جاندارانی که بیشترین طول عمر در دنیا را دارند؛ از لاکپشت‌ها خبری نیست!

قلمرو حیوانات بسیار گسترده است و در این میان جاندارانی وجود دارند که طول عمر آن‌ها تا حد بسیار زیادی بیشتر از انسان است. در ادامه مطلب، به معرفی 10 مورد از رکورد داران بیشترین طول عمر در میان جانداران خواهیم پرداخت.

در میان گونه‌های بی‌شماری از حیوانات که در کره زمین می‌زیستند، برخی از آن‌ها عمری بسیار کوتاه در حد تنها یک روز دارند، بعضی طول عمر مشابه به انسان را دارند، و برخی دیگر چندین برابر انسان عمر می‌کنند.

دنیای حیوانات بسیار اسرارآمیز و جالب است و برخی از آن‌ها ویژگی‌هایی دارند که برای جامعه بشری غیر شدنیست! داشتن طول عمر منحصر به فرد و حتی گاهی طول عمری همانند جاودانگی، یکی از این ویژگی‌هاست که به حیوانات یک برتری نسبی می‌دهد.

برخی از حیوانات در خشکی یا درون آب می‌توانند برای قرن‌ها به زندگی خود ادامه دهند. برخی از آن‌ها حتی می‌توانند روند پیری را به طور کامل متوقف یا معکوس کنند. اگرچه حیوانات خشکی با عمر بسیار طولانی وجود دارند (مثلاً قدیمی‌ترین لاک‌پشت نزدیک به 190 سال سن دارد)، اما هیچ‌کدام از آن‌ها در این فهرست قرار ندارند و رکورد داران بیشترین طول عمر همگی در آب زندگی می‌کنند. در ادامه به معرفی 10 مورد از جاندارانی که بیشترین طول عمر در دنیا را دارند و درون آب‌ها و اقیانوس‌ها زندگی می‌کنند می‌پردازیم.

1. نهنگ سرکمانی

طول عمر: بیش‌از 200 سال

یک نهنگ سرکمانی در آب های نزدیک منطقه Qikiqtaaluk در نوناووت، شمال کانادا زندگی می‌کند. نهنگ های کمانی (Balaena mysticetus) جزو عظیم‌الجثه ترین پستانداران هستند که طول عمر دقیق آن‌ها ناشناخته است، اما هارپون‌های سنگی یافت شده در برخی از افراد این گونه ثابت می‌کند که آن‌ها به راحتی بیش از 100 سال زندگی می‌کنند و ممکن است طول عمر آن‌ها به بیش‌از 200 سال نیز برسد.

به گفته سازمان ملی اقیانوسی و جوی، این گونه از نهنگ‌ها دارای جهش‌هایی هستند و ژنی به نام ERCC1 دارند که در ترمیم DNA آسیب‌دیده نقش دارد و ممکن است به محافظت از نهنگ‌ها در برابر بیماری‌های کشنده کمک کند. علاوه بر این، ژن دیگری به نام PCNA در بدن نهنگ سرکمانی یافت شده که یک نوع توالی تکرار شده است. این ژن در رشد و ترمیم سلول‌ها نقش دارد و تکرار آن می‌تواند سرعت پیری را کند کند.

این گونه از نهنگ‌های غول پیکر، ‌به دلیل داشتن چربی زیاد در بدن، مورد هدف شكارچيان قرار گرفته‌ است. جمعيت اين جانداران به دليل شكار بيش‌از حد و زيستگاه نامناسب آن‌ها در زير لايه‌های يخی قطبی، در حال کاهش است و همین موضوع سبب شده دانشمندان نتوانند مطالعات دقیق‌تری راجع به راز طول عمر این جانداران انجام بدهند.

2. ماهی باس

طول عمر: بالای 200 سال

یک باس دریایی آلوتین (Sebastes aleutianus)، که به نام سنگ ماهی سیاه گلو یا سنگ ماهی سیاه نیز شناخته می‌شود، یکی از پیرترین ماهی‌هاست و طبق گفته وزارت ماهی و حیات وحش واشنگتن، طول عمر آن حدود 205 سال است. این ماهی‌ها که به رنگ های صورتی یا قهوه ای یافت می‌شوند، در اقیانوس آرام و در مسیر کالیفرنیا تا ژاپن زندگی می‌کنند.

به گفته کمیته وضعیت حیات وحش در خطر انقراض در کانادا (COSEWIC)، بدن آن‌ها تا 38 اینچ (97 سانتی متر) طول دارد و با این اندازه آن‌ها حیوانات آبزی دیگری مانند میگو و ماهی‌های کوچکتر را می‌خورند. این گونه از موجودات آبزی اکنون در دسته گونه‌های در معرض خطر انقراض در کانادا قرار گرفته است.

باس ماهی یک سر بزرگ مخروطی شکل با پوزه گرد دارد و فک پایین این ماهی که در انتهای آن یک غده سمفیزیال بزرگ موجود است، رو به جلو بیرون زده است. شکل ظاهری ماهی باس به‌طور مستقیم وابسته به گونه و زیستگاه آن است. ولی به طور کلی می‌توان گفت اکثر آن‌ها دارای یک بدن دوکی شکل پهن هستند که با فلس پوشیده شده است. طول بدن آن‌ها نیز می‌تواند از 15 تا 110 سانتی متر و وزن آن‌ها از 70 گرم تا 20 کیلوگرم متغیر باشد.

3. صدف مروارید آب شیرین

طول عمر : بیش‌از  250 سال

صدف های مروارید آب شیرین (Margaritifera margaritifer) جزو دسته صدف‌های دو کفه‌ای هستند که ذرات غذا را از آب تجزیه می‌کنند. آن‌ها عمدتاً در رودخانه‌ها و نهرهایی که دارای آب شیرین هستند زندگی می‌کنند و در اروپا و آمریکای شمالی، به خصوص ایالات متحده و کانادا یافت می‌شوند. صدف مروارید آب شیرین یک فیلتر زنده محسوب می‌شود که وجودش در یک محیط آبی باعث تمیزی و شفافیت آب شده و با مصرف پس مانده غذاها باعث کاهش مقدار نیترات آب می‌شود.

به گفته سازمان جهانی حیات وحش، قدیمی‌ترین صدف آب شیرین شناخته شده 280 سال سن دارد. این بی‌مهرگان به دلیل متابولیسم پایینشان طول عمر بالایی دارند. صدف های آب شیرین همچنین یک گونه در معرض خطر انقراض هستند.

این گونه قادر به ساخت مرواریدهای مرغوب است و در طول تاریخ در جستجوی مروارید از منابع وحشی مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. به گفته اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت، جمعیت آن‌ها به دلیل انواع عوامل مرتبط با انسان، از جمله آسیب و تغییرات در زیستگاه‌های رودخانه‌ای که به آن‌ها وابسته هستند، رو به کاهش است.

4. کوسه گرینلند

طول‌ عمر: بیش‌از 272 سال

کوسه‌های گرینلند (Somniosus microcephalus) در اعماق اقیانوس‌های قطبی و اقیانوس اطلس شمالی زندگی می‌کنند. طبق گفته رصدخانه کوسه سنت لارنس در کانادا، آن‌ها می‌توانند تا 24 فوت (7.3 متر) رشد کنند و رژیم غذایی خاصی دارند که شامل انواع حیوانات از جمله ماهی‌ها و پستانداران دریایی مانند فوک ها می‌شود. این کوسه در دریای لابرادور، دریای گرینلند، خلیج بافین، دریای مانش، دریای بونتز، دریای نروژ، خلیج بیسکی و دریای کارا یافت می‌شود.

یک مطالعه در سال 2016 با استفاده از تاریخ‌گذاری رادیو کربن عدسی چشم 28 کوسه گرینلند انجام گرفت که در مجله Science منتشر شد. دانشمندان طی این تحقیق تخمین زدند که این کوسه‌ها می‌توانند طول عمر حداقل 272 سال داشته باشند. Live Science قبلا گزارش داده بود که بزرگترین کوسه در آن مطالعه حدود 392 سال سن داشته است.

محققان تخمین می‌زنند که احتمالاً کوسه‌های گرینلند می‌توانند تا 512 سال سن داشته باشند. تخمین‌های سنی با درجه‌ای از عدم قطعیت همراه است، اما حتی کمترین تخمین ۲۷۲ ساله همچنان این کوسه‌ها را به پیرترین مهره‌داران روی زمین تبدیل می‌کند. کوسه‌های گرینلند با اندازه بزرگ، عمر طولانی و زندگی مرموز، به وضوح موجوداتی اسرارآمیز هستند.

5. کرم لوله ای

طول عمر: بیش‌از 300 سال

کرم‌های لوله‌ای بی‌مهرگانی هستند که در محیط سرد و پایدار اعماق دریا زندگی‌ می‌کنند و عمر طولانی دارند. این جانداران فاقد دستگاه گردش خون و تنفس هستند و در طول عمر خود ۴ بار پوست‌اندازی می‌کنند.

برخی از کرم‌های لوله‌ای انگل ریشه گیاهانی مانند نخ‌سان‌تبار و ریشه چغندر قند هستند ولی اکثر کرم‌های لوله‌ای خاک‌زی مفیدند. این جانوران برای زندگی به لایه‌ای از آب نیاز دارند. در خاک‌ها بیشترین تعداد جانوران خاک یا فون خاک مربوط به کرم‌های لوله‌ای است.

یک مطالعه در سال 2017 که در ژورنال The Science of Nature منتشر شد، نشان داد که Escarpia laminata، گونه‌ای از کرم‌های لوله‌ای که در کف اقیانوس در خلیج مکزیک زندگی می‌کند، قادر است تا 200 سال عمر کند. برخی گونه‌های دیگر این کرم حتی می‌توانند طول عمر طولانی‌تری (بیش‌از 300 سال) را داشته باشند.

این موجودات لوله‌ای شکل و دراز معمولا در عمق هزار تا سه هزار متری خلیج مکزیک زندگی می‌کنند. محل زندگی کرم‌های لوله‌ای در بستر دریا و نزدیک به منفذهای بی‌شماری است که منابع غذایی فراوانی را برای تغذیه‌ی باکتری‌ها در دل خود جای داده‌اند. کرم‌های لوله‌ای نرخ مرگ و میر پایین و تهدیدات طبیعی کمی دارند و عواملی مانند کمبود شکارچیان، به تکامل آن‌ها کمک کرده تا عمر طولانی‌تری داشته باشند.

6. صدف کواهوگ اقیانوسی

طول عمر: 500 سال

صدف‌های کواهوگ اقیانوسی (Arctica islandica) در اقیانوس اطلس شمالی ساکن هستند. این گونه جانور ساکن در آب شور می‌تواند حتی بیشتر از سایر دوکفه‌ای های موجود در این لیست، مانند صدف های مروارید آب شیرین، عمر کند. بر اساس گزارش موزه ملی ولز، یکی از این صدف‌های اقیانوسی، در سواحل ایسلند در سال 2006 یافت شد که 507 سال سن داشت. این صدف باستانی با نام مستعار مینگ در سال 1499 در زمان حکومت سلسله مینگ بر چین برای اولین باز متولد شد.

این موجودات به طور میانگین یک طول عمر ۱۰۰ ساله دارند و سن آن‌ها با علائم سنی تشکیل شده در دریچه‌های quahog اندازه‌گیری می‌شود. زیستگاه وسیع این موجودات از ساحل شرقی آمریکای شمالی تا ایسلند، جزایر شتلند و کادیز اسپانیا امتداد دارد. این نوع صدف‌ها از جلبک‌های میکروسکوپی تغذیه می‌کنند.

7. مرجان سیاه

طول عمر: 4000 سال

مرجان سیاه (Antipatharia) نام یک جانور از زیررده شش‌مرجانیان است. مرجان ها شبیه سنگ ها و گیاهان رنگارنگ زیر آب هستند، اما در واقع از اسکلت بیرونی بی‌مهرگان به نام پولیپ تشکیل شده‌اند. این پولیپ‌ها به طور مداوم تکثیر شده و با ایجاد یک کپی ژنتیکی یکسان جایگزین خود می‌شوند که با گذشت زمان بزرگ و بزرگتر می‌شود. بنابراین، مرجان‌ها از ارگانیسم‌های متعدد تشکیل شده‌اند تا اینکه یک ارگانیسم واحد باشند، مانند کوسه‌های گرینلند یا صدف‌های اقیانوسی. بنابراین راز اصلی طول عمر یک مرجان بیشتر وابسته به یک تلاش گروهی است.

مرجان‌ها می‌توانند صدها سال یا بیشتر زندگی کنند، اما مرجان های سیاه آب‌های عمیق (Leiopathes sp) از پیرترین مرجان‌ها هستند. این نوع مرجان‌های سیاه برخلاف اسمشان، بندرت سیاه هستند و بسته به نوع می‌توانند سفید، قرمز، سبز، زرد یا قهوه‌ای باشند. مرجان‌های سیاه در واقع نام خود را از اسکلت‌های مشکی گرفته‌اند که از آن‌ها تشکیل شده‌اند. Live Science قبلا طی یک گزارش اعلام کرده بود که نمونه‌های مرجان سیاه یافت شده در سواحل هاوایی، 4265 سال سن داشتند.

8. اسفنج شیشه‌ای

طول عمر: بیش‌از 10000 سال

اسفنج‌ها از گونه حیوانات شبیه مرجان‌ها تشکیل شده‌اند و می‌توانند هزاران سال زندگی کنند. اسفنج‌ های شیشه‌ای از جمله دراز عمرترین اسفنج های روی زمین هستند. اعضای این گروه اغلب در اعماق اقیانوس یافت می‌شوند و اسکلت‌هایی شبیه به شیشه دارند.

بدن آن‌ها استوانه‌ای یا قیفی است و سوزنه‌های سیلیسی آن‌ها شش‌شاخه با تقارن شعاعی دارد. اسفنج‌های شیشه‌ای اسکلتی از سوزنه‌های سیلیسی دارند که تقریباً همیشه سه‌محوری هستند و دو فرم مگا و میکرواسپیکولر در آن‌ها دیده می‌شود.

نتایج یک مطالعه که در سال 2012 در مجله Chemical Geology منتشر شد، ثابت می‌کند که یک اسفنج شیشه ای متعلق به گونه Monorhaphis chuni ، حدود 11000 سال قدمت دارد. سایر گونه‌های اسفنجی ممکن است حتی بتوانند زندگی طولانی‌تری داشته باشند.

9. عروس دریایی نامیرا

طول عمر: جاودانه!

عروس دریایی Turritopsis dohrnii، یک چتر دریایی جاودانه نامیده می‌شود؛ زیرا اعضای این گونه به طور بالقوه می‌توانند برای همیشه زندگی کنند و هیچگاه نمی‌میرند. عروس دریایی در ابتدا زندگی خود را به عنوان یک لارو شروع می‌کند، قبل از اینکه در بستر دریا مستقر شود و به پولیپ تبدیل شود. سپس این پولیپ‌ها رشد یافته و به عروس دریایی تبدیل می‌شوند.

طبق گفته موزه تاریخ طبیعی آمریکا، عروس های دریایی بالغ از این نظر خاص هستند که در صورت آسیب فیزیکی یا گرسنگی، می‌توانند دوباره به پولیپ تبدیل شوند و سپس به حالت ثانویه خود بازگردند. دانشمندان با توجه به این ویژگی خارق‌العاده‌، این موجود را الگویی برای دستیابی به اکسیر جاودانگی می‌دانند.

به گفته موزه تاریخ طبیعی لندن، این گونه از عروس دریایی که بومی دریای مدیترانه است، می‌تواند این روند را چندین بار تکرار کند و چرخه زندگی خود را معکوس کند و بنابراین ممکن است در شرایط مناسب هرگز عمرش به پایان نرسد. Turritopsis dohrnii ها کوچک هستند و اندازه‌ای کمتر از 0.2 اینچ (4.5 میلی متر) دارند، بنابراین معمولا توسط حیوانات دیگر آبزی مانند ماهی‌ها خورده می‌شوند یا ممکن است به وسیله یک خطر محیطی دیگر بمیرند. این مشکلات تنها موانعی هستند که از دستیابی به جاودانگی آن‌ها جلوگیری می‌کنند.

10. هیدرا

طول عمر: جاودانه!

هیدرا ها گروهی از بی‌مهرگان کوچک با بدن نرم هستند که شباهت کوچکی به عروس دریایی دارند و هیدراها نیز مانند Turritopsis dohrnii، پتانسیل زندگی برای همیشه را دارند. طبق اطلاعات موجود، هیدراها با افزایش سن علائمی از زوال و پیری نشان نمی‌دهند. این بی‌مهرگان عمدتاً از سلول های بنیادی تشکیل شده‌اند که به طور مداوم از طریق تکرار یا شبیه سازی دوباره تولید می‌شوند.

سراسر بدن هیدرا ها از تارهای عصبی تشکیل شده است. با وجود تارهای عصبی، تحریک هر نقطه از بدن آن در همه سطح بدنش پخش می‌شود. این موجود همچنین دارای بازوهایی زهرآلود است که در هنگام شکار، آن‌ها را به سمت هدف پرتاب می‌کند. هیدرا معمولا از لارو حشرات و کرم ها یا سخت پوستان کوچک تغذیه می‌کند.

هیدرا ها در مردابي نزديک به شهر باستاني لرنا در آرگوس مي‌زيستند. هيدرا بدنی شبيه به مار و سرهاي فراوان دارد. وقتی يکی از سرهای هيدرا بريده می‌شود، یک سر جديد به جای آن در می‌آید. هیدراها به دلیل تهدیداتی مانند شکارچیان و بیماری‌‌ها در شرایط طبیعی برای همیشه زندگی نمی‌کنند، اما بدون وجود این تهدیدات خارجی، می‌توانند جاودانه باشند.