در ادامه این مطلب با مرگبارترین تکنولوژی های ساخته بشر در طول تاریخ آشنا شوید که به طور غیر مستقیم باعث مرگ بسیاری از افراد بیگناه شدند.
بعضی از تکنولوژیها، مانند سلاحها مستقیماً با هدف کشتن افراد طراحی شدهاند؛ اما ما در ادامه این مطلب به مرگبارترین تکنولوژی های ساخته بشر در طول تاریخ اشاره خواهیم کرد که به طور غیر مستقیم و گاهی ناخواسته باعث مرگ و رنج افراد زیادی شدهاند.
۱۱ مورد از مرگبارترین تکنولوژی های ساخته بشر در طول تاریخ
۱- رادیوم
یکی از مرگبارترین تکنولوژی ها رادیوم است. از گذشته تا کنون عناصر زیادی از خود تشتعشعات آزاد میکردند؛ اما ما تا همین اواخر این مسئله را نمیدانستیم. در سال ۱۸۹۶ کشف بکرل برای ماری کوری منبع الهامی شد تا رادیوم را کشف کند. متاسفانه مردم در آن زمان متوجه خطرناک بودن تشعشعات آن نشدند و از رادیوم به طور مکرر در فرآیندهای صنعتی استفاده میکردند.
در آن زمان تصور میشد که این ماده پر انرژی و طراوت بخش است؛ بنابراین از آن در همه چیز از درمان آب گرم گرفته تا آب رادیواکتیو و شکلات استفاده میکردند.
یکی از محبوبترین کاربردهای رادیوم در رنگ شب تاب بود. هنگامی که این ماده با سولفید روی ترکیب میشود، میدرخشد. در نتیجه شیئی، مانند صفحه ساعت در شب میدرخشد و خواندن آن راحتتر میشود.
متاسفان کارگران کارخانه شرکت رادیوم دایل، قلموهای رنگ خود را لیس میزدند تا طراحی ظریفتری داشته باشند. این یعنی آنها روزانه تا ۲ گرم رادیواکتیو می خوردند. متاسفانه این کارگران از بیماری و مرگ وحشتناک رنج بردند. این کارگران به «دختران رادیوم» معروف شدند.
۲- آزبست
آزبست یا پنبه نسوز یک ماده معدنی طبیعی است که به دلیل استحکام در برابر حرارت برای مصارف صنعتی استخراج و استفاده میشود. آزبست در مصالح ساختمانی از جمله سقف، کاشی کف و عایق وجود دارد. مقاومت آن در برابر گرما برای ترمز خودرو، واشر، پارچه و موارد دیگر نیز کاربرد دارد.
در نتیجه به مدت چندیدن دهه، احتمال تماس افراد با آزبست تقریباً در همه جا وجود داشت. پس از دهه ۷۰ میلادی، شرکتها شروع به کاهش یا حذف استفاده از این ماده کردند؛ زیرا نگرانیها در مورد به خطر افتادن سلامت عمومی افزایش یافت.
قرار گرفتن در معرض آزبست میتواند منجر به بیماریهای ریوی، سرطان و آزبستوز (بیماری طولانی مدت ریوی) شود. بنابراین اکنون میدانیم که آزبست تاثیر منفی به خصوصی روی ریهها دارد.
با این وجود در طول دهه ۱۹۵۰ میلادی در سیگارهای کنت از کروسیدولیت (نوعی آزبست) به عنوان فیلتر استفاده میشد. این ماده مستقیماً استنشاق شد و افراد را در معرض خطر جدی قرار داد. در سال ۲۰۱۸ تخمین زده شد که آزبست مسئول مرگ ۲۵۵ هزار نفر در سال است.
۳- سرب
از زمان رومیان، سرب برای همه چیز از ظروف گرفته تا رنگ استفاده شدهاست. سرب طعم شیرینی دارد که به محبوبیت آن در شراب سازی نیز افزوده است. در یک پنجم از دستور غذاهای موجود در کتاب آشپزی رومیها از سرب برای طعم دهی به غذا استفاده میشد.
در طول تاریخ افراد زیادی به ضررهای سرب اشاره کردهاند. ویتروویوس در ۱۴ سال قبل از میلاد به اثرات منفی قرار گرفتن در معرض سرب اشاره کرد. بنجامین فرانکلین نیز چند قرن بعد به این موضوع اشاره کرد. با وجود این تذکرات، بشر به استفاده از سرب ادامه داد.
در اوایل قرن بیستم شرکت جنرال موتورز شروع به کار خطرناکی کرد. این شرکت برای افزایش عملکرد، سرب تتراتیل را به بنزین افزود. در نتیجه جهان را در معرض سطوح مرگبار سرب قرار داد. در ایالات متحده تا شش دهه بعد هر سال ۵ هزار نفر جان خود را به این دلیل از دست دادند.
پس از آن سرب از سوخت و سایر زمینههای زندگی بشر حذف شد؛ اما میراث مسمومیت با سرب همچنان زنده است. بر طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، سالانه تقریباً یک میلیون نفر بر اثر مسمویت با سرب جان خود را از دست میدهند.
۴- جیوه
جیوه یا نقره زنده تنها فلزی است که در دمای اتاق، مایع است و به دلیل نقطه ذوب پایین در دماسنج دستی استفاده میشود. البته جیوه در گذشته کاربرد دیگری داشت. جیوه در گذشته به عنوان سینابر، رنگدانهای قرمز استفاده میشد.
احتمالاً جیوه از ۵ هزار سال پیش مسئول بسیاری از مسمومیتها بوده است. در قرن هجدهم نیز از جیوه در تولید کلاه استفاده میشد. اثرات منفی جیوه شامل لرزش، مشکلات گفتاری و توهم است. حتی اصلاح معروف «دیوانه مانند کلاه به سر» از همین جا نشأت گرفته است.
۵- آفت کشهای شیمیایی
آفت کشها یکی دیگر از مرگبارترین تکنولوژی ها هستند. یکی از معروفترین آفت کشها، ماده شیمیایی DDT است که در قرن بیستم به شدت مورد استفاده قرار گفت.
از DDT برای کنترل جمعیت پشهها، ککها و سایر حشرات استفاده میشد. البته بعدا حشرات در مقابل آن مقاومت نشان دادند. در همین حین مردم متوجه شدند که این ماده شیمیایی در بدن حشرات و خاک جمع میشود و سپس راه خود را زنجیره غذایی حیوانات و انسانها باز میکند.
در نتیجه استفاده از DDT در دهه ۱۹۶۰ میلادی محدود شد. البته هنوز در برخی از مناطق که خطر حشرات از خطر این ماده بیشتر است، استفاده میشود. سازمان بهداشت جهانی تخمین میزند که که سالانه ۲۰ هزار نفر در اثر مسمویت با آفت کشها جان خود را از دست میدهند.
۶- گاز سارین
دقیقا قبل از شروع جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۳۸ میلادی از یک دانشمند آلمانی به نام گرهارد شریدر درخواست شد تا آفت کش جدیدی بسازد. شریدر فسفر و سیانید را با هم مخلوط کرد. این ترکیب برای استفاده در محیط کشاورزی بسیار سمی بود.
سپس ارتش آلمان به این محصول علاقمند شد. در نتیجه شریدر روی این محصول کار کرد و آن را حتی از قبل هم کشندهتر ساخت. به این طریق گاز بسیار خطرناک سارین اختراع شد که از هوا سنگینتر است و به همین علت به سمت زمین کشیده میشود و با آب مخلوط میشود. افراد از طریق تنفس یا تماس با پوست و چشم در معرض آن قرار می گیرند.
قرار گرفتن در معرض این گاز میتواند باعث تاری دید، تهوع، تشنج و فلج شدن شود. تا پایان جنگ، نازیها تقریباً ۱۲ هزار تن از این مواد را ساختند؛ اما از آن استفاده نکردند. اما در سالهای ۱۹۹۴ و ۱۹۹۵ در دو حمله تروریستی به شهرهای ماتسوموتو و توکیه، گاز سارین استفاده شد و منجر به مرگ ۱۹ نفر و بیماری ۵ هزار نفر شد.
۷- گاز سی اف سی
قبل از ظهور سی اف سی (CFC) یخچالها از آمونیاک، متیل کلرید و دی اکسید گوگرد به عنوان مبرد استفاده میکردند. همه این موارد نام برده سمی هستند و در صورت نشت منجر به مرگ میشوند. در نتیجه در سال ۱۹۲۸ و درطی جستجوی مبرد ایمنتر، توماس میدلی جونیور که مهندس شرکت جنرال موتورز بود CFC را به وجود آورد.
جالب این جا است که همین شخص، فردی بود که بنزین سرب دار را پیشنهاد کرد. او یکی از افرادی است که بیشترین آسیبها را به بشر زده است. سی اف سی غیر قابل اشتعال و ایمنتر بود؛ اما عواقب پیش بینی نشده دیگری داشت.
در سال ۱۹۷۴ مقالهای علمی منتشر شد که مشخص کرد، سی اف سی در هنگام ورود به اتمسفر تجزیه میشود و به لایه اوزون آسیب میرساند. در طی سالها بشر برای جبران این آسیب تلاش بسیاری انجام داد. اما با این وجود تعداد زیادی از مردم در اثر قرار گرفتن در معرض خورشید به سرطان پوست مبتلا شدند و آسیبهای تخریب اوزون، افراد را تحت تاثیر قرار داد.
۸- ماده منفجره تی ان تی
اولین بار در سال ۱۸۶۳ میلادی بود که شیمیدانی به نام جولیوس ویلبراند تلاش کرد تا رنگ زردی برای لباس بسازد. مادهای که او به وجود آورد، 2,4,6 Trinitrotuluene نام گرفت و بعدها به عنوان تی ان تی (ماده منفجره معروف) شناخته شد.
تا سالها بعد قابلیت انفجاری بودن این ماده شناخته نشد؛ زیرا منفجر کردن این ماده کمی دشوار است. اما همین ویژگی باعث مفید بودن آن به عنوان ماده منفجره شد. در طول جنگ جهانی اول، ارتش آلمان از این ماده در گلولههای توپخانه استفاده میکرد. گلولهها به علت تاخیر در انفجار پس از رسیدن به کشتیهای بریتانیایی منفجر میشدند.
همچنین گفته میشود که کارگرانی که در کارخانه تولید تی ان تی کار میکردند، دچار مسمویت میشدند. این مسمویت باعث زرد شدن پوست میشد و اگر قرار گرفتن افراد در معرض آن طولانی میشد حتی باعث مرگ میشد.
۹- اولین جراحیها
پیش از اختراع ضدعفونی کنندهها و درک عموم از میکروب، حتی جراحیهای موفقت آمیز اغلب منجر به مرگ بیماران میشدند. پزشکان متوجه نمیشدند که چرا بیماران پس از رفتن زیر چاقو، تسلیم عفونت و مرگ میشوند.
یکی از عملهای جراحی بدنام مربوط به دهه ۱۸۰۰ میلادی و دکتر رابرت لیستون است. دکتر لیستون در حال انجام قطع عضو یک بیمار بود که به طور اتفاقی انگشتان دستیار خود را اره کرد. سپس او کت یک پزشک مسن دیگر را نیز اره کرد. این مرد مسن ترسید و بر اثر حمله قلبی درگذشت. چند روز بعد هم دستیار پزشک و بیمار به علت عفونت جان باختند.
اختراع ضدعفونی کنندهها توسط جیمز لیستر با استفاده از اسید کربولیک، جریان مبارزه با میکروبها را تغییر داد.
۱۰- ترانزیت جهانی
در گذشته بیماریهای ویروسی فقط تا جایی گسترش مییافتند که افراد با پای خود یا اسب به آن جا میرفتند. سپس ظهور کشتیها باعث شد که بیماریهای عفونی به نقاط دورتر منتقل شوند؛ اما زمان حمل و نقل کند بود و این مسئله انتشار بیماری را کنترل میکرد.
اما با ظهور هواپیماها، بیماریهای همه گیر مثل آنفولانزا و کرونا به همه جای جهان رسید. افراد زیادی جان خود را از دست دادند که اگر هواپیماها وجود نداشتند در معرض این بیماری قرار نمیگرفتند. البته این بهایی است که متاسفانه باید در ازای دسترسی به یک جهان گستردهتر بپردازیم.
۱۱- شربت ذرت با فروکتوز بالا
در سال ۱۹۵۷ میلادی، ریچارد او مارشال و ارل آر. کوی، گلوکوز ایزومراز را ایجاد کردند. این ماده ترکیب گلوکوز موجود در شربت ذرت را تغییر میدهد و آن را به ساکارز تبدیل میکند. در نتیجه شربت ذرت با فروکتوز بالا به وجود آمد و ۱۳ سال بعد به علت گران شدن قند، راه خود را به مواد غذایی در ایالات متحده باز کرد.
شربت ذرت با فروکتوز بالا تقریباً در همه مواد غذایی از غلات و نان گرفته تا نوشیدنیهای شیرین وجود دارد. نوشابهها به احتمال زیاد بیشترین منشاء دریافت این ماده هستند. شواهدی وجود دارد که اثبات میکند شربت ذرت با فروکتوز بالا واقعاً مضرتر از شکر است.
افزایش رشد تومور در موشهایی که روزانه معادل یک نوشابه با این ماده مصرف میکردند، مشاهده شد. دیابت نیز یکی دیگر از ضررهای این نوشیدنیها است. بر طبق گزارشها شربت ذرت با فروکتوز بالا هر سال باعث مرگ ۱۸۴ هزار نفر میشود.