جهش جدید امیکرون با نام BA.2 تایید شده و به گفته محققان قدرت سرایت آن بیشتر از هر سویه دیگری است. آیا واکسیناسیون ایمنی ایجاد میکند؟
نمونههایی از جهش جدید امیکرون (سارس کووید 2) طی دو ماه گدشته در سراسر جهان افزایش یافته و اکنون بسیاری از کشورها نوع جدیدی از این سویه را تجربه کردهاند. اکنون شاهد ظهور نوع جدیدی از امیکرون به نام BA.2 هستیم.
جهش جدید امیکرون با نام BA.2 چقدر خطرناک است؟
یک جهش جدید چیست؟ ویروسها و به ویژه ویروسهای RNA به هنگام تکثیر شدن، خطاهای زیادی مرتکب میشوند. آنها قادر به تصحیح اشکالات پیش آمده نیستند و به همین خاطر جهشهای زیادی دارند و به طور مداوم در حال تکامل هستند.
هنگامی که در نتیجه این جهشها و اشکالات پیش آمده، کد ژنتیکی یک ویروس تغییر میکند از آن به عنوان یک سویه یا واریانت جدید یاد میکنیم. امیکرون یک سویه «بسیار متمایز» است که تاکنون بیش از 30 جهش در پروتئینهای سنبله داشته است. این امر محافظت از آنتی بادیها را در برابر عفونت و واکسیناسیون قبلی کاهش و قابلیت انتقال را افزایش داده است.
مقامات بهداشتی در مورد یک سویه جدید نگران هستند؟
اگر این طور به نظر میرسد که تغییرات در کد ژنتیکی تأثیر خاصی روی ویژگیهای ویروس میگذارد و آن را تبدیل به یک نوع خطرناک میکند که ممکن است در کشورهای مختلف انتقال قابل توجهی را تجربه کند، در دسته بندی «واریانت موردعلاقه» جای میگیرد.
اگر نوعی از واریانت مورد علاقه وجود داشته باشد که دامنه سرایت عفونت آن بیشتر باشد و درمانها و واکسیناسیون قبلی را تحت تأثیر قرار دهد و آنها را بیاثر کند، آن را در دسته بندی «واریانت نگرانی» قرار میدهند.
سازمان جهانی بهداشت در 26 نوامبر نوعی از واریانت نگرانی را شناسایی و ثبت کردند. علت شناسایی چنین سویه جدیدی این بود که امیکرون نرخ عفونت مجدد بالایی داشت و از طرف دیگر قابلیت انتقال ویروس یا سرایت پذیری آن بیش از هر زمانی شده بود. با این همه در برابر واکسیناسیون عمومی نیز مقاوم بود و عملاً تأثیر واکسن را ناچیز میکرد.
اصل و نسب امیکرون از کجاست؟
یک نسل یا سویه فرعی، گروهی از ویروسها هستند که از نظر ژنتیکی از ویروسهای اجداد خود مشتق شدهاند و تقریباً ویژگیهای آنها را دارند. برای مثال واریانت امیکرون که خود نوع جهش یافته کرونا است سه جهش یا سویه فرعی دارد که شامل BA.1، BA.2 و BA.3 میشود.
در حالی که سازمان جهانی بهداشت تاکنون دو واریانت شناسایی کرده و سویه BA.2 را در دسته بندی جداگانهای قرار نداده اما بریتانیا این واریانت را یک نوع «تحت بررسی» برچسب گذاری کرده است. (در حال تحقیق و بررسی روی این واریانت جدید است) بنابراین این سویه طبق تعاریف سازمان جهانی بهداشت (WHO) هنوز به عنوان واریانت موردعلاقه یا واریانت نگرانی شناخته نشده گر چه نزدیک تر از آن چیزی است که فکر میکنیم.
امیکرون اولین سویه از کویید 19 نیست که از جهشهای فرعی برخوردار است و پیشتر نیز واریانتهای دیگری از این قبیل داشتهایم. در اواخر سال گذشته، دلتا پلاس یا AY.4.2 به طور فزایندهای گزارش شد، سپس Omicron خبرساز گردید.
چه چیزی در مورد BA.2 متفاوت است؟
در حالی که اولین زنجیره از سویه فرعی BA.2 از فیلیپین آغاز گردید و پس از آن هزاران مورد در کشورهایی نظیر ایالات متحده، بریتانیا و بعضاً در استرالیا مشاهده شده، منشأ این نوع ویروس کرونا همچنان ناشناخته است.
ویژگیها و خواص دقیق BA.2 در حال بررسی است. گر چه هیچگونه شواهدی دال بر تشدید بیماری در این واریانت دیده نمیشود، اما دانشمندان نگرانیهایی در این خصوص دارند.
1. وجه ممیزهای وجود ندارد!
یک علامت بسیار مهمی که به محققان کمک کرد تا بتوانند امیکرون یا همان BA.1 را از سایر انواع کووید 19 شناسایی کنند، عدم وجود ژن S بود که به عنوان «ژن نارسایی هدف» شناخته میشود. اما چنین چیزی در BA.2 وجود ندارد. ناتوانی در تشخیص این واریانت باعث شده تا محققان نام آن را «سویه فرعی پنهانکار» بگذارند.
البته مطالب بالا بدین معنی نیست که نمیتوانیم BA.2 را با تستهای PCR تشخیص دهیم. بلکه تنها به این معنی است که اگر آزمایش فردی مثبت شود، مدت زمان بیشتری طول خواهد کشید تا بفهمیم کدام واریانت مسئول بیماری زایی است.
2. ممکن است عفونت بیشتری داشته باشد
شاید عمده نگرانیها بابت این سویه به این خاطر باشد که مشخص شده عفونت بیشتری به همراه خواهد داشت. (به نسبت نوع BA.1) یک مطالعه اولیه در دانمارک، جایی که BA.2 تا حد زیادی جایگزین سویه BA.1 شده، نشان میدهد که BA.2 افرادی را که واکسینه نشدهاند تا دو برابر بیشتر از دیگران درگیر بیماری میکند و عفونی زایی آن نیز بیشتر است.
محققان معتقدند افرادی که به طور کامل دو دوز واکسن خود را دریافت کردهاند تا 2.5 برابر بیشتر از امیکرون نوع BA.1 در معرض خطر قرار دارند و کسانی که دوز بوستر یا سوم واکسن خود را زدهاند، تا سه برابر بیشتر در معرض هستند.
این مطالعه بیش از 2000 مورد خانواده را که درگیر BA.2 شده بودند را مورد بررسی قرار داد تا تعداد مواردی را که در طی یک دوره پیگیری هفت روزه ایجاد شد، تعیین کند. همچنین محققان میزان احتمال ابتلای مجدد را برای کسانی که یک بار به سویه BA.1 مبتلا شدهاند، 29 درصد و برای کسانی که یک بار به سویه BA.2 مبتلا شدهاند، 39 درصد تخمین زدهاند.
البته این مطالعه در شرایط پیش از چاپ قرار دارد و بدین معنی است که همچنان توسط دانشمندان دیگر مورد بررسی و تأیید قرار نگرفته است. بنابراین باید تحقیقات بیشتری انجام شود تا ثابت شود که عفونت سویه فرعی بیشتر است.
احتمالا واریانت های دیگری را نیز خواهیم دید
باید پس از این انتظار ظهور و پدیداری سویهها، سویههای فرعی و نسلهای دیگری نیز از کووید 19 یا همان کرونا باشیم. با چنین سطح بالایی از سرایت پذیری ویروس کرونا فرصت زیادی برای جولان دادن خواهد داشت و میتواند جهشهای تازهای را نیز تجربه کند.
استراتژیهایی همچون رعایت فاصله اجتماعی و ماسک پوشیدن و افرایش میزان واکسیناسیون عمومی در سطح جهان و خصوصاً کشورهای توسعه نیافته و فقیر میتواند منجر به کاهش این واریانت خطرناک باشد.
از دیگر روشهایی که میتوان به کمک آن زنجیره انتقال این ویروس را قطع کرد، بستن مرزهای سرزمینی است. در صورت بروز علائم خود را قرنطینه کنید و مصرف ویتامین D را از یاد نبرید. خواب شبانه راحت و سالم میتواند سیستم ایمنی شما را قوی کند.