موارد زیادی هستند که انجام آنها در فضا برای فضانوردان محدودیت دارد. یکی از این محدودیتها مصرف نوشیدنی های گازدار است. در ادامه به دلیل این محدودیت خواهیم پرداخت.
سفر به فضا علاوهبر سختیهایی که به همراه دارد، بسیاری از امور روزانه فضانوردان را نیز با محدودیت روبهرو میکند. از جمله این محدودیتها میتوان به عدم توانایی گریه کردن، تنظیم خواب، استفاده از حمام گرم، حس مزه واقعی مواد غذایی و مصرف الکل و نوشیدنی های گازدار اشاره کرد.
تمامی این محدودیتها بهخصوص در مورد مصرف مواد غذایی، برای اطمینان از ایمن ماندن فضانوردان در خارج از جو زمین است، جایی که همه چیز دقیقاً مانند روی زمین عمل نمیکند. این موضوع به این دلیل است که بسیاری از غذاهایی که روی زمین و همچنین در سیستم گوارشی افراد به روش خاصی عمل میکنند، ممکن است در فضا باعث ایجاد مشکلاتی شوند. در مورد نوشیدنی ها نیز مصرف نوشیدنی های گازدار در فضا ممنوع است زیرا در جاذبهی نزدیک به صفر فضا، گاز درون این نوشیدنی های گازدار از آنها جدا نمیشود.
اگرچه فضانوردان ممکن است به نوشیدن نوشابه های گازدار روی زمین عادت داشته باشند، اما به دلیل نگرانیهای ایمنی باید هنگام ماموریت فضایی از خوردن آنهاصرف نظر کنند. شاید حدس بزنید که این محدودیت ممکن است مربوط به جنبه کربناته شدن باشد، اما اینگونه نیست! حال سوال اینجاست که دقیقا چه اتفاقی در فضا برای این نوشیدنی های گازدار میافتد که مصرف آنها را برای فضانوردان ناامن میکند؟
عملکرد نوشیدنی های گازدار در فضا
گازی که در نوشابه های گازدار حباب های نوشابه را میسازد، دی اکسید کربن است. برای اینکه یک نوشیدنی تبدیل به نوشابه گازدار شود، این حبابها باید بتوانند تا بالای نوشیدنی بالا بروند تا کربن دی اکسید را آزاد کنند. برای این کار، نیروی گرانش لازم است تا حبابها از مایع خارج شوند.
همانطور که ناسا توضیح میدهد، در فضا، حبابها بهطور تصادفی در نوشابه پخش میشوند و چیزی که احتمالاً به کف تبدیل میشود، میسازند. فضا بر نحوه هضم نوشابه نیز تأثیر می گذارد. معمولاً وقتی نوشابه مینوشیم، دی اکسید کربن راه خود را به شکل باد گلو به بیرون از بدن ما پیدا میکند و ما معمولاً مقدار زیادی از گاز را نمینوشیم زیرا همانطور که در بالا توضیح داده شد بهنحوی از بدن خارج میشود.
با این حال، اگر فضانوردی در فضا نوشابه بنوشد، دیاکسید کربن بیشتری را وارد بدن خود میکند، زیرا دی اکسید کربن نمیتواند بدون نیروی گرانش به راحتی از مایع جدا شده و از بدن ما فرار کند. این ممکن است باعث افزایش دفعات باد گلو شود که میتواند در فضا دشوار باشد. همانطور که در مجله خبری فوربس توضیح داده شده است، زمانی که فضانوردی در فضا نیاز به خروج گازهای اضافی از گلوی خود را دارد، معمولا مقداری مایع همراه آن وجود دارد، زیرا مایعات و گازها به سختی در فضا از یکدیگر جدا میشوند.
کوکاکولا و پپسی به فضا فرستاده شدند
شرکت پپسی و کوکاکولا که ما آنها را با نوشابه های گازدار خوش طعمشان میشناسیم، علیرغم اینکه بردن نوشیدنی های گازدار معمولاً در فضا مجاز نیست، زمانی بود که این دو بزرگترین برندهای نوشابه همراه با فضانوردان سفر کرده و به فضا فرستاده شدند. در سال 1985، کوکاکولا و پپسی هر دو قوطی «ضد فضا» ویژهای ساختند که خوردن نوشابه گازدار در فضا را برای فضانوردان مجاز کرد.
هر دوی این فناوریها، از کیسههای پلاستیکی پر از دی اکسید کربن استفاده میکردند تا نوشابه را از قوطی ها خارج کند و در عین حال آنها را گازدار نگه دارد. همانطور که واشنگتن پست گزارش داد، چهار مورد از آنها به کمک شاتل فضایی چلنجر به فضا فرستاده شدند. با این حال، این فناوری مسئله هضم نوشیدنیهای گازدار را در فضای بدون نیروی گرانش حل نکرد.
مصرف روزانه نوشابه و نوشیدنیهای انرژی زا ممکن است مرگبار باشند
این قوطی های فضایی کوکاکولا و پپسی، بیشاز اینکه برای رفاه فضانوردان باشند، یک ترفند تبلیغاتی جدید برای شرکتهای سازنده بودند. طی این ماموریتها، آنتونی انگلند محتوی قوطی با مارک کوکاکولا و فضانورد کارل هنیز محتوی قوطی با مارک پپسی را نوشیدند تا این نوشابهها بهترین محصولات در محیط فضا معرفی شوند. نتیجه این رقابت به صورت غیر رسمی به نفع کوکاکولا اعلام شد. البته بردن این نوشیدنی های گازدار به طور مداوم در ماموریت های فضایی مجاز نبود.
با وجود اینکه در حال حاضر نوشابه و سایر نوشیدنی های گازدار دیگر به عنوان یک نوشیدنی فضایی در نظر گرفته نمیشود و بردن آنها به فضا ممنوع شده است، میتوان گفت که فضانوردان حداقل یک بار نوشیدن نوشابه را در فضا امتحان کردهاند.