پروژه ساخت پردازنده های بومی بایکال S روسیه علیرغم اعتبارات و حمایتهای گسترده دولت پوتین و قراردادهای بزرگ با شرکتها، در نهایت شکست خورد.
اخیرا گزارش شد که روسیه به طور فعال در حال توسعه پردازنده های بومی خود است. این تصمیم پس از تهاجم این کشور به اوکراین و به تبع آن، تحریمهای مختلفی که گریبان روسها را گرفت، جنبه عملیاتی پیدا کرد. به گفته آنها، شرکتهایی که با کشورهای تحریمکننده تجارت میکنند، مجاز به فروش محصولات سختافزاری و نرم افزاری به ساکنین روس نیستند. بنابراین روسیه تصمیم گرفت تا پردازنده داخلی خود را تحت نام بایکال S طراحی کند.
با اینحال، روزنامه کمرسانت روسیه امروز اعلام کرد که شرکت بایکال ممکن است پروژه عرضه پردازنده های سرور بومی Baikal-S که در سال 2021 راهاندازی شده بود را متوقف کند. این تصمیم به علت عدم موفقیت آنها در ارسال سفارشات به شرکت تایوانی TSMC بیان شده است.
شکست پروژه ساخت پردازنده بومی بایکال S روسیه و تکیه دوباره به خارجیها
این خبر در حالی منتشر شد که بسیاری از زیرساختهای بزرگ روسیه از جمله Sberbank، روی دسته قابل توجهی از سرورهای بایکال S حساب کرده بودند تا الزامات جایگزینی واردات را برآورده کنند. با اینحال، بهنظر میرسد که شرکتهای روسی باید مجددا به دنبال راههایی برای واردات سرور از شرکتهای خارجی باشند.
همانطور که ماکسیم کوپوسوف، مدیر شرکت Promobit (تولید کننده سرورهای Bitblaze و سیستمهای ذخیرهسازی مبتنی بر پردازندههای Elbrus) گفت، لغو پروژه بایکال S بدین معنا است که در آینده نزدیک، شرکتهای روسیه تنها به تراشههای خارجی متکی خواهند بود.
بدین ترتیب که در وهله اول، بازار با محصولات انبوه پردازندههای اینتل و AMD از طریق کانالهای موازی واردات و همچنین تراشههای چینی پر خواهد شد.
در این میان، پاروسلاو پتریچکوویچ، بنیانگذار SPC Elvis، نظر خوشبینانهای داده است. او معتقد است که توقف پروژه ساخت پردازنده های بومی Baikal-S از جنبه فروش تجهیزات کامپیوتری، ضربه سختی نخواهد زد. دلیل این استدلال آن است که تراشههای شرکت بایکال و SPC Elvis فقط در دستههای آزمایشی وجود داشتند.
پتریچکوویچ در ادامه تصریح کرد:
با اینحال، بسیاری از شرکتها در پروژههای مبتنی بر این تراشهها سرمایهگذاری کردهاند، بازار جدیدی از راهحلهای مورد اعتماد داخلی در حال شکلگیری بود و اکنون مشکلات خاصی در این زمینه به وجود آمده است.
در این زمینه کوپوسوف تصور داشته که توسعهدهنگان پردازنده روسی با دوراهی روبرو خواهند شد، آنها باید مشخصات فنی دستگاههای خود را کاهش دهند، در غیر اینصورت امکان تکنولوژیکی تولید در کارخانههای روسیه را برآورده نخواهند کرد و یا اینکه پیشرفتهای خود را به شرکتهای خارجی بفروشند.
رسانهها، اطلاعات موثقی را از دو منبع مختلف در بازار میکروالکترونیک روسیه بهدست آوردهاند. هر دو ادعا میکنند که شرکت Bikal Electronics، تولید و فروش پردازنده های سرور بایکال-S را به دلیل امتناع شرکت TSMC از انعقاد قراردادهای جدید لغو کرده است.
اما این همه اخبار نیست؛ آن دسته از پردازنده های بومی بایکال S روسیه که پیشتر برای رایانهها و لپتاپها سفارشگذاری شده بودند نیز به خط تولید نخواهند رسید. شرکتکنندگان اجلاس اخیر مراکز طراحی در این باره به بحث پرداختند و اعتقاد داشتند که مشکلات دسترسی به امکانات تولید و IP خارجی، منابع را غیرقابل اعتماد میکند و قرار دادن چنین پردازندهای در راستای توسعه رایانههای جدید، بسیار خطرناک خواهد بود.
در واقع، شرکت بایکال برنامههای بزرگی برای بازار پردازنده های سرور داشت. یک سال پیش، این کمپانی از گسترش سرمایهگذاری خود تا سال 2025 خبر داده بود. طبق آن برنامه، اولین تراشهای که میبایست به تولید میرسید، پردازنده Baikal-S نام داشت. همچنین تا پایان سال جاری نیز، شرکت روسی در حال برنامهریزی برای سفارش 300 هزار تراشه از شرکت TSMC بود و قرار بود تا 2025 این رقم به دو برابر برسد.
پیش از این، مصرفکنندگان بسیاری در روسیه به استفاده از پردازنده بومی بایکال S امیدوار بودند، از جمله آن Sberbank بود که قصد داشت در صورتیکه دولت مجبور به خرید محصولات انحصاری از پردازنده های روسی شود، از Baikal-S به عنوان جایگزین استفاده کند.
با وجود شرایط فعلی، این شرکت ممکن است برنامههای خود برای عرضه نسل بعدی پردازندههای سرور Baikal-S2 را نیز لغو کند. پیش از این، Baikal Electronics برای توسعه خود مبلغ 5.64 میلیارد روبل را به عنوان اعتبار از وزارت صنعت و تجارت روسیه دریافت کرده بود.