دانشمندان غربی با بررسی سیارات مختلف خارج از منظومه شمسی در پی یافتن جایگزینی برای کره زمین بودهاند. حالا چینی ها نیز با فرستادن تلسکوپ زمین 2 همین هدف را دنبال میکنند.
اگر با پیشنهاد رصدخانه نجومی شانگهای (SAO) در تابستان امسال موافقت شود، چین میتواند به زودی اولین شکار فضایی خود را برای یافتن سیارات فراخورشیدی آغاز کند.
تلسکوپ فضایی زمین 2؛ گامی مهم برای شناسایی سیارات فراخورشیدی مشابه زمین
تلسکوپ فضایی زمین 2، قرار است چهار سال به دور نقطه لاگرانژی دو خورشید-زمین یعنی حدود ۱.۵ میلیون کیلومتری از سطح زمین بچرخد. در آنجا هفت تلسکوپ خود را روی بخشی از آسمان به سمت مرکز کهکشان ثابت کرده و به کم شدن نور ستارهها که نشانهای از گذشتن یک سیاره از جلوی آنهاست، توجه میکند.
سیارات فراخورشیدی هم اندازه زمین با مدارهای مشابه که دور ستارههایی شبیه خورشید میچرخند، هدف اصلی این تلسکوپ هستند. این امر نیاز به حساسیت بالایی برای شناسایی سیگنالهای عبور سیارههای کوچک دارد. علاوه بر این، نیازمند نظارت طولانی مدت برای نگاه اجمالی به سیاراتی است که به اندازه یک سال زمینی طول میکشد تا به دور ستاره خود بچرخند.
Ge Jian ، استاد رصدخانه SAO طی یک ایمیل به Space.com گفت که تلسکوپ Earth 2.0 به تنهایی قادر به تایید دوقلوی زمین نیست. در واقع این تلسکوپ اندازه و دورههای مداری سیارات مختلف را اندازه میگیرد تا سیارههای بالقوه قابل سکونت را برای مشاهدات و بررسیهای بعدی شناسایی کند.
Ge در ادامه افزود:
سپس سرعت شعاعی این سیارههای بالقوه توسط تلسکوپهای زمینی اندازهگیری میشود تا جرم و چگالی آنها تعیین شود. بعضی از این سیارات که به دور ستارههای پرنور میچرخند برای بررسی بیشتر توسط طیف سنج زمینی یا فضایی انتخاب میشوند. در واقع هدف مشخص شدن طیفهای انتقالیشان برای مطالعه ترکیبهای جوی آنها است.
پروژه زمین دوم در واقع ادامه پروژه نه ساله تلسکوپ فضایی کپلر است و همان مناطقی از فضا که تحت بررسی کپلر بودند را رصد خواهد کرد. با این تفاوت که تلسکوپ زمین 2 میدان دید بیشتری دارد که یعنی میتواند منطقه بزرگتر و ستارههای بیشتری را رصد کند.
میدان دید کپلر ۱۱۵ درجه مربع بود. این تلسکوپ توانست تا پایان ماموریت خود حدود نیم میلیون ستاره را رصد کرده و موفق به کشف ۲۳۹۲ سیاره فراخورشیدی شود. اگرچه کپلر برخی سیارات مشابه زمین را شناسایی کرده است، اما هیچ یک از آنها به دور ستارهای شبیه خورشید نمیچرخیدند تا به عنوان زمین دوم تایید شوند.
در مقابل، تلسکوپ زمین 2، پانصد درجه مربع را پوشش میدهد و ۱.۲ میلیون ستاره کوتوله را با شش تلسکوپ از هفت تلسکوپ ۳۰ سانتیمتری خود به مدت چهار سال رصد میکند.
برای درک بهتر کافیست بدانید که مساحت ظاهری ماه در آسمان حدود ۰.۵ درجه مربع است و این در حالیست که مساحت کل آسمان حدود ۴۱ هزار درجه مربع است. این تلسکوپ قادر است تا ستارههای کم نورتر و دورتر را مشاهده کند و همین یکی از قابلیتهای متمایز آن است.
هرچه ستارههای خورشیدی بیشتری را جستجو کنید، شانس بیشتری برای شناسایی زمین دوم خواهید داشت. اگر احتمال وجود زمین دوم ده درصد باشد، پس برای پیدا کردن دوقلوی زمین باید حدود ۲ هزار ستاره نسبتا درخشان و شبه خورشید مورد بررسی قرار بگیرند.
Ge درباره شبیهسازیها این چنین توضیح میدهد:
شبیهسازهای ما نشان میدهد که باید حدود ۳۰ هزار سیاره جدید، ازجمله ۵ هزار سیاره شبه زمین را توسط تلسکوپ زمین 2 شناسایی کنیم. طراحی خاص شش تلسکوپ و آشکارسازهای نسبت سیگنال به نویز نیز به قابلیتهای Earth 2.0 میافزاید.
تلسکوپ هفتم برای شناسایی سیارات سرد و سرگردان و به کوچکی مریخ طراحی شده است و این کار را با جستجوی اثرات گرانش سیارهای که نور ستارهها را در حین عبور خم میکند، انجام میدهد. همچنین میتواند سیارات سردتر را (که فاصله آنها با ستاره اصلیشان در حد فاصله مریخ و نپتون با خورشید است) شناسایی کند.
Elizabeth Tasker، استادیار آژانس کاوش فضایی ژاپن گفت:
توانایی تلسکوپ زمین 2 برای ادامه مسیر کپلر و گسترش آن به سیاراتی با مدارهای طولانیتر و سردتر، بسیار شگفتانگیز است. اکتشافات فراخورشیدی اخیر ما هنوز نمیتواند این مناطق را به طور کامل بررسی کند و اجازه نمیدهد که برای جستجوی روندها و الگوهای شکلگیری سیارات (از جمله جهانهای سنگی در مدارهایی مشابه به زمین) دادهها را به درستی استخراج کنیم.
Tasker و دانشجویانش از یادگیری ماشینی برای شناسایی الگوها استفاده میکنند. دادههای بهتر به آشکار شدن الگوها کمک میکند و میتوانند بینش ارزشمندی از شکلگیری سیارهها برای ما ایجاد کند.
این ماموریت، اطلاعات زیادی در اختیار جوامعی که به دنبال زمین دوم هستند، قرار میدهد تا سیارههای بالقوه را برای مطالعات بیشتر مورد بررسی قرار دهند و ویژگیهایی از قبیل جرم، چگالی و ترکیبات جوی آنها را اندازهگیری کنند. تلسکوپ زمین 2 میتواند جهانهایی به اندازه زمین را در مدارهایی مشابه سیاره ما پیدا کند. این اولین گام برای پیدا کردن سیاره قابل سکونت است.
اما شعاع و مدار یک سیاره اطلاعات چندانی درباره شرایط محیطی سطح آن در اختیار ما نمیگذارد. چنین سیارهای ممکن است شرایطی مانند زهره و مریخ و یا حتی بدتر از آنها داشته باشد. برای کشف سیارهای که شبیه زمین و قابل سکونت باشد، باید تا زمان بررسی جو و ویژگیهای محیطی آن صبر کنیم.
پیشنهاد ساخت تلسکوپ زمین 2 بخشی از برنامههای موسسه علوم و فضا چین است. البته رقبای دیگری نیز در زمینههای نجوم و علوم فضایی، فیزیک فضایی و خورشیدی، علوم سیارهای و رصد زمین با این پروژه بر سر دریافت بودجه رقابت میکنند. انتظار میرود که در ماه ژوئن تصمیات مربوط به بودجه اتخاذ شود. اگر با پروژه ساخت تلسکوپ زمین 2 موافقت شود، دانشمندان پرتاب این ماهواره را در سال ۲۰۲۶ انجام میدهند.
چین اخیرا شروع به توسعه ماموریتهای علمی-فضایی خود کرده است. این در حالیست که سایر حوزههای فعالیتهای فضایی مانند سفر فضایی انسان، کاوش ماه و سنجش از راه دور و ارتباط با فضا سالهاست که در حال توسعه و پیشرفت هستند.
اولین دوره ماموریتهای علمی-فضایی چین که شامل کاوشگر Wukong، تلسکوپ تلفیقی پرتوهای ایکس پرانرژی و ماهواره کوانتومی Mozi میشد که همگی بین سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ به فضا پرتاب شدند.