حوزه مقررات‌گذاری شدیم. وی افزود البته رمزپول فقط بعد فنی ندارد، بلکه از ابعاد نظارتی، اقتصادی، ارزی، ریالی و به ویژه حقوقی بهره می‌برد که باید تمام این موارد ارزیابی شود. در همین راستا سرانجام بعد از جلسه‌های تخصصی متعدد حدود دو هفته قبل مقررات رمز پول بانک مرکزی در شورای پول و اعتبار تصویب شد. محرمیان تاکید کرد ظرف مدت چند ماه آینده رمز پول بانک مرکزی با نام رمزریال به شکل آزمایشی عملیاتی و عرضه خواهد شد تا در دسترس مردم قرار بگیرد.

رمزریال چیست؟

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در خصوص تفاوت میان رمزریال و ارزهای دیجیتالی بیان کرد بسیاری از مردم هنگامی که با عنوان رمزریال مواجه می‌شوند آن را یک رمزارز می‌دانند، اما رمزریال یک رمزارز جهان روا نظیر بیت کوین نبوده و همانند آنها بی‌پشتوانه نیست و به استخراج نیز نیازی نخواهد داشت. البته تمام ارزهای دیجیتالی جهان روا هم نیاز به استخراج ندارند، اما بیت کوین به عنوان معروف‌ترین رمزارز جهان از قابلیت استخراج بهره می‌برد.

محرمیان افزود فرایند انتشار رمزریال همانند انتشار ریال به شکل انحصاری توسط بانک مرکزی انجام خواهد شد. همچنین بسیاری تصور می‌کنند رمز ریال مانند سایر رمزارزها قابل سرمایه‌گذاری است، اما بر خلاف چنین تصوری باید گفت هیچ فردی روی پول سرمایه‌گذاری نخواهد کرد؛ یعنی رمزریال همانند اسکناس ابزار مبادله بوده و از قوه ابراء بهره می‌برد و یک ابزار پرداخت محسوب می‌شود.

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در خصوص نحوه کارکرد رمزریال نیز بیان کرد هنگامی که اسکناسی بین مردم مورد مبادله قرار می‌گیرد، شخص سومی وجود ندارد. مثلا اگر در شهر دیگری باشید و برای خرید یک کالا به انتقال پول به واسطه یک روش از یک حساب به حساب دیگر نیاز داشته باشد، این فرایند توسط واسطه‌هایی به انجام می‌رسد، اما در رمزریال دیگر به واسطه‌ای نیاز نخواهد بود؛ یعنی رمزریال همانند اسکناس عمل کرده و بین مردم بدون نیاز به حضور شخص سوم مورد مبادله قرار می‌گیرد. از این رو در رمزریال بر خلاف پول سنتی، همه چیز روی بستر دیجیتال و به شکل لحظه‌ای اتفاق می‌افتد.

محرمیان در مورد نحوه استفاده از رمزریال نیز عنوان کرد کارت بانکی را در نظر بگیرید که بسیاری از مردم به آن دسترسی دارند؛ این کارت به صورت مستقیم یک پول به شما نمی‌دهد و در حقیقت باید آن را یک ابزار دسترسی به پول در حساب به شکل الکترونیکی دانست. همچنین اگر هر اتفاقی برای بانک رخ دهد، پول فرد به شکل سپرده در بانک وجود خواهد داشت، اما رمزریال در داخل گوشی فرد قرار خواهد داشت و در اینجا بانک به عنوان شخص سوم و واسط انتقال وجه حذف خواهد شد و پولی که به فرد تعلق دارد به شکل الکترونیکی انتقال پیدا خواهد کرد.

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در ادامه بیان کرد در حال حاضر برای نگهداری از پول و درآمد روش‌های مختلفی وجود دارد و معمولا افراد با ترکیبی از اشکال مختلف دارایی نظیر اسکناس، طلا و حساب بانکی استفاده می‌کنند. در همین راستا رمزریال نیز در حقیقت یک انتخاب جدید برای مردم خواهد بود تا به کمک آن دارایی خود را نگهداری کنند. در واقع مردم می‌توانند با مراجعه به بانک، بخشی از پول خود را به شکل رمزریال در کیف پول الکترونیکی خود تبدیل کنند. همچنین میزان رمزریال نگهداری شده در کیف پول بر اساس نوع کیف پول اعم از تجاری یا شخصی متفاوت است.

محرمیان در ادامه گفته‌های خود بیان کرد فرایند نظارتی و ردیابی ویژه در مورد ارزهای دیجیتالی به خصوص رمزریال بانک مرکزی با دقت به انجام رسیده است؛ در واقع به گونه‌ای رمزریال طراحی شده تا ردیابی وجه به شکل دقیق انجام شود و حتی در زمان سرقت اطلاعات رمزریال و هک گوشی موبایل توسط سارقان و هکرها نیز بتوان فرایند ردیابی را انجام داد. از این رو رمزریال نسبت به اسکناس و حتی انتقال وجه الکترونیک نیز از بالاترین سطح امنیت بهره می‌برد.

این مقام مسئول در بانک مرکزی در بخش پایانی گفته‌های خود عنوان کرد تبدیل اسکناس به یک موجودیت قابل برنامه‌ریزی و برنامه‌نویسی به عنوان یکی از اهداف مهم طراحی رمزریال در بانک مرکزی محسوب می‌شود و ما برای آن از اصطلاح open money استفاده می‌کنیم؛ در چنین فرایندی پول دارای موجودیت هوشمند می‌شود.

وی افزود برای مثال هنگام دریافت تسهیلاتی به شکل رمزریال، امکانی برای بانک و تسهیلات دهنده فراهم خواهد شد تا مبلغ مورد نظر دقیقا در جایی که هدف‌گذاری شده مورد سرمایه‌گذاری قرار بگیرد. این در حالی است که در اسکناس و سایر روش‌های انتقال وجه امکان ردیابی هوشمند برای تسهیلات دهنده و سیاست‌گذار فراهم نشده است. در واقع رمزپول‌ها در عرصه پولی فضای نوآورانه‌ای را به وجود خواهند آورد و بانک‌های مرکزی سایر کشورها نیز قصد دارند از ظرفیت‌های این حوزه استفاده کنند.