هدف بعدی تسلکوپ فضایی جیمز وب احتمالا، مشاهده جوانترین سیاره فراخورشیدی خواهد بود. جیمز وب به حل یک چالش بزرگ کمک خواهد کرد.
هدف بعدی تسلکوپ فضایی جیمز وب احتمالاً مطالعه جوانترین سیاره فراخورشیدی خواهد بود. اگر این سیاره واقعاً وجود خارجی داشته باشد، اطلاعات ستاره شناسان را در مورد شکل گیری سیارهها به چالش خواهد کشید.
بررسی جوانترین سیاره فراخورشیدی به کمک تسلکوپ فضایی جیمز وب
تصویر زیر از دادههای تلسکوپ آلما، ساختار کلی AS 209 را نشان میدهد. در واقع یک ستاره را مشاهده میکنید که احتمالاً میزبان جوانترین سیاره فراخورشیدی است.
احتمالاً این جهان نوپا، جرمی مشابه مشتری دارد و به دور ستاره نوجوان AS 209 میچرخد، یعنی یک توپ گازی ۱/۶ میلیون ساله که در فاصله ۳۹۵ سال نوری از زمین در صورت فلکی اوفیوخوس (صورت فلکی مارها) قرار دارد.
گروه تحقیقاتی معتقدند که وجود این سیاره به عنوان جوانترین سیاره فراخورشیدی هنوز صد در صد اثبات نشده است. بنابراین به تحقیقات بیشتر نیاز است؛ اما مشکل این جا است که این سیاره در هالهای از گاز و غبار پوشانده شدهاست.
دیسک دور این سیاره در واقع دلیل اصلی باور ستاره شناسان بر این است که سیاره فراخورشیدی در نزدیکی AS 209 قرار دارد. فرض ستاره شناسان این است که این حلقه ها، قمرها را به وجود میآورند و به رشد سیارههای تازه متولد شده کمک میکنند.
چیزی که با وجود هالهای از غبار و گاز به مطالعه بیشتر این سیاره فراخورشیدی کمک خواهد کرد قطعاً، تسلکوپ فضایی جیمز وب است. تسلکوپ فضایی جیمز وب از توانایی تجزیه مادون قرمز برخوردار است و میتواند از میان غبار و گاز به سیاره نگاه کند.
هدف این است که ابتدا مشخص شود که آیا AS 209 واقعاً ۱/۶ میلیون سال قدمت دارد یا خیر. هدف بعدی این است که مشخص شود آیا یک سیاره واقعاً درون هاله غبار وجود دارد یا خیر.
جیهان بائه (Jaehan Bae)، استاد نجوم در دانشگاه فلوریدا و نویسنده اصلی این مقاله است. او میگوید:
بهترین راه برای مطالعه نحوه شکل گیری سیارات، مشاهده سیاراتی است که در حال شکل گیری هستند. ما در زمان هیجان انگیزی زندگی می کنیم که این مطالعات به لطف تلسکوپهای قدرتمند آلما و جیمز وب رخ میدهند.
اگر فرضیه بائه و سایر دانشمندان درباره وجود جوانترین سیاره فراخورشیدی در اطراف AS 209 درست باشد، این میتواند پیشرفت بزرگی برای علم نجوم باشد.
به نظر می رسد که این سیاره فرضی فراخورشیدی علاوه بر جوانیاش، نامزد یک ناهنجاری در بین ۵ هزار سیاره فراخورشیدی شناخته شده دیگر باشد. سیگنالهای آن بیش از ۱۸/۵۹ میلیارد مایل دورتر از ستاره میزبان خودش شناسایی شدهاست.
این موضوع به گفته ستارهشناسان، اطلاعات کنونی را درباره نحوه شکل گیری سیارات به چالش میکشد. برای توضیح بهتر به این نکته توجه کنید که سیاره زمین فقط ۹۳ میلیون مایل دورتر از خورشید است.
اولین اکتشاف این پدیده به سال ۲۰۱۹ میلادی و زمانی برمیگردد که دانشمندان با استفاده از تلسکوپ آلما مشغول مطالعه سیاره فراخورشیدی جوان دیگری به نام PDS 70 بودند. در مقالهای که سال قبل منتشر شد، مشخص شد که آن هاله مشاهده شده احتمالاً در حال ساخت ماه برای غول گازی بوده است.
از آن زمان دانشمندان چیز دیگری درباره آن پیدا نکردهاند. تصویر هنری زیر، دیسک دور سیارهای که در اطراف یک سیاره جوان که در سال ۲۰۲۱ کشف شد را نشان میدهد. این سیاره در منظومه ستارهای PDS 70 کشف شد.
به دست آوردن اطلاعاتی در این باره میتواند به ستاره شناسان در کشف باستانی سیارات منظومه شمسی از جمله زمین و نحوه شکل گیری قمرها کمک کند. رمزگشایی نحوه تعامل بین دیسک و سیاره فراخورشیدی میتواند چگونگی و چرایی جو سیارهها را مشخص کند.