اینترنت کودک و نوجوان، استارت پروژه طبقه‌بندی‌ اینترنت در ایران است

به نظر می‌رسد استارت پروژه طبقه‌بندی‌ اینترنت در ایران با اجرای اینترنت کودک و نوجوان خورده است. جزئیات این طرح را در ادامه بخوانید.

راه اندازی شبکه ملی اطلاعات و اجرای طرح طبقه‌بندی اینترنت از جمله اهداف دولت است که به وزارت ارتباطات سپرده تا تکمیل شود، اما همان‌طور که می‌دانید اجرای یک‌باره این طرح مردم را به صدا درخواهد آورد و اعتراض‌های زیادی را به دنبال خواهد داشت. به نظر می‌رسد از چند ماه پیش تا به امروز نه تنها نظرسنجی‌ها و نظرهای کارشناسانه موفق عمل نکرده‌اند، بلکه وزارت ارتباطات طرح طبقه‌بندی را مرحله به مرحله پیش برده است.

هم‌اکنون طرحی که از آن صحبت می‌کنیم با عنوان اینترنت کودک و نوجوان کلید خورده و در ادامه با عنوان اینترنت تخصصی به دست اقشار مختلف جامعه می‌رسد. به گفته عیسی زارع پور، اینترنت کودک و نوجوان در حال حاضر راه‌اندازی شده و به زودی اجرایی خواهد شد.

جزئیات طرح اینترنت کودک و نوجوان

طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر وضعیت کلی اینترنت اوضاع خوبی نداشته است. نگرانی‌های مردم درباره اجرای خاموش و بی سر و صدای طرح صیانت به اوج خود رسیده، زیرا نشانه‌های زیادی وجود دارند که نشان می‌دهند هدف دولت همین است. برای مثال مدتی پیش قفل کودک یا Safe Search بر اینترنت اعمال شد و پس از آن برخی از نمایندگان مجلس و حتی شورای عالی فضای مجازی و رئیس قوه قضائیه خواستار اجرای کامل شبکه ملی اطلاعات شدند.

طی ماه‌های اخیر کاربران زیادی از کیفیت اینترنت ابراز نارضایتی کرده و همچنین نسبت به اختلالات مقطعی و قطعی‌های مکرر معترض بوده‌اند. در همین حال عیسی زارع پور به عنوان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به جای این که توضیح دقیقی درباره وضعیت موجود بدهد بیشتر درباره اجرای طرح تخصصی کردن اینترنت و اعمال قانون بر فضای مجازی صحبت می‌کند.

البته زارع پور تأکید کرده این قطعی‌ها ارتباطی با طرح صیانت ندارند، ولی در هر حال از آنجایی که محدودیت‌های زیادی روی اینترنت اعمال شده و حریم خصوصی کاربران نقض شده، می‌توان فهمید که اگرچه این موضوع ارتباط مستقیمی با طرح صیانت ندارد، اما اقدامی جدی در راستای آن است. زارع پور تأکید کرده تمامی دستگاه‌های اجرایی مرتبط باید برای اجرای اینترنت کودک با وزارت ارتباطات همکاری کنند. وی افزود:

مصوبه‌ای در شورای عالی فضای مجازی وجود دارد که می‌گوید دستگاه‌ها باید در ارائه یک محیط ایمن برای حضور بچه‌ها در فضای مجازی همکاری کنند.

از طرفی زارع پور درباره جزئیات طرح اینترنت کودک توضیح داده و خاطرنشان کرد طی برنامه‌ای که مد نظر است، سیم‌کارت‌ها با وارد کردن کدی در حالت کودک قرار می‌گیرند که در این حالت یک لیست سفید وجود دارد و کودک فقط به سایت‌‌های خاصی دسترسی خواهد داشت. علاوه بر این‌ها ابزارهای دیگری نیز طراحی شده است که در اختیار والدین قرار می‌گیرند.

در خصوص طرح اینترنت کودک و نوجوان، سخنگو و مدیر سابق مرکز روابط عمومی وزارت ارتباطات در توییتر یک نظرسنجی برگزار کرد و نتایج نشان داد که اغلب کاربران فضای مجازی از اعمال این طرح ناراضی هستند. در این نظرسنجی مهدی سالم از کاربران پرسید که آیا تمایل دارند که دولت برای محافظت و مراقبت از فرزندانشان طرح اجرای اینترنت ایمن را پیگیری کند یا خیر؟

کمی بعد از انتشار این توییت اکثر کاربران از چنین طرحی ابراز نارضایتی کردند. مجموع نظرهای کاربران در خصوص این نظرسنجی این بود که بهتر است به جای قفل کردن اینترنت برای کودکان و نوجوانان روی فرهنگ‌سازی و آموزش به والدین تمرکز شود و همچنین از ابزارهای کنترلی سیستم عامل‌ها و شبکه‌های مجازی کمک بگیرند. به عقیده اکثریت کاربران این روش موثرتر از هر روش دیگری خواهد بود.

پس از گذشت دو روز از توییت مهدی سالم، او در توییت دیگری خاطرنشان ساخت که ممکن است ربات‌های مجازی در این نظرسنجی نفوذ کنند و آرای آن را تغییر دهند. بنابراین توضیح داد که این نظرسنجی دیگر معیار خوبی برای سنجش نظر کاربران نیست.

مدتی پیش اعلام شد که فیلترینگ اینترنت برای استادان برخی از دانشگاه‌های کشور برداشته می‌شود تا آنها بتوانند از آن استفاده کنند. این مورد یکی از نشانه‌های اجرای طرح طبقه‌بندی اینترنت است. همچنین درست وقتی که مردم درگیر اینترنت کودک بودند، یکی از اعضای کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه توضیح داد که برخی از محدودیت‌های اینترنت و فیلترینگ برای بعضی از گروه‌ها برداشته شده است. جواد حسینی کیا در این باره گفته:

بر خلاف برخی نگاه‌هایی که درباره فیلترینگ وجود دارد، در حال برداشتن فیلترینگ اینترنت برای اساتید و اعضای هیات علمی برخی دانشگاه‌های خاص هستیم. این طرح در مقطعی کوتاه و به شکل آزمایشی اجرا می‌شود و در گام بعدی، برای اساتید کل دانشگاه‌های کشور اجرا خواهد شد.

به گفته حسینی کیا تا قبل از این که طرح صیانت بخواهد به نتیجه برسد تمامی وظایف مهم بر عهده کمیته تعیین مصادیق مجرمانه است. وی همچنین توضیح داد که در حال حاضر باید فیلترینگ را در شرایطی قرار دهیم تا افرادی که ظرفیت لغزش را دارند با محدودیت مواجه شوند. او در ادامه افزود:

امروز درباره یک‌سری افراد با توجه به سن و جایگاه علمی که دارند، این احساس وجود دارد که اگر اینترنت آزاد در اختیار آنها قرار بگیرد، این گروه به سمت استفاده نادرست از فضای مجازی نمی‌روند؛ این افراد مصداق کسانی هستند که مبتلا به دیابت هستند و خودشان در برابر استفاده از شیرینی پرهیز می‌کنند.

به گفته یکی دیگر از طرفداران اجرای طرح صیانت، وضع هر محدودیتی لزوما بد نیست و حتی جنگل هم قانون دارد. در همین راستا مجید نصیرایی از اعمال محدودیت بر اینترنت دفاع کرد و خواستار اجرای اینترنت کودک شد. نصیرایی خاطرنشان ساخت که این همه شهید داده شده و مردم در حال تحمل این حجم از فشار هستند ولی آیا این که عزیز شما در فضای مجازی در معرض چه محتوا و آموزشی قرار دارد برایتان مهم نیست؟

توسعه شبکه ملی اطلاعات و اعمال محدودیت‌ها

آن روزی که حالت اینترنت برای کاربران به حالت قفل کودک درآمده بود عده‌ای از کارشناسان احتمال دادند که ممکن است مشکل از یک اپراتور باشد که گزینه اینترنت امن را برای سیم‌کارت‌ها فعال سازی کرده و البته برخی دیگر مدعی شدند که این مشکل سهوی نبوده و از سوی شرکت زیرساخت و در راستای اجرای پروژه شبکه ملی اطلاعات است.

از طرفی همزمان با این اتفاق طرحی آزمایشی در خوزستان انجام شد که طی آن کاربران به آدرس‌های مربوط به پروژه‌های تحت مالکیت همراه اول هدایت می‌‌شدند و ابزارهای اینترنت ملی و موتور جست‌وجوی بومی پیشنهاد می‌شد. همچنین وقتی که مردم مشغول صحبت درباره قفل کودک و حالت امن موتور جستجوها بودند، شورای عالی فضای مجازی در رابطه با استفاده از موتور جستجوهای بومی تأکید کرد. همچنین آنها از نهادهای مربوطه خواستند تا پروژه شبکه ملی اطلاعات به زودی راه‌اندازی شود.

درست هفت روز پس از این که حالت قفل کودک روی اینترنت اعمال شده بود، نایب رئیس اول مجلس تأکید کرد که باید اینترنت امن حتما در دستور کار دولت قرار بگیرد. او در اختتامیه نخستین کنفرانس بین‌المللی رسانه، ارتباطات و حکمرانی گفت:

حتی اگر قانون بد باشد باید قانونی شکل بگیرد. مدیریت مجازی در دست کسانی است که حکمرانی را که نه غربی و شرقی است و در جمهوری اسلامی ایران جریان دارد، برنمی‌تابند. راهکار این است که ما تحقق شبکه ملی اطلاعات را داشته باشیم.

به گفته علی نیکزاد اینترنت امن همان اینترنتی است که شبکه ملی اطلاعات دارای آن است و ادامه داد که در بحث اینترنت امن می‌گوییم لازم نیست اطلاعات کشور به سرورهای خارجی برود و برگردد. به عقیده او اینترنت اخلاق‌مدار بر مبنای ارزش‌های اسلامی اینترنت درست است. وی همچنین تأکید کرده استفاده از اینترنت سن مجاز خودش را دارد. ما هم دنبال همین موضوع هستیم و حکم حضرت آقا بر همه واجب است. محسن اژه‌ای به عنوان رئیس قوه قضائیه خاطرنشان ساخت:

هر مقدار هزینه‌کرد در بخش ایجاد شبکه ملی اطلاعات و توسعه زیرساخت‌ها در این عرصه، به منزله یک سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود و چنانچه این مهم تحقق نیابد، در آینده هزینه‌های زیادی به کشور تحمیل می‌شود.

در آن سوی میدان برخی از نمایندگان مجلس با تمامی این طرح‌ها مخالف هستند و یکی از مصرترین نمایندگان، جلال رشیدی کوچی است. به اعتقاد وی مردم در حال حاضر از افت سرعت و کیفیت اینترنت به شدت ناراضی هستند و توجیهات فعلی به هیچ‌وجه قابل قبول نیست. کوچی که نماینده مردم مرودشت در مجلس شورای اسلامی است گفته:

این که تمام ایرانیان را زیر سن قانونی در نظر بگیریم و این گزینه را فعال کنیم، قطعا باعث افزایش استفاده از راه‌های دور زدن امن اینترنت و استفاده از فیلترشکن‌ها می‌شود.

به عقیده این نماینده مجلس مسئول و مسبب تمام این اتفاقات وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات است و درست پس از این اتهام کوچی، عیسی زارع پور در خصوص فیلترشکن‌ها و توسعه شبکه ملی اطلاعات تأکید کرد که برنامه‌هایی برای بی نیاز کردن مردم از فیلترشکن‌ها داریم. زارع پور بیان داشت:

ما در وزارت ارتباطات برنامه داریم سرویس‌های مورد نیاز مردم راه‌اندازی شود تا استفاده از فیلترشکن به حداقل برسد. شبکه ملی اطلاعات مبانی روشن و طرح مصوب دارد و ما اکنون تمام امکانات وزارت ارتباطات را بسیج کرده‌ایم تا استقرار کامل شبکه ملی اطلاعات محقق شود. شبکه ملی اطلاعات چیزی جز یک شبکه پرسرعت، باکیفیت و امن نیست که انواعی از محتواها و خدمات عمدتا بومی و باکیفیت روی آن عرضه می‌شود.