قدرت رشد مجدد اعضای بدن مارمولک‌ها به دنیای انسان‌ها می‌آید

قدرت رشد اعضای بدن که در برخی از خزندگان وجود دارد، یکی از ویژگی‌هایی است که به واسطه سلول‌های بنیادی می‌توان به بدن انسان‌ها آورد.

یکی از خصیصه‌های مهم سلول‌های بنیادی، قدرت فوق‌العاده آن‌ها در بدل شدن به دیگر انواع سلول‌ها است. موضوعی که در بدن خزندگانی چون مارمولک سبب شده تا حتی در صورت قطع اعضا،‌ بدن به مرور عضو قطع شده را بازگرداند. در پزشکی مطالعات زیادی در راستای ایجاد قدرت رشد مجدد اعضای بدن برای انسان‌ها در جریان است که برخی از آن‌ها اخیرا به نتایجی فوق‌العاده دست یافته‌اند.

رشد اعضای بدن با سلول‌های بنیادی

در صورتی که مطالعات درباره رشد مجدد اعضای بدن به نتیجه برسد، آن اعضایی که در صورت جراحت یا حادثه قطع شده باشند به مرور ترمیم شده و جایگزین می‌شوند. اما انجام چنین فرایندی مستلزم دستکاری در سلول‌های بنیادی به تناسب نیاز است و این کار دشواری است.

اما تیمی از محققان در مطالعه‌ای که اخیرا انجام شده، روشی نوآورانه برای تبدیل سلول‌های بنیادی به سلول‌های استخوانی ارائه داده است که در کمتر از 5 روز و طی بازه‌های درمانی 10 دقیقه‌ای در طول روز می‌تواند به نتیجه برسد.

از سویی محققان این پژوهش بسیار امیدوارند که روش جدید که مزایای متعددی نسبت به روش‌های پیشین دارد بتواند در رشد مجدد سلول‌های استخوانی که در اثر سرطان یا دیگر انواع بیماری‌های دژنراتیو از بین رفته‌اند، مورد استفاده قرار گیرد. امی گلمی، معاون پژوهشی موسسه فناوری سلطنتی ملبون (RMIT) در این باره می‌گوید:

امواج صوتی مدت زمان درمانی لازم برای تبدیل سلول‌های بنیادی به استخوانی را تا حد تنها چند روز کاهش می‌دهند.

همچنین این روش به هیچ داروی خاصی برای القای استخوانی نیاز ندارد و استفاده از آن برای سلول‌های بنیادی بسیار آسان است. رویکرد جدید ناشی از تلاش‌ چندین ساله محققان برای اصلاح مواد با امواج صوتی بالاتر از فرکانس 10 مگاهرتزی است که فرکانس به مراتب بالاتری از تلاش‌های پیشین محسوب می‌شود. در روش جدید از یک میکروچیپ که در روغن سیلیکون و در یک صفحه کشت قرار داده شده است، برای تبدیل سلول‌های بنیادی استفاده می‌شود.

البته طی سالیان اخیر دیگر روش‌های آزمایشی که برای رشد سلول‌های بنیادی مطرح بوده‌اند هم تا حدی موفقیت‌آمیز بوده و به نتایجی رسیده‌اند، اما استفاده از آن‌ها پیچیده، هزینه‌بر و دشوار است.

به علاوه عموم روش‌های پیشین به سلول‌های بنیادی استخراج شده از مغز استخوان بیمار نیاز دارند که روشی به مراتب دردناک‌تر از روش جدید محسوب می‌شود.

روش جدید اما پیشرفتی در همه زمینه‌های پیش گفته است که با انواع مختلفی از سلول‌های بنیادی، حتی سلول‌های بنیادی مشتق از چربی کار می‌کند که استخراج آن‌ها از بدن به هیچ وجه دردناک نیست. لزلی یئو، مهندس شیمی از موسسه فناوری سلطنتی ملبورن می‌گوید:

ما می‌توانیم از امواج صوتی برای اعمال فشار مناسب در مکان‌های مناسب به سلول‌های بنیادی استفاده کنیم تا فرآیند تغییر را آغاز کنیم. روش ما بسیار ارزان و ساده است و به سادگی می‌تواند برای درمان تعداد زیادی سلول به طور همزمان مورد استفاده قرار گیرد که برای مهندسی موثر بافت از دست رفته حیاتی است.

ارتقای این روش و دستگاه مورد نیاز آن، مرحله بعدی کار تیم تحقیقی است و گرچه از نظر تئوریک به نظر می‌رسد این روش در خارج از آزمایشگاه هم کار کند، اما دانشمندان همچنان باید از موارد زیادی مطمئن شوند.

هرچه درک ما از بلوک‌های ساختاری بیولوژیکی بیشتر می‌شود، بینش بهتری از بدن انسان و عملکرد آن به دست می‌آوریم. در حال حاضر محققان با ایده تحریک صوتی سلول‌های بنیادی، پیشرفت بزرگی در زمینه تبدیل سلول‌های بنیادی به انواع مختلف سلول برای مبارزه با بیماری‌ها داشته‌اند.

تیم تحقیقاتی معتقد است که اگر بتوان این روش جدید را ارتقا داد، راه‌کارهای متعددی برای استفاده از آن به عنوان درمان وجود دارد و در نهایت می‌توان امیدوار به روزی بود که با توسعه بیوراکتورهایی برای پردازش سلول‌های بنیادی، روش جدید را به همه جا توسعه داد. گلمی در این باره می‌گوید:

مطالعه ما نشان می‌دهد که رویکرد جدید پتانسیل بالایی برای استفاده در درمان سلول‌های بنیادی، پیش از آنکه آنها را روی ایمپلنت بپوشانیم یا برای مهندسی بافت به بدن تزریق کنیم دارد.