گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
مصر باستان همانند یک سیاهچاله بی سر و ته است که عجایب درون آن همیشه باعث حیرت باستان شناسان می‌شود. در این مقاله به معرفی عجیب ترین اهرام مصر باستان می‌پردازیم که کاربرد دقیق آن‌ها هنوز مشخص نشده است.
اهرام مصر بسیار خاص هستند و قدمتی کهن از لحاظ تاریخی و معماری دارند. هرم‌های مصری در واقع از مهمترین و باشکوه‌ترین سازه‌های بر جای مانده از تمدن مصر باستان محسوب می‌شوند و نمادی از تمدن مصر به‌شمار می‌روند.
نخستین هرم‌های ساخته شده در مصر باستان در قبرستان ساقارا، شمال غربی ممفیس قرار دارند. قدیمی‌ترین این اهرام جوسر است که مربوط به شاه جوزر از دودمان سوم می‌شود. تا نوامبر سال ۲۰۰۸، تعداد ۱۱۸ هرم در مصر شناسایی شدند. در میان این‌ها تعدادی هرم وجود دارد که کاربرد دقیق آن‌ها در دنیای امروز ناشناخته باقی مانده است.
تاکنون باستان شناسان موفق به کشف موارد بسیاری از عجایب مصر شده‌اند. اهرام مصر باستان جزو این اکتشافات باستانی هستند که برخی از آن‌ها بسیار ناشناخته مانده و ما حتی نام آن‌ها را هم نشنیده‌ایم و برخی نیز کاربردی ناشناخته دارند. در ادامه با معرفی این اهرام با ما همراه باشید.
چند صد سال قبل از ساخت هرم بزرگ جیزه، مصریان باستان در حال ساخت اهرام خارق‌العاده‌ای بودند که اکنون قدمت هر یک از آن‌ها به 2700 سال پیش از میلاد بازمی‌گردد. در آن زمان، به‌طور اتفاقی معماری و تکنیک‌های ساختمانی تغییر کرد و مصریان باستان ساختن مصطبه‌های پیچیده را به عنوان اتاق‌های تدفین متوقف کردند و به جای آن کار ساخت اهرام بزرگ را به دست گرفتند.
از آن زمان به بعد، اهرام به‌عنوان نماد تمدن مصری شناخته شدند و جزو خارق‌العاده‌ترین آثار به‌جا مانده از تمدن مصر باستان به‌شمار می‌روند. محققان هرم پلکانی جوسر که حدود ۴۷۰۰ سال پیش در ساقارا ساخته شد را به‌عنوان اولین هرمی که مصریان باستان ساختند معرفی می‌کنند. این هرم به دلیل طراحی نوآورانه و معماری بی‌نظیرش در جهان شهرت دارد. در واقع می‌توان این‌گونه گفت که در مصر، همه چیز با فرعون جوسر و وزیر سلطنتی و معمارش ایمهوتپ آغاز شد.
در حدود 2700 سال قبل از میلاد، تکنیک‌های معماری اهرام مصر باستان تکامل یافت. اگرچه مصریان باستان اولین تمدنی نبودند که اهرام را برپا کردند، اما سبک ساختمانی آن‌ها در طول زمان تکامل یافت و در نهایت مصریان به ساختن چشمگیرترین اهرام، مانند هرم بزرگ جیزه، رسیدند. به عنوان مثال، زمانی بسیار قبل‌تر از ساخت اهرام در مصر، بین النهرین باستان شاهد تولد زیگورات‌ها، اولین شکل ساختارهای هرمی روی زمین بود. اگرچه زیگورات‌ها به اندازه اهرام مصر باستان با ابهت بودند، اما تفاوت اصلی آن‌ها با اهرام این بود که زیگورات‌ها از خشت و گل خشک شده در آفتاب ساخته شده بودند، ولی بناهای تاریخی مصری از سنگ.
عظمت و اهمیت اهرام در مصر باستان
اهرام مصر باستان سازه‌هایی بودند که برای مقاومت در آزمون زمان ساخته شدند. آن‌ها با ابهت و خیره کننده، همراه با معماری بی‌نظیر بودند. افسانه‌ها می‌گویند که هدف مصریان از ساخت اهرامی بلند قامت و عظیم در واقع برای عبادت آسمان و خورشید بوده است. اعتقاد بر این است که بیشتر اهرام مصر باستان با یک پوشش بیرونی متشکل از سنگ آهک صیقل داده شده و بازتابنده ساخته شده‌اند. اضافه شدن این ساختار بیرونی به آن‌ها باعث می‌شد که اهرام پرتوهای خورشید را منعکس کنند و به آن‌ها اجازه می‌داد تقریباً مانند یک آینه بدرخشند.
باستان شناسان گمان می‌کنند سنگی که در جایی در بالای اهرام مصر باستان از جنس گرانيت و بازالت، همراه با پلاکی از طلا یا نقره ساخته می‌شد، درخشندگی بیشتری به این بناهای تاریخی می‌بخشید. از 2700 سال پیش از میلاد، حاکمان مصر باستان دستور توسعه اهرام را دادند و تا حدود 1700 سال قبل از میلاد مصریان به ساختن این سازه‌های عظیم ادامه دادند.
در آن زمان، اهرام برای مصریان باستان از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار بودند. طبق افسانه‌ها گفته می‌شود که قبل از خلق سایر خدایان، خدای خورشید که پدر تمام خدایان و فراعنه مصر بوده است، خود را از تپه‌ای هرمی شکل خلق کرده است.
ابتدایی‌ترین شکل مقبره
اعتقاد بر این است که ایده اولیه ساخت هرم از چندین پیشینه گرفته شده، که اصلی‌ترین آن‌ها یک مصطبه در ساقارا با برچسب 3038 بوده است. مصطبه ابتدایی ترین شکل مقبره در مصر و نماد خانه ابدی مردگان بوده است. مصطبه گونه‌ای آرامگاه در مصر باستان بوده که به صورت ساختمانی با سقف صاف و دیوارهای شیب‌دار به سوی بیرون ساخته شده است. این سازه به‌عنوان مکانی برای خاکسپاری شخصیت‌های مهم در تاریخ کهن مصر استفاده می‌شده و از سنگ و آجرهای گلین ساخته شده است که دیوارهایی به ارتفاع شش متر را می‌پوشاند.
نمای بیرونی این سازه مثلث‌گونه بود و دیوارهای شیب‌دار به سقف صافی می‌رسند که طول آن نزدیک چهار برابر عرضش است. ارتفاع هر مصطبه نزدیک ۹ متر بود و آن‌ها در جهت شمال-جنوب بنا می‌شدند. درون بخش بالایی آن‌ها اتاقی همانند صومعه موجود بود. کاهنان و خانواده فرد فوت شده می‌توانستند در این اتاق غذا و دیگر نیازهای مرده را بگذارند.
اتاق دومی که به آن سرداب گفته می‌شد، محل قرار گیری مجسمه‌ای از مرده در میان سنگ‌ها بود که به منظور مراقبت از مرده در آنجا گذاشته می‌شد. در بالای این اتاق دریچه‌های کوچکی وجود داشت که کاربرد آن‌ها رساندن دود و صدای دعاهای خوانده شده به تندیس بود.
کارشناسان معتقدند که اگر ضلع باقی مانده این بنا بدون پوشش رها نمی‌شد و مصریان به ساخت آن ادامه می‌دادند، این سازه به طور ناخواسته و تصادفی به اولین هرم در مصر باستان تبدیل می‌شد. اما اینطور نشد و اندکی بعد ایمهوتپ دستور چیدن چندین مصطبه روی هم را داد که نتیجه آن ساخت هرم پلکانی جوسر شد و ساخت اهرام را در مصر باستان پایه‌گذاری کرد. هرم جوسر یک دستاورد چشمگیر بود که نشان مهمی در تاریخ مصر باستان بر جای گذاشت. اهرام بعدی نیز از معماری آن الگو گرفته به همان اندازه چشمگیر بودند.
هرم خمیده
دومین تلاش برای ساخت هرم در مصر باستان، به بنا شدن سازه‌ای در میدوم منجر شد که همت بزرگی از سمت مصریان برای ساختن یک هرم مستقیم بود. این هرم که هرم خمیده نام‌گذاری شده بود، در دوران مصر باستان فروریخت. هرم خمیده توسط فرعون هونی، آخرین فرعون سلسله سوم ساخته شده است. برخی از محققان استدلال می‌کنند که فرعون اسنفرو کسی بود که هرم را در میدوم ساخت. هرم خمیده در گورستان پادشاهی در دهشور در ۴۰ کیلومتری جنوب قاهره واقع شده است. انتقال از سلسله سوم به سلسله چهارم گام مهمی در تکامل ساختمان اهرام بود.
این هرم از آن جهت خمیده نامیده شده است که بخش زیرین آن با زاویه‌ای °۵۴ رو به بالا می‌رود اما در میانه راه این زاویه ۱۱ درجه کاهش یافته و به ۴۳ می‌رسد. مصرشناسان دلیل این تغییر زاویه در هنگام ساخت را ترس سازندگان از نامتعادل شدن سازه در هنگام بالا رفتن آن اعلام کرده‌اند. به نظر می‌رسد که زاویه اولیه برای هرمی با آن زیربنا، به‌قدری زیاد بوده است که در وسط ساخت طراحان نظر خود را عوض کرده و برای جلوگیری از فروریختن بنا دست به اصلاح زاویه آن زده باشند.
هرم خمیده همچنین به دلیل شیب تغییر زاویه آن، به دستور فرعون اسنفرو به نام هرم کاذب یا لوزی نیز شناخته می‌شود.
این هرم، نمونه منحصر به فردی از توسعه صنعت هرم سازی در مصر است. ساخت این هرم موفقیت آمیز بود و جزئیاتی را برای ساخت و ساز اهرام ارائه کرد که برای ساخت نوع بعدی اهرام مصر باستان مورد استفاده قرار گرفت. اما دقیقاً در زمانی که مصر باستان بین سلسله سوم به سلسله چهارم تغییر کرد، مصریان باستان یک سری اهرام مرموز را در مصر علیا ساختند. (مصر علیا یا مصر بالاتر، منطقه‌ای در جنوب مصر کنونی است. از زمان‌های گذشته، رود نیل بیشترین توجه را در میان مصریان ایجاد می‌کرده است و به همین دلیل، این بخش را مصر علیا نامیده‌اند.)
آیا اهرام فقط به‌عنوان مقبره مورد استفاده قرار می‌گرفتند؟
همه اهرام یک راز هستند زیرا ما واقعاً اطلاعات کمی در مورد آن‌ها داریم. طی تحقیقات صورت گرفته در تمامی این سال‌ها، باستان شناسان اعلام کرده‌اند که اهرام مصر باستان به عنوان مقبره‌‌ای برای اشراف زادگان استفاده می‌شده و اولین هرم مصر نیز به عنوان محل استراحت ابدی فرعون ساخته شد.
با این وجود دلایل متعددی وجود دارد که مردم در مورد هدف اصلی ساخت هرم تردید دارند. یکی از این دلایل کشف هرم ادفو است. هرم ادفو در واقع یکی از مجموعه هفت هرم منتشر شده در سراسر جنوب مصر است. طبق اطلاعات موجود، اهرام به‌عنوان محلی برای دفن افراد مهم بنا شده‌اند، اما در سال ۲۰۱۴ میلادی عملیات کاوش در هرم ادفو که ۴۶۰۰ سال عمر دارد، نشان داد که در این هرم هیچ اتاقی برای تدفین وجود ندارد.
هرم خوفو، خفره و منکائوره سه مجموعه موجود در این هرم هستند. آن‌ها به طرز عجیبی یکسان‌اند. ظاهراً هر سه هرم به عنوان محل استراحت ابدی فراعنه ساخته شده بودند، اما هیچ یک از اهرام سه گانه در واقع مومیایی در داخل خود نداشتند. علاوه بر این، از سه اتاق تدفین داخل اهرام ثلاثه، هیچ یک از آن‌ها در واقع با ظرافت و زیبایی تزئین یا ساخته نشده است.
اتاق‌های دفن در داخل این هرم، سرد، کثیف، ناتمام و بی‌ارزش برای یک پادشاه به نظر می‌رسند. به عبارت دیگر، فضای داخلی این اهرام مصر باستان شبیه مقبره‌های زیبای فراعنه در مصر نیست. این موضوع پژوهشگران را به تعجب وا می‌دارد که اگر این اهرام به‌عنوان مقبره استفاده نمی‌شدند، پس هدف ساخت آن‌ها چه بوده است؟
هرمی که در 800 کیلومتری جنوب اهرام در جیزه واقع شده است، ممکن است پاسخی برای بسیاری از پرسش‌های ما برای درک هدف اهرام را در ن خود جای داده باشد.
در ساحل غربی رود نیل، بقایای یک سکونتگاه باستانی به نام Wetjeset-hor قرار دارد. در آنجا، بقایای هفت هرم پلکانی باستانی وجود دارد که گمان می‌رود فرعون هونی آن‌ها را ساخته است. یکی از اهرام که قدمت آن به 4600 سال پیش می‌رسد، موضوع بحث‌های امروز علم باستان شناسی است.
اگرچه این هرم در سال 1894 کشف شد، اما باستان شناسان نتوانستند اطلاعات زیادی در مورد آن به دست آوردند. اعتقاد بر این است که این هرم که اکنون ویران شده است، یکی از چندین هرم مشابه محسوب می‌شود که در جنوب مصر از سیلا در فیوم، زاویت المیتین، ابیدوس، نقده، هیراکنپولیس و الفانتین در نزدیکی شهر معروف اسوان ساخته شده‌اند.
اگرچه فرض بر این است فرعون هونی کسی بود که دستور ساخت این هرم را صادر کرد، اما کارشناسان هنوز از صحت کامل این موضوع اطمینان حاصل نکرده‌اند. برخی از کارشناسان حوزه باستان شناسی نیز در این مورد که هونی، آخرین فرمانروای سلسله سوم مصر باستان، دستور ساخت هرم ادفو را داد یا پسرش فرعون اسنفرو، اولین پادشاه سلسله چهارم مصر باستان، در شک هستند.
اعتقاد بر این است که هرم ادفو، اگرچه از نظر اندازه بسیار کوچکتر است اما از طراحی اولین هرم سنگی که در مصر باستان ساخته شد، پیروی می‌کند. تنها تفاوت این هرم با هرم جوسر این است که جوسر مقبره فراعنه مصری بود، ولی بنای یادبود در ادفو هرگز به‌عنوان یک مقبره استفاده نشد و مانند شش هرم دیگر یافت شده در آن منطقه، هرم ادفو دارای هیچ اتاق دفن نبود.
این یک کشف عظیم است که سؤالات زیادی را در مورد هدف کلی ساخت اهرام مصر باستان ایجاد می‌کند. چرا فرعون هونی یا اسنفرو از نظر سبک طراحی از جوسر پیروی کرده‌اند، اما درون آن هیج اتاق تدفینی قرار نداده‌اند و ناگهان تصمیم به تغییر کاربرد برای این هرم گرفته‌اند؟ این یکی از بزرگترین اسرار در مورد تکامل اهرام مصر باستان است.
گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد که این هرم‌های خالی می‌تواند نشان‌دهنده قدرت فرعون، نمادی از توانایی در ساخت بناها و یا نمادی از وحدت سیاسی و مذهبی فراعنه مصر باستان باشد. هرم جنوبی ادفو در ابتدا حدود 12.55 متر ارتفاع داشت و از یک ساختار هسته‌ای تشکیل شده بود که در هر طرف 8.3 متر اندازه داشت. دور تا دور آن را دو ردیف سنگ احاطه کرده بود که حدود چهار ذراع بودند. این هرم همچنین در ابتدا بین سه یا پنج پله داشته است.
هرم ادفو امروزه ویران شده است، بنابراین تشخیص زاویه شیب سازه می‌تواند بسیار دشوار باشد، اما کارشناسان تخمین می‌زنند که احتمالاً بین 10 تا 14 درجه بوده است. این سازه به سمت شمال ساخته شده بود، اگرچه به‌تازگی مشخص شده است که چند درجه از شمال واقعی فاصله دارد. تصور می شود که این سازه به موازات رودخانه نیل قرار گرفته است.
همانطور که توسط مطالعه و نظرسنجی دانشمندان دانشگاه شیکاگو مشخص شد، به جز مورد سیلا در واحه فیوم (طول 31 متر)، سایر اهرام پلکانی ابعاد بسیار مشابهی را نشان می‌دهند که بین 18.30 متر قرار دارند.
بنابراین، اکنون ما می‌دانیم که اهرام جنوبی مصر باستان که در حدود 4700 سال پیش ساخته شده‌اند، همگی از نظر طراحی مشابه هستند. آن‌ها به احتمال زیاد از همان اصول ساخت هرم پیروی می کردند که توسط ایمهوتپ، سازنده هرم پلکانی جوسر بیان شده بود؛ با این تفاوت که هیچ‌کدام از آن‌ها به بزرگی هرم جوسر ساخته نشدند. حال اگر از هرم جوسر به عنوان مقبره استفاده می‌شد، پس چرا فرعون هونی اهرامی را در جنوب مصر ساخت که مقبره نبودند؟ آیا آن‌ها فقط سازه‌های معمولی بودند که به مردم منطقه قدرت فرعون را یادآوری می‌کردند؟
برخی محققان می‌گویند که این اهرام برای پرستش فرعون اختصاص یافته‌اند. حال اگر این گفته درست باشد، پس چرا فراعنه قبلی اهرام را به عنوان مقبره می‌ساختند؟ این‌ها سوالاتی که هستند که امید است روزی با پیشرفت علم باستان شناسان بتوانند پاسخی قانع کننده برایشان بیابند.
