ارتش آمریکا به تازگی دو موشک هایپرسونیک ساخت لاکهید مارتین را با موفقیت آزمایش کرد که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
موشکهای هایپرسونیک تب تسلیحاتی جدیدی هستند که کشورهای پیشرو در عرضه تولید جنگ افزار را درگیر خود کرده است. آمریکا، روسیه، چین، ژاپن، هند، کره جنوبی و سه کشور اروپایی شامل فرانسه، ایتالیا و بریتانیا هم اکنون روی پروژههای موشک هایپرسونیک خود کار میکنند. در این بین ایالات متحده آمریکا دست کم ۱۷ پروژه موشک هایپرسونیک شناخته شده در حال توسعه دارد. پروژههای مخفی نیز حسابشان جداست و کوچکترین اطلاعاتی آنها در دست نیست.
واشنگتن پیش از این در اوایل ماه مارچ 2022 دومین نمونه از موشک هایپرسونیک هواپرتاب HAWC را با موفقیت و البته به طور مخفیانه آزمایش کرد. حال خبر آمد که 2 آزمایش مجزای دیگر داشته و 2 موشک هایپرسونیک لاکهید مارتین را با موفقیت شلیک کرد. لاکهید مارتین (Lockheed Martin) یک کمپانی هوافضا، امنیتی و دفاعی آمریکایی و بزرگترین سازنده جنگ افزار در دنیا محسوب میشود. موشک HAWC نیز محصول این کمپانی با همکاری آئروجت راکت داین است.
و اما دو موشکی که اخیرا آزمایش شدند AGM-183A ARRW و OpFires بودند که پروژه آنها به ترتیب متعلق به نیروی هوایی و سازمان پژوهشی وزارت دفاع است. موشک ARRW که به آن Arrow به معنی پیکان گفته میشود، هواپرتاب بوده و توسط یک بمب افکن راهبردی B-52H استراتوفورترس (Stratofortress) حمل و شلیک شد. این پرتاب که 12 جولای انجام شد، سومین و آخرین آزمایش مربوط به موتور راکتی پرتابگر و شتابگیر موشک بود که با موفقیت انجام شد.
در این آزمایش لاکهید مارتین و نیروی هوایی موفق شدند به اهداف اولیه و ثانویه خود دست یابند که شامل رسیدن موشک به سرعت هایپرسونیک و حفظ آن به منظور جمع آوری اطلاعات برای آزمایشهای پیش رو است. هدف دیگر جدا شدن امن موشک از هواپیما به منظور شلیک آن از فاصله امن و دور ایستا، خارج از برد توان دفاع هوایی دشمن و بدون آنکه وارد حریم هوایی آنها شود است. آزمایش قبلی این موشک نیز به 2 ماه پیش باز میگردد که مجددا موفق بود.
آزمایشهای همه منظوره آن نیز از اواخر سال میلادی جاری آغاز میشود که شامل پرواز به سمت هدف و حمل سرجنگی است. اَرو همانطور که از نامش مشخص است، موشکی هایپرسونیک است؛ یعنی بالای 5 ماخ (6200 کیلومتر بر ساعت) سرعت دارد یا به بیانی دیگر 5 برابر سریعتر از صوت پرواز کرده و مانور میدهد. هدف از ساخت چنین موشکی حمله هوایی دقیق به اهداف با اهمیت در کوتاهترین زمان ممکن و شرایط اضطراری است که هدف بایستی فورا نابود شود.
آزمایش اخیر این موشک در سواحل کالیفرنیا صورت گرفت. البته پیش از این آزمایش ناموفق نیز در کارنامه خود داشت که طی آنها موشک از هواپیما جدا نشد یا موتور راکتی سوخت جامد آن روشن نگردید. انتظار میرود این موشک از 2023 وارد فاز اولیه خدمت شود. موشک ARRW در سال مالی 2022 نزدیک به 161 میلیون دلار بودجه از کنگره دریافت کرد و نیروی هوایی قصد دارد برای سال مالی 2023 نیز 577 میلیون دلار جهت ساخت پیش نمونه اول آن از کنگره طلب کند.
برد، سرعت و دیگر مشخصات این موشک محرمانه بوده و اطلاعاتی از آنها در دست نیست. اما تخمین زده میشود بیش از 20 ماخ سرعت و حداقل 1600 کیلومتر برد داشته باشد. موشک پس از شلیک با موتور خود سرعت و همچون یک موشک بالستیک اوج میگیرد. سپس تا لبه فضا پیش رفته و در آن جا موتور از پرتابه هایپرسونیک که خود فاقد موتور است جدا شده و پرتابه همچون یک گلایدر در لبه فضا و در مسیری غیرقابل پیشبینی به سمت هدف پرواز میکند.
یکی دیگر از دو موشک هایپرسونیک لاکهید مارتین که آزمایش شد OpFires است که به سازمان پژوهشهای پیشرفته دفاعی وزارت دفاع آمریکا موسوم به دارپا تعلق دارد. این موشک زمین پرتاب بوده و انتظار میرود سپاه تفنگداران دریایی آمریکا آن را به خدمت بگیرد. آزمایش موشک در منطقه آزمایشی White Sands در ایالت نیومکزیکو انجام شد و موفقیت آمیز بود. ساخت موشک OpFires نیز به لاکهید مارتین واگذار شد که پیمانکار دفاعی اصلی پنتاگون محسوب میشود.
در آزمایش پرتابگر موشک روی خودروی کشنده 10 چرخ متحرک LVSR ساخت کمپانی خودروساز آمریکایی اوشکوش نصب شده بود و ظرفیت 2 موشک داشت. در حال حاضر سپاه تفنگداران دریایی کاربر خودروی مذکور است و هدف شلیک از روی آن نیز به خدمت گیری آینده موشک توسط این قوا است. برپایی پرتابگر، پرواز پایدار موشک و استفاده از سیستمهای کنترل آتش فعلی ارتش آمریکا دیگر اهداف مد نظر در این آزمایش بودند که دارپا اعلام کرد به همه آنها رسید.
لاکهید مارتین در حالی که برای ساخت موتور HAWC با آئروجت راکت داین همکاری کرد، ساخت مرحله اول از موتور راکتی سوخت جامد OpFires را به شعبه سازنده موتورهای راکتی از کمپانی هوافضا، امنیتی و دفاعی آمریکایی نورثراپ گرومن (Northrop Grumman) که بزرگترین سازنده موتورهای راکتی است سپرد. وظیفه مرحله اول سرعت گیری و اوج گیری اولیه است. البته آئروجت راکت داین نیز مرحله دوم موتور که مجددا سوخت جامد است را طراحی و تولید نمود.
دو مرحله موتور این موشک دارای خروجی متغیر برای تغییر مسیر و افزایش توان مانور هستند. موشک پس از رسیدن به سرعت هایپرسونیک، در لبه فضا پرتابه گلایدری دارای سرجنگی را رها کرده تا با سرعت هایپرسونیک که بخشی از آن توسط جاذبه زمین تامین میشود، بدون داشتن موتور در جو زمین پرواز و در مسیر غیرقابل پیشبینی حرکت و مانورهای فوق سنگینی اجرا کند تا نتوان آن را هدف قرار داد. در فاز پایانی حمله نیز با سرعت هایپرسونیک از سد پدافند رد میشود.
در این پرتاب که نخستین آزمایش OpFires به شمار میرود، علاوه بر مرحله اول موتور راکتی، دیگر اجزا نظیر بدنه و بخش در بردارنده موشک درون پرتابگر نیز مورد ارزیابی قرار گرفتند. طراحی این موشک به گونهای انجام شده که نیاز به خودروی پرتابگر مخصوص نداشته باشد و بتوان پرتابگر پالتی آن که در طرح نهایی ظرفیت 3 موشک را دارد بتوان روی کشندههای سنگین دیگر همچون PLS نیز سوار کرد. انتقال هوایی این سامانه نیز توسط هواپیمای ترابری تاکیتی میسر است.
از این موشک نیز کوچکترین اطلاعاتی در دست نیست و تنها اشاره شد که میان برد است؛ بدین ترتیب بین 1000 تا 3500 کیلومتر برد داشته و در کلاسی مشابه موشک هایپرسونیک LRHW متعلق به نیروی زمینی ارتش آمریکا قرار میگیرد. البته تفنگداران دریایی و نیروی زمینی قرار است موشک هایپرسونیک مشترکی به نام PrSM دریافت کنند که 700 کیلومتر برد داشته و دو سامانه راکت انداز چندگانه M270 MLRS و M142 HIMARS به ترتیب 4 و 2 تیر از آن را حمل میکنند.