محققان با انجام تحقیقات بسیار دریافتهاند که چرت زدن بیش از اندازه در طول روز، میتواند نشانهای از بیماری های قلبی عروقی و غیره تلقی گردد.
به یک خواب کوتاه که معمولا در طول روز اتفاق میافتد، چرت زدن گفته میشود. طبق اطلاعات موجود، یک سوم از افراد بالغ و بزرگسالان در طول روز استراحتی کوتاه دارند و چرت میزنند. مدت زمان چرت زدن بر اساس فرهنگ، شغل، سن و عوامل دیگر میتواند در کشورهای مختلف متفاوت باشد. اغلب اوقات یک چرت مناسب، خوابی است که به اندازهای طولانی باشد که نشاط آور و تجدیدکننده قوا باشد.
تعداد زیادی از افراد چرت زدن را راهکاری مناسب و موثر برای استراحت و تجدید قوا میدانند که به سلامتی کمک میکند، از طرف دیگر، بعضی از افراد چرت زدن را مفید نمیدانند و معتقدند چرت زدن میتواند موجب مختل شدن خواب شبانه آنها شود.
میتوان گفت اعتقاد هر دو گروه درست است و چرت زدن برای بعضی مفید است و برای بعضی خیر. در واقع، اگرچه چرت زدن با کاهش حس خواب در طول روز میتواند خستگی انسان را کاهش دهد، اما از طرف دیگر ممکن است در خواب شبانه اختلال ایجاد کند. بنابراین، افرادی که به بیخوابی شبانه دچار هستند ممکن است ترجیح دهند چرت زدن در روز را تعطیل کنند.
خواب یکی از دم دستیترین لذتهای موجود در دنیاست. اما تسلیم شدن همیشگی در برابر این لذت ساده ممکن است نشانهای از یک بیماری باشد! دانشمندان در یک مطالعه جدید که به دلیل اصلی چرت زدن مکرر میپردازد، به نتایج جالبی رسیدند. آنها دریافتند که چرت زدن مکرر در طول روز و خستگی بیشاز حد، با خطر فشار خون بالا و احتمال سکته مغزی مرتبط است. دانشمندان برای رسیدن به این نتیجه آزمایشی بر روی حدود 35 هزار فرد در بریتانیا انجام دادند.
دکتر ای وانگ، متخصص بیهوشی از بیمارستان Xiangya دانشگاه مرکزی چین گفت: «نتایج این آزمایش بسیار مهم هستند؛ زیرا میلیون ها نفر ممکن است از یک چرت مکرر روزانه لذت ببرند.» مطالعات قبلی ارتباط مستقیمی را بین چرت زدن در طول روز و فشار خون بالا و در نتیجه یکی از عوارض اصلی آن، سکته مغزی، نشان داده است. در واقع، نیاز به استراحت زیاد در روز میتواند با افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا و سکته مغزی همزمان باشد.
هر دوی این شرایط جزو بیماریهای بسیار جدی هستند. فشار خون بالا از بیماریهای خطرناک است و زمانی رخ میدهد که فشار خون تا سطح خطرناکی افزایش یابد. فشار خون از بیماری های بسیار شایع است و از جایی که سبک زندگی به تازگی تغییر زیادی کرده است، انتظار میرود که در حال حاضر حدود نیمی از بزرگسالان با این بیماری تشخیص داده شوند. سکته مغزی نیز نوعی اختلال نورولوژیک ناگهانی است که در اثر اختلال خونرسانی به ناحیهای از مغز رخ میدهد. معمولاً قبل از بروز سکته مغزی یا فشار خون بالا، علائم هشدار دهندهای وجود ندارد یا اینکه علائم بسیار جزئی هستند. بنابراین این موضوع خیلی مهم است که کوچکترین علائم همانند چرت زدن های مکرر در روز را جدی بگیریم و بتوانیم از وجود آنها مطلع شویم.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مطالعات قبلی، محققان به این فکر افتادند که مطالعهای را انجام دهند که بر اساس تغییرات ژنیتیکی و آزمايشات طولانی مدت بتوانند ارتباط مستقیم چرت زدن های مکرر و بیماری را ثابت کنند. آنها برای این منظور از اطلاعات موجود در Biobank استفاده کردند. این پایگاه اطلاعاتی، در مورد وضعیت سلامت بیش از 500 هزار ساکن بریتانیا که بین 40 تا 69 سال دارند، از سالهای 2006 تا 2010 دارای اطلاعات است.
دانشمندان به اطلاعات موجود در بیوبانک اکتفا نکردند و از افراد موجود در لیست Biobank خواستند در یک نظرسنجی در مورد چرت زدن در طول روز شرکت کنند. این نظرسنجی چهار بار بین سالهای 2010 و 2019 تکرار شد. با توجه به دادههای Biobank، محققان افرادی را که قبلاً سابقه فشار خون بالا یا سکته مغزی داشتند، قبل از شروع مطالعه از فهرست شرکت کنندگان حذف کردند. در نتیجهی این نظرسنجی، 358451 نفر که اطلاعات سلامتی آنها شامل 50507 مورد پرفشاری خون و 4333 مورد سکته مغزی بود، گزارش شد.
این نمونه گسترده از اطلاعات که از نظرسنجی حاصل شد، حقایق جالبی را فاش کرد. به عنوان مثال، اکثر چرتزنندگان مرد بودند، سیگار میکشیدند، روزانه مشروب مینوشیدند، سطح تحصیلات و درآمد پایینتری داشتند و بیخوابی و خروپف را گزارش کردند. میزان چرت زدن روزانه با داشتن استعداد ژنتیکی فشار خون بالا نیز ارتباط مستقیمی داشت.
این چرتزنان ۱۲ درصد بیشتر از کسانی که به ندرت چرت میزنند و 24 درصد بیشتر از افرادی که هرگز چرت نمیزنند، در معرض خطر سکته مغزی قرار داشتند. این خطر برای شرکتکنندگان جوانتر که زیر 60 سال سن و خطر فشار خون بالا داشتند، بیشتر نیز بود.
بنابراین افزایش دفعات چرت زدن تنها با یک نظرسنجی، خطر ابتلا به فشار خون را تا 40 درصد افزایش داد. به جای اینکه یکی باعث دیگری شود، چرت زدن و فشار خون هر دو ممکن است علائم یک مشکل اساسی باشند. مایکل گراندنر، روانشناس بالینی، در این مورد گفت: «اگرچه چرت زدن به خودی خود مضر نیست، اما بسیاری از افرادی که چرت میزنند ممکن است به دلیل کم خوابی در شب این کار را انجام دهند. کم خوابی در شب با سلامت ضعیفتر همراه است و چرت زدن برای جبران آن کافی نیست.»
این مطالعه همچنین یافتههای دیگری را منعکس میکند که به طور کلی نشان میدهد که چرت زدن بیش از حد منعکس کننده افزایش خطر مشکلات مربوط به سلامت قلب و سایر مسائل است. البته این یافته بدان معنا نیست که پیوند علت و معلولی را باید رد کرد. دانشمندان قبلاً ثبت کرده بودند که فشار خون و سکته مغزی ممکن است به دنبال چرت زدن افزایش یابند. با این وجود مکانیسم دیگری نیز ممکن است مسئول باشد.
به هر حال، برای رسیدن به یک پاسخ و نتیجهگیری کاملا علمی، تحقیقات بیشتری لازم است. محققان در مقاله خود نوشتند: «مطالعه ما همراه با مطالعات بالینی قبلی، نشان میدهد که بررسی بیشتر مبانی مکانیکی ارتباط بین الگوی خواب سالم، از جمله چرت زدن در طول روز و بیماریهای قلبی عروقی ضروری است.»