چندین استارتاپ در حال توسعه خودروهای پرنده برای عرضه عمومی هستند و با اخذ مجوزها، احتمالا از سال 2023 این رویای دیرینه بالاخره محقق خواهد شد.
نویسندگان فیلمهای علمی-تخیلی دهه 70 و 80 میلادی، اغلب بر این باور بودند که خودروهای پرنده، بخش مهمی از آینده خواهند بود. اما اکنون با اینکه در سال 2022 به سر میبریم، این رویا هنوز در قالب عمده و قابل دسترس محقق نشده است. با اینحال، عدم دسترسی به فناوری مذکور بدین معنا نیست که خودروهای پرنده وجود ندارند. به گفته Tracxn، حداقل 36 استارتآپ در ایالات متحده مشغول کار بر روی توسعه و ساخت ماشینهای پرنده هستند.
اخیرا حتی یک خودروی پرنده در اسلواکی برای برخاستن از زمین ترخیص شد و شرکت سازنده آن در نظر دارد تا طی 12 ماه آینده، محصول خود را به صورت تجاری عرضه کند. در این میان، اوبر نیز دست به کار شده و طی همکاری با Joby Aviation، بودجهای 75 میلیون دلاری را برای ساخت ناوگان تاکسی پرنده برقی و فرار از ازدحام ترافیک سرمایه گذاری کرده است. با وجود این اقدامات، احتمالا در آیندهای نزدیک خودروهای پرنده دیگر یک رویا نباشد. اما آیا بیش از آنچه که انتظار داشتیم به ساخت اتومبیلهای پرنده نزدیک شدهایم؟
خودروهای پرنده همچنان منتظر دریافت مجوزهای NHTSA و FAA
برای آنکه خودروهای پرنده وارد فاز تولید و عرضه انبوه شوند، باید تمام الزامات ایمنی مربوط به هواپیما و ماشین را رعایت کنند. این بدان معنی است که باید مجوزهای لازم از اداره هوانوردی فدرال (FAA) و اداره ملی ایمنی ترافیک بزرگراه (NHTSA) اخذ شود. بنابراین چنین فرآیندی، زمانبر بوده و پیچیدگیهای خود را دارد. برای مثال، Terrafugia Transition توانست سرانجام پس از 12 سال از اولین پرواز، در سال 2021 گواهینامه صلاحیت پرواز خود را از FAA دریافت کند.
موسسه NHTSA نیز همه خودروهای موجود در جادههای عمومی را ملزم کرده تا استانداردهای ایمنی خودروهای موتوری را اخذ کنند. شرکتهایی که در حال ساخت خودروهای پرنده هستند، حتی با فرض رعایت این الزامات، ممکن است نمونههای تولیدی، هوای زیادی را به درون خود کشیده و بدین ترتیب سرعت آن را کاهش داده و میتواند خطرات پرواز را افزایش دهد.
همچنین، ساخت خودروهای پرنده برای سازندگان بسیار هزینهبر است و به همین دلیل، Terrafugia Transition به دنبال یک معافیت برای انتخاب تایر، کیسه هوای پیشرفته، سیستم کنترل پایداری الکترونیکی و شیشههای ایمنی چند لایه بود که با تصویب NHTSA در سال 2011، توانست به مدت سه سال از این مزیت بهرهمند شود. پس از انقضای معافیتها، Terrafugia هنوز تمدید یا تایید دیگری را از این اداره دریافت نکرده است.
بهطور مشابه، شرکت سازنده خودروهای پرنده مقیم اسلواکی (AeroMobil)، با بیش از 30 سال کار بر روی نمونه اولیه خودروهای پرنده، سرانجام موفق به اخذ تاییدیه آژانس ایمنی هوانوردی اروپا (EASA) شد. AeroMobil با وجود دریافت تاییدیه در اروپا، هنوز مجوزهای لازم و مورد نظر FAA و NHTSA را اخذ نکرده است.
eVTOL، نسل جدید طراحی وسایل نقلیه پرنده
طراحی جدید وسایل نقلیه پرنده این امکان را میدهد تا سازندگان بهوسیله دور زدن مقررات NHTSA، تنها به دریافت تاییدیه FAA نیاز داشته باشند. خودروهای پرنده همچنین برای برخاستن یا فرود نیازی به باندهای مخصوص ندارند؛ به این دلیل که آنها میتوانند با استفاده از روتورها، برای فراز و فرود در هر نقطهای استفاده کنند. از جنبه فنی، این دسته را ماشینهای پرنده نمینامند، بلکه آنها به عنوان هواپیماهای نشست و برخاست عمودی الکتریکی (eVTOL) مطرح شدهاند. از آنجایی که این وسایل نقلیه به موتورهای الکتریکی متکی هستند، در نتیجه بیصدا و بدون آلایندگی هستند.
در حال حاضر، شرکت ژاپنی سوزوکی قرار است تاکسیهای پرنده خود را در سال 2023 وارد بازار کرده و اوبر نیز برنامهای تقریبا مشابه را در سر دارد. سایر سازندگان مهم از جمله Volocopter نیز قصد دارند تا سال 2024، مسافران را از طریق تاکسیهای هوایی جابجا کنند. در این میان، انتظار میرود گروه Aerospace در زمان مشابه، حدود 1000 دستگاه eVOLT را به خطوط هوایی Avolon Holding، Virgin Atlantic و American تحویل دهد. اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، وسایل نقلیه پرنده eVTOL در آیندهای نزدیک به قابلیت خودران نیز مجهز خواهند شد.
صدور گواهینامههای جدید خلبانی برای خودروهای پرنده از سوی FAA
اگر میخواهید سکان هدایت یک ماشین پرنده را برعهده بگیرید، احتمالا در آینده به چیزی بیشتر از گواهینامه خلبانی یا هواپیمای سنتی نیاز داشته باشید. طبق گزارش Flying، موسسه FAA در حال تغییراتی در مقررات آموزش خلبانی خود برای وسایل نقلیه eVTOL است. هدف از این کار، برقراری یک چارچوب ویژه برای صدور گواهینامه خلبانی eVTOL در دسته «هواپیماهای موتوری بالابر» است. بنابراین تغییرات جدیدی در مقررات این وسایل پروازی اتفاق خواهد افتاد، زیرا ماشینهای پرنده eVTOL پیشتر در دسته «هواپیماهای سبک» طبقهبندی شده بودند.
فارغ از آنکه مقررات جدید FAA تا چه حد قرار است صنعت خودروهای پرنده را در آینده تغییر دهد، این تصمیمات با انتقادهایی از سوی انجمن تولیدکنندگان هوانوردی عمومی (GAMA) مواجه شده است. پیت بانس، مدیرعامل و رئیس این انجمن در گفتگو با رویترز گفته که مقررات جدید از جنبه ایمنی آسیبزا است و در کنار افزایش چشمگیر حجم کاری FAA، یک سیاست نادرست به دلایلی متعدد است.
همچنین از بحث زیرساخت خودروهای پرنده نیز نباید به سادگی عبور کرد. به نقل از مک کینزی، اغلب شهرها باید در ابتدا زیرساختهایی گرانقیمت و اختصاصی را برای خودروهای پرنده و eVTOL، از جمله فضای نشست و برخاست ایجاد کنند. اینکه چنین تصمیمی چه زمانی پیادهسازی خواهد شد، هنوز مشخص نیست. در هر حال، آنچه واضح است، موفقیت چند نمونه از خودروهای پرنده در آزمایشها و عرضه احتمالی و عمومی آنها در اوایل سال 2023 خواهد بود.