اگرچه چینیها بازار ایران را برای فروش محصولاتشان مناسب دیدهاند، اما شواهد نشان میدهد که خود مردم چین ماشین چینی نمیخرند!
طی ماههای اخیر و حتی سالهای اخیر و به خصوص پس از ممنوعیت واردات خودروهای خارجی به کشور، رویکرد قیمتگذاری خودروهای چینی در ایران تغییر کرده و هم اکنون از داخل چین خبر میرسد که خود چینیها تمایلی به خرید خودروهای ساخت کشورشان ندارند. اما موضوع چیست؟
به نقل از برخی منابع معتبر خارجی، چینیها در سال 2021 خودروهای ساخت چین را نخریدهاند و اغلب آنها به سمت خرید خودروهای خارجی رفتهاند. اما اگر کمی دقت کنید متوجه خواهید شد که بازار خودروی داخل کشور ما استقبال زیادی از این خودروهای چینی کردهاند.
ماشین چینی در خود چین خریدار ندارد
چند سال پیش که هنوز بحث تحریمها و بعد هم ممنوعیت واردات مطرح نبود، چینیها وارد بازار ایران شدند و توانستند با ارائه قیمتهای پایین نظر مردم ایران و به خصوص خودروسازان داخلی ما را به سمت خود جلب کنند. اینها همه برای زمانی بود که هم واردات آزاد بود و هم شرکتهای اروپایی در کشور ما فعالیت داشتند.
چینیها در همان زمان هم با سیاست همیشگی ارزانفروشی نسبی، توانستند بخش قابل توجهی از بازار را به خود اختصاص دهند. البته در ابتدا تقاضا زیاد نبود و سهم آنها از بازار داخلی ایران اندک بود. خودروسازان چینی اوایل دهه 90 به بهانه دامپینگ جای پای خود را در بازار سفت و محکم کردند و حتی زمانی که آمریکا و دیگر شرکای اروپاییاش ما را تحریم کردند، بر موج تحریمهای آنان سوار نشدند.
حالا چینیها چون فهمیدهاند اوضاع مانند سابق نیست و واردات ممنوع شده و دیگر خودروسازان مطرح و بهنام اروپایی در کشور ما فعالیت ندارند، ورق را به نفع خود برگرداندهاند و سیاستهای ارزانفروشی آنها دستخوش دگرگونیهایی شده است. همین مدتی پیش بود که چینیها به تبعیت از آمریکا، بر موج تحریمهای آنها سوار شدند و دروازههای بازار خودرویی خود را بر روی ایران بستند.
از دیگر اقداماتی که آنها در پیش گرفتند، بالا بردن قیمتها به صورت ناگهانی و در قالبی نامتعارف بود. برای مثال همین هفته پیش بود که برخی از خودروهای جدید چینی در بازار ما دچار تغییرات قیمتی شدیدی شدند. شاید بتوان گفت یکی از مهمترین عواملی که باعث خرید خودروهای چینی در بازار ایران شد، قیمت پایین آنها در اواسط دهه 80 بود.
در آن زمان که واردات آزاد بود و خودروسازهای مطرحی همچون پژو و رنو همچنان در بازار ایران حضور داشتند، باعث میشدند تا چینیها برای ماندن در این رقابت و اشغال بازار داخلی ما و دیده شدن محصولاتشان، روی قیمتها مانور دهند. البته خودروهای چینی قیمتهای پایینی داشتند اما نه ظاهر مناسبی داشتند و نه از سطح کیفی و استانداردهای جهانی برخوردار بودند! حتی در کشورهای دیگر نیز خودروهای چینی نه طرفدار داشتند و نه جدی گرفته میشدند.
تنها عامل و فاکتوری که چینیها چه در حوزه خودرو و چه در حوزه محصولات الکترونیکی قدرت مانوردهی روی آن را دارند، قیمت است. در آن زمان ایرانیها چون قدرت خرید خودروهای خارجی را نداشتند و از طرفی نیز بازار تولید خودروهای داخلی خوب نبود، با دیدن قیمتهای پایین خودروهای چینی، رغبت به خرید آنها پیدا کردند.
با همین سیاست ارزانفروشی، چینیها بخش عمدهای از بازار داخلی کشور ما را تصاحب کردند و بر رقبای خود چیره گشتند. اگر این 15 سالی را که چینیها در بازار ایران حضور داشتهاند به دقت مرور کنیم، متوجه خواهیم شد که در شرایط عادی و واردات خودرویی، رفتار چینیها تغییر خاصی نداشته اما به محض این که بازار داخلی ما با مشکل و بحران مواجه شد، شاهد افزایش قیمتها بودهایم.
همانطور که ذکر آن رفت از سال 96 به بعد که دولت واردات خودروهای خارجی به کشور را ممنوع اعلام کرد، چینیها سعی کردند به صورت تدریجی قیمت محصولاتشان را افزایش دهند و اصلیترین مزیت تولیداتشان را از بین ببرند. آنچه واقعیت دارد این است که با حذف رقبای سرسختی چون رنو و پژو، چینیها دیگر انگیزهای برای پنهانکاری و مسامحه نداشتند و به همین خاطر پایشان را از روی ترمز قیمتها برداشتند و در مدتی کوتاه به مقصد دلخواهشان رسیدند.
البته اگرچه طی این سالها چین پیشرفت زیادی در زمینههای مختلف داشته و مخصوصا در عرصه تکنولوژی و خودرویی رشد داشته، اما همچنان نسبت به رقبای دیرینه خود عقب است و ایرانیها نیز انتخاب اولشان خودروهای روز اروپایی و ژاپنی و کرهای است! حالا عدم تمایل به خرید خودروی چینی، در خود این کشور مسئلهساز شده است.
طی گزارشی که به تازگی منتشر شده، آمار و شواهد حاکی از این است که اغلب چینیها خریدار خودروهایی بودهاند که متعلق به دیگر برندهای جهان است. این امر نشاندهنده کیفیت پایین تولیدات این کشور است. متاسفانه واقعیت تلخی که وجود دارد این است که تا وقتی بازار خودروی ایران خالی از خودروهای دیگر برندهای مطرح و جهانی باشد، چینیها کنترل نسبی آن را در دست خواهند داشت.
ماجرای ورود خودروهای این کشور به ایران زمانی اهمیتی دوچندان مییابد که بدانیم خودرو یکی از موضوعهای مورد توافق در سند جامع همکاری 25 ساله ایران و چین است. 20 درصد بازار فعلی ایران در دستان خودروهای ساخت این کشور است و چون رقیب خاصی ندارند، پا روی پدال ترمز قیمت نمیگذارند.
البته همه برندهای چینی بد نیستند و در این میان شرکتهای خودروسازی باکیفیت نیز پیدا میشود، اما شواهد نشان میدهد که بیشتر خودروسازان چینی در حال استفاده از همان پلتفرمهای قدیمی هستند و این یعنی کیفیت و سطح ایمنی خودروهایشان بسیار پایین است. خرید ماشین چینی به شهرهای ضعیف و نسبتا کم درآمد این کشور محدود میشود و این در حالی است که در شهرهای ثروتمند چین، غالب خودروها غیر چینی هستند.
دو کشوری که محبوب چینیها برای خرید خودرو است، کشورهای اروپایی و ژاپن هستند. طبق آمار موجود، اولین شرکتی که توانسته گوی سبقت را از رقبای خود برباید، فولکس واگن است و پس از آن تویوتا قرار دارد. علت خرید خودروهای ژاپنی توسط چینیها، کیفیت و سطح ایمنی بالای آنها است. برند بعدی که در بازار چین محبوب تلقی میشود، هوندا است.
اما اگر بخواهیم پرفروش ترین برند چینی را نام ببریم که خود چینیها از آن استقبال بینظیر کردهاند و محصولاتش را میخرند، برند جیلی است. پس از جیلی نیز نیسان موتورز در جایگاه بعدی ایستاده است. نظر شما درباره ماشین های چینی چیست و کیفیت، طراحی و مشخصات آنها را در چه سطحی میبینید؟