روترها برای انتقال داده و بستهها بین شبکههای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند و به صورت کلی وظیفهی هدایت ترافیکها را در شبکه بر عهده دارند.
دنیای شبکه، دنیای بسیار گستردهای است و روز به روز به اهمیت آن افزوده میشود. شبکههای کامپیوتری متشکل از اجزا و تجهیزات متفاوتی هستند و به صورت کلی به دو بخش اکتیو و پسیو تقسیم میشوند. از ضروریترین و مهمترین تجهیزات در بخش اکتیو، انواع روترها و سوییچهای لایه دو و لایه سه هستند. از روتر به عنوان زیر ساخت یا هستهی اینترنت نام برده میشود. در بین تجهیزات شبکه، روترها هوشمندترین تجهیزات به حساب میآیند. روترها از تنوع بالایی در بازار برخوردار بوده و کاربران با توجه به نیاز و نوع کاربری میتوانند از آنها استفاده کنند. در بین تمامی محصولات و تجهیزات موجود در بازار، فقدان تجهیزات شبکه با کیفیت و کارایی بالا که تولید داخل باشند به وضوح مشاهده میشود.
در سالهای اخیر به دلیل رشد تکنولوژی و محدودیتهای موجود در کشور، متخصصان داخلی با تکیه بر دانش و پشتکار، قدم در بومیسازی محصولات مختلف در حوزهی شبکههای کامپیوتری گذاشتهاند. یکی از مهمترین محصولات زیرساختی در این حوزه، روتر بومی و سوییچ بومی میباشد. به دلیل اهمیت بالا و حساسیت این محصولات در دنیای شبکه، بومیسازی این محصولات کمک چشمگیری در رفع مسائل امنیتی و عملکردی موجود میکند.
تاریخچه روتر بومی
اوایل دهه 80 شمسی در دانشگاه تهران، ایده ساخت روتر بومی در قابل پروژههای دانشجویی ارائه شد. چندین سال بعد این ایده در قالب پروژههای مطرح کشوری به صورت جدیتر پیش برده شد. در اواخر دهه 80، به واسطهی پیشرفت تکنولوژی در داخل کشور و در دسترس قرار گرفتن منابع مطالعاتی، شرکت ژرف پویان توس هم پا به این عرصه گذاشت و در حال حاضر تعداد قابل توجه روتر بومی امن در بستر زیرساخت شبکههای سازمانی مطرح و حساس کشوری، مورد استفاده قرار میگیرد.
روتر بومی چیست؟
محصولی بومی است که برای ساخت و تولید آن، تکنولوژی تولید و دانش فنی در اختیار تولیدکننده باشد و همچنین بر اساس نیاز مصرفکننده داخلی محصول را طراحی و بهبود دهد. به تجهیزی، روتر بومی اطلاق میشود که در کنار طراحی سختافزار بومی، از سیستم عامل بومی نیز بهره ببرد. این روترها بایستی پشتیبانی کامل از تمامی استانداردهای موجود را فراهم کنند تا بتوانند با سایر محصولات موجود در زیرساخت شبکهی مشتریان، انطباق و سازگاری داشته باشند.
انواع روتر بومی
روتر بومی را میتوان با توجه به گستردگی و نوع شبکه، میزان ترافیک و شرایط محیطیای که در آن مستقر میشوند و مورد استفاده قرار میگیرند، به چند دستهی کلی زیر تقسیمبندی کرد:
- کسب و کارهای کوچک small business
این رده روتر بومی مناسب کسب و کارهای کوچک و امروزی میباشد و به همین دلیل مقرونبهصرفه و معمولا در ابعاد Desktop ارائه میشود. مصرفکنندگان اصلی این رده مشتریان خانگی و شرکتهایی با نیازمندیهای مشخص و محدود هستند. معمولا حداکثر گذردهی این رده روتر بومی 1000 Mbps است و عموما تا 250 کاربر را میزبانی مینمایند.
- سازمانی Branch
این رده روتر بومی مناسب استفاده در شبکههای LAN و WAN هستند و از قابلیتهای پیشرفتهتری پشتیبانی میکنند؛ معمولا در ابعاد rackmount ارائه میشوند و مناسب استفاده در اتاقهای سرور هستند. یکی از اهداف این رده روتر بومی ارائه راهحلهای یکپارچه و متمرکز برای امنیت و بهینهسازی شبکه میباشد. در این رده از قابلیتهای مرکز تلفنی VOIP به همراه QoS نیز پشتیبانی میشود. معمولا حداکثر گذردهی این رده از روتر بومی تا 10 گیگابیت میباشد.
- زیرساخت یا ارائه سرویس Service Provider
این رده روتر بومی در لبه شبکههای سازمانی و ارائهدهندگان خدمات زیرساخت شبکه قرار میگیرد .تمرکز این رده محصولات بر مواردی نظیر ارائه سرویسها با کمترین میزان تاخیر، کارایی بالا، توان حداکثر گذردهی و فراهم کردن قابلیتهای زیرساختی و سختافزارهای بسیار قوی میباشد. این رده از روترها از فناوری MPLS پشتیبانی میکنند و تنوع همه جانبهی اینترفیسها و پروتکلها را دارند.
مصرفکنندگان اصلی این رده، سازمانهای بزرگ و ارگانهای دولتی و شرکتهای فراهم کنندهی سرویس مانند ISP ها و مخابرات میباشند.
- صنعتی Industrial
این رده از روتر بومی برای کار در محیطهای صنعتی و خشن طراحی و تولید شده است. تمرکز اصلی این رده از محصولات بر فراهم کردن زیرساخت ارتباطی امن، قابل اطمینان و توسعهپذیر برای محیطهای صنعتی و ارائه سرویس و خدمات در محیطهایی با شوک، ضربه یا لرزش، گرد و خاک زیاد، رطوبت بالا و دمای بسیار بالا یا پایین میباشد. طراحی این رده به صورت high availability است و دارای افزونگی یا redundancy میباشند. مصرفکنندگان اصلی این رده، صنایع نفت و گاز، صنایع حمل و نقل و شرکتهای توزیع نیروی برق میباشند.
- مجازی Virtual
این روترها به شکل مجازی و مستقل از سختافزار بوده و میتوانند قابلیتها و سرویسهای شبکه را در محیطهای مجازی ارائه دهند. شایان ذکر است که این رده قابلیتهای نرمافزاری محدودتری نسبت به سایر ردهها داشته و از لحاظ کارایی در ابعاد گسترده دارای محدودیت است. موارد استفاده از این رده، محیطهای آزمایشگاهی و شبکههایی است که از جنبهی امنیت و زیرساخت، اهمیت بالایی ندارند.
علاوه بر این، از نظر طراحی استاندارد شبکه و موقعیت قرارگیری روتر در شبکه، میتوان روترها را به سه دستهی روترهای لایه دسترسی یا Access، لایه توزیع یا Distribute و لایه هسته یا Core دستهبندی کرد. روتر و سوییچ بومی بر اساس نرخ گذردهی و قابلیتهای نرمافزاری و سختافزاری در این ردهها قرار میگیرند.
سازندگان روتر بومی باید پشتیبانی بلندمدت محصول خود را تضمین کنند تا در صورتی که نیاز جدیدی از سوی مصرفکنندگان مطرح شد، یا بهبودی در استانداردهای جهانی به وجود آمد، بتوانند در سریعترین زمان ممکن، محصول خود را منطبق با نیازها و استانداردها توسعه دهند. محصولات بومی باید کمترین هزینه آموزش را برای کارشناسان فنی سازمانها به همراه داشته باشند و خط فرمانی مشابه با محصولات متداول و پرکاربرد در زیرساختهای کشوری فراهم کنند.
مزایای سوییچ بومی و روتر بومی
- طراحی سخت افزار و نرم افزار در داخل کشور
- امنیت بالا
- پشتیبانی سریع و کامل و بلند مدت
- قابلیت تغییر محصول با توجه به نیازهای خاص مشتری
- دارا بودن گواهینامههای امنیتی و عملکردی معتبر
معایب روتر بومی و سوییچ بومی
- قیمت مشابه با سایر برندهای متداول بازار در برخی از ردهها
- تفاوتهای اندک در خط فرمان و دستورات
- عدم رقابت با محصولات دسته دوم refer
- مقاومت کارشناسان فنی در استفاده از روتر بومی
- عملکرد ضعیف محصولات بومی در سایر صنایع مانند صنایع خودروسازی
نتیجه گیری
با توجه به دغدغههای امنیتی و همچنین محدودیت محصولات خارجی در ارائه پشتیبانی، وجود روتر بومی و سوییچ بومی در داخل کشور امری بسیار مهم و ضروری قلمداد میشود. باید به این نکته توجه داشت که هر محصول ارائه شده را نمیتوان به عنوان روتر بومی دستهبندی کرد، زیرا همانطور که در بالا اشاره شد، محصول بومی باید در چارچوبهای استانداردهای جهانی قرار گرفته و در کنار بومیسازی، هدف ، وارد کردن کمترین هزینه به خریداران محصول را دنبال کند.
آینده نگری
تکنولوژی شبکه به سرعت در حال افزایش است و انتظار داریم شاهد تغییرات زیادی در چند دهه آینده باشیم. با افزایش هزینهی نیروی انسانی و هزینههای مصرفی شبکههای کامپیوتر، راهکارهایی مانند SDN یا شبکههای مبتنی بر نرمافزار، برای کاهش هزینههای مدیریتی ارائه شدهاند و پیشبینی میشود تا چندین سال آینده، اکثر شبکهها به تکنولوژی SDN روی بیاورند.
امروزه، عبارت “اینترنت اشیا” یا IOT را به دفعات میشنویم. در سالهای اخیر اینترنت اشیا بخش عظیمی از دنیای فناوری اطلاعات و شبکه را به خود اختصاص داده است. اینترنت اشیاء با راهکارهای هوشمند خود در همهی ابعاد زندگی بشر رخنه کرده و نویدبخش آیندهای بهرهور، دلپذیر و آسوده است. بنابراین با گسترش استفاده و محبوبیت اینترنت اشیا، و همچنین با توجه به نیاز روز افزون شبکهها به SDN، روتر بومی در آینده در زمینههای IOT و SDN ورود پیدا خواهد کرد.
شما می توانید با دنبال کردن شبکههای اجتماعی و یا سایت شرکت ژرف پویان توس ویدیوهای آموزشی مختلفی در حوزهی شبکههای کامپیوتری مشاهده نموده و اطلاعات بیشتری کسب نمایید.