بزرگ‌ترین و مرگبارترین سیل های تاریخ جهان؛ از هلند تا ویتنام و چین

در این مقاله نگاهی خواهیم داشت به بزرگ‌ترین و مرگبارترین سیل های ثبت شده در تاریخ که باعث آوارگی و مرگ تعداد بیشماری از مردم شدند.

سیل یکی از بزرگ‌ترین نیروهای طبیعت است. اگرچه سیلاب در فرهنگ مصریان باستان یک برکت محسوب می‌شد؛ اما بعضی از مرگبارترین حوادث در تاریخ بشریت را همین سیل ها رقم زده‌اند. البته همیشه بارش‌های سنگین و طوفان‌های سهمگین عامل جاری شدن سیل نبوده است؛ بلکه گاهی اوقات، فروپاشی سدها و تغییرات ایجاد شده توسط بشر به فاجعه ختم شده‌اند.

تلفات هم فقط ناشی از غرق شدن مردم نبوده و در برخی موارد، قحطی و شیوع انواع بیماری‌ها‌ پس از فروکش کردن سیلاب، جان افراد بیشتری را گرفته است.

در حالی که دانشمندان نسبت به وقوع سیل‌های بیشتر و مخرب‌تر در آینده هشدار می‌دهند؛ بد نیست مرگبارترین سیل های تاریخ شناخته شده دنیا را مرور کنیم.

10- سیل دریای شمال، سال 1212، هلند

کشور هلند در محاصره رودهای راین، شلده و میوز قرار دارد و یکی از بزرگ‌ترین قربانیان سیل است. سیل معروف دریای شمال، در ژوئن سال 1212 میلادی آغاز شد و بیش از شش ماه ادامه داشت. بر اساس برآوردها، این فاجعه جان 60 هزار نفر را گرفت و صدها هزار نفر را ناگزیر به ترک خانه‌هایشان کرد.

همچنین خسارت جبران‌ناپذیری به اموال مردم و زیرساخت‌های کشور وارد شد. دو سال طول کشید تا هلند بتواند پس از این سیل عظیم، دوباره سرپا شود.

9- سیل سَنت لوسیا، سال 1287، هلند

با جاری شدن سیل سنت لوسیا در 12 دسامبر سال 1287، بین 50 هزار تا 80 هزار نفر از ساکنان هلند و آلمان شمالی، جان خود را از دست دادند. ترکیبی از عوامل، جرقه وقوع این سیل را زدند: جزر و مد، تندباد و فشار پایین هوا!

این سیل بسیاری از دهکده‌ها و شهرای کوچک را ویران کرد و حتی تاریخ هلند را تغییر داد. در واقع، تمام روستاهای مابین دریا و آمستردام نابود شدند و پس از آن، آمستردام به شهر بزرگی تبدیل شد که امروز می‌‎شناسیم.

8- سیل جیانگسو-آنهوی / سیل رود یانگ تسه، سال 1911، چین

یانگ تسه، سومین رودخانه بلند کره زمین است و طولانی‌ترین رودی که در یک کشور امتداد دارد. این رودخانه 6300 کیلومتری، یکی از منابع اصلی تامین آب و ترابری در چین محسوب می‌شود.

سیل جیانگسو-آنهوی در سال 1911 وقتی ایجاد شد که دو رود یانگ تسه و هوآی، به طور همزمان خروشیدند. نتیجه خشم طبیعت، هولناک بود: 100 هزار کشته، 375 هزار آواره و دارایی‌های از دست رفته!

7- سیل دلتای رود سرخ، سال 1971، ویتنام شمالی

با وجود اینکه یکی از مرگبارترین سیل های تاریخ بود، اما زیر سایه جنگ ویتنام، آن‌طور که باید و شاید مورد توجه جهانیان قرار نگرفت. گفته می‌شود سیل دلتای رود سرخ در سال 1971، جان بیش از 100 هزار نفر را گرفت که اکثر آن‌ها، در شهر هانوی سکونت داشتند.

ویتنام چند سال با تبعات این سیل دست به گریبان بود؛ آن هم در حالی که با ویرانی‌های ناشی از جنگ، مردم به اندازه کافی در تنگنا بودند.

6- سیل سَنت فلیکس، سال 1530، هلند

سنت فلیکس با اختلاف زیاد، مرگبارترین سیل تاریخ اروپا است. شدت آن چنان زیاد بود که چندین روستا و شهر کوچک را از نقشه محو کرد. برآورد می‌شود 120 هزار نفر در اثر جاری شدن سیلاب، جان باختند و اموالی به ارزش بیش از 100 میلیون یورو، نابود شد.

به علت وقوع سیل در 5 نوامبر سال 1530، این تاریخ در هلند با اسم یکشنبه شوم شناخته می‌شود.

5- سیل رود یانگ تسه، سال 1935، چین

رودخانه یانگ تسه، با سیل‌های فصلی بیگانه نیست؛ ولی اکثر آن‌ها مرگبار نیستند. سیل سال 1935 اما 145 هزار نفر را کشت و میلیون‌ها نفر را بی‌خانمان کرد. این فاجعه، قحطی و بیماری‌های مختلفی را با خود به همراه آورد که می‌توانیم به سل، مالاریا و امراض پوستی اشاره کنیم.

این سیل در حالی جاری شد که هنوز حافظه مردم از ویرانی‌های سیل سال 1931 پاک نشده بود و هر چه از نو ساخته بودند؛ دوباره از بین رفت!

4- طوفان نینا / شکستن سد بانکیائو، سال 1975، چین

با وقوع طوفان نینا در 8 اوت 1975، سد بانکیائو در مسیر رودخانه Ru فرو پاشید و امواج خروشان آب، جان 86 هزار نفر را گرفت. 145 هزار نفر دیگر در اثر گرسنگی و بیماری جان باختند.

طوفان هولناک نینا تنها در 24 ساعت، بارشی معادل یک سال داشت و سامانه‌های هواشناسی هم از پیش‌بینی آن عاجز بودند. ریزش سد بانکیائو، منجر به شکستن بسیاری از سدهای کوچک‌تر منطقه نیز شد.

3- سیل رودخانه زرد، سال 1938، چین

تعداد کشته‌های ناشی از این سیل، 800 هزار نفر برآورد می‌شود. شوکه‌کننده اینکه سیل در گیرودار جنگ دوم چین و ژاپن، به شکل مصنوعی توسط دولت ملی‌گرای چین ایجاد شد.

ارتش ژاپن در حال پیشروی بود و دولت چین می‌خواست به هر قیمتی دشمن را متوقف کند؛ پس آب‌بندهای روی رودخانه زرد را تخریب کرد تا آب آزادانه جاری شود. اما از بدشانسی چینی‌ها، ارتش ژاپن در محدوده وقوع سیل نبود. این یعنی تقریبا تمام قربانی‌ها، شهروندان چینی بودند!

البته دولت چین همواره نقش خود را در جاری شدن سیل رد می‌کرد؛ تا اینکه ژاپن در سال 1945 شکست را پذیرفت.

2- سیل رودخانه زرد، سال 1887، چین

اگرچه جرقه سیل 1938 توسط دولت چین زده شد؛ اما رودخانه زرد شاهد یک سیل بزرگ‌تر هم بوده است. تلفات سیل مهیب سال 1887، چیزی بین 900 هزار تا 2 میلیون نفر بود. حدود 2 میلیون نفر دیگر هم خانه و کاشانه خود را از دست دادند. زمین‌های کشاورزی و بسیاری از شهرهای کوچک نیز کاملا از بین رفتند.

عجیب نیست که لقب رودخانه زرد در این کشور، مصیبت چین است!

1- سیل‌های سال 1931، چین

حتی مرگبارترین سیل های تاریخ، قابل مقایسه با این یکی نیستند. درباره یک دوره دو ساله خشکسالی صحبت می‌کنیم که با کولاک سنگین، باران‌های شدید و تندباد‌های سخت دنبال شد. نتیجه اینکه در ژوئیه سال 1931، حجم آب سه رود بزرگ چین (یانگ تسه، زرد و هوآی) از حداکثر ظرفیت هم فراتر رفت و به نیرویی مرگبار تبدیل شد.

تلفات بین 1 تا 4 میلیون نفر تخمین زده می‌شود که اکثرا ناشی از قحطی و بیماری بود. سیلاب، محصولات کشاورزی را از بین برد و آب آلوده، عامل شیوع بیماری‌هایی مانند اسهال خونی و حصبه شد.

پس از سیل 1931 بود که دولت چین به اهمیت وجود یک سیستم مدیریت بحران موثر، پی برد. بعدتر، این کشور چنین سیستمی را برای مقابله با بلایای طبیعی، راه‌اندازی کرد.