نگاهی به شرکای احتمالی ایران خودرو پس از احیای برجام؛ از سوزوکی تا مرسدس بنز

حالا که بحث توافق مجدد و زنده شدن برجام دوباره بر سر زبان ها افتاده، در این مطلب قصد داریم نگاهی به شرکای احتمالی ایران خودرو پس از احیای برجام بیندازیم.

اولین خودروساز کشور ما ایران خودرو است که در کارنامه کاری خود سابقه همکاری با برندهای معتبر را دارد و از نظر تعداد شرکای تجاری نیز جزو برترین خودروسازان ایرانی است. برای مثال این شرکت تاکنون با برندهایی نظیر پژو، رنو و حتی مرسدس بنز همکاری داشته است.

شرکای احتمالی ایران خودرو پس از احیای برجام چه کسانی هستند؟

یکی از مهم‌ترین موانع بر سر راه تولید خودرو طی سال‌های اخیر، اعمال تحریم‌های بین‌المللی خصوصا از سمت آمریکا بوده است. تحریم‌های آمریکا گریبان صنعت خودروسازی را هم گرفته و مشکلات زیادی برای آن ایجاد کرده است. همزمان با تحریم‌های غرب، شرکت‌های خودروسازی برتر جهان، همکاری خود با شرکای ایرانی را قطع و خاک ایران را ترک کردند.

برخی از آنها همکاری خود را با ایران قطع نکردند، ولی وقتی که مدت قراردادشان تمام شد، نسبت به تمدید آن روی خوش نشان ندادند و این‌گونه دست خودروسازان داخلی در پوست گردو ماند. از جمله شرکت‌های خودروسازی که در کشور ما بیشتر از دیگر شرکت‌ها تحت تأثیر تحریم‌ها قرار گرفت، ایران خودرو بود.

ایران خودرو پس از توافق برجام موفق شد خودرویی نظیر پژو 2008 را وارد خط مونتاژ خود کند. این خودرو در زمان خود با قدرتمندترین پیشرانه تولیدی وارد ایران شد. از طرف دیگر شرکت ایران خودرو توانست به واسطه داشتن حق امتیاز پلتفرم پژو 301 محصولاتی نظیر تارا و ریرا را تولید و روانه بازار کند. همچنین قرار بود که دو خودرو از برند مرسدس بنز هم وارد کشور شود، اما تحریم‌های مجدد و بر هم خوردن برجام مانع تحقق این هدف شد.

ایران خودرو قصد داشت نه تنها با برندهای غربی و اروپایی بلکه با شرکت‌های آسیایی غیر چینی وارد مذاکره شود و از برندهایی نظیر سوزوکی خودرو وارد بازار داخلی کند؛ ولی با پاره شدن قرارداد برجام تمام برنامه‌های اقتصادی این شرکت ناکام ماند. حال سوالی که ممکن است پیش بیاید این است که در صورت احیای برجام و بهتر شدن اوضاع بازار خودرو، ایران خودرو به جز گزینه‌های چینی با چه برندهایی می‌تواند همکاری داشته باشد؟

1. سوزوکی ژاپن

قبل از این که پای تحریم‌ها وسط بیاید، برند کم حاشیه سوزوکی از ژاپن توانسته بود در کشورمان موفقیت‌های چشمگیری به دست آورد. آخرین محصولی که ایران خودرو از این برند در سایت تولیدی خراسان مونتاژ می‌کرد، سوزوکی گرند ویتارا بود. این خودروی شاسی بلند جزو معدود خودروهایی بود که به صورت دو دیفرانسیل عرضه می‌شد و مورد استقبال خریداران قرار گرفت.

حالا نسل جدید سوزوکی گرند ویتارا معرفی شده که کاربری بهتری نسبت به قبل دارد. این خودرو در حال حاضر تنها در کشور هند عرضه شده، ولی در صورتی که امیدی به بازگشت خودروهای این برند باشد می‌توان روی خودروی اس کراس و ویتارا جدید حساب باز کرد. البته نکته جالب اینجاست که ایران خودرو می‌تواند نیم نگاهی هم به سبد محصولات اقتصادی سوزوکی بیندازد. تجربه نشان داده ایران خودرو برای مونتاژ خودروهای اقتصادی سمت فرانسوی‌ها رفته نه ژاپنی‌ها.

2. پژو فرانسه

شاکله اصلی شرکت ایران خودرو را کمپانی فرانسوی پژو تشکیل داده، چرا که اگر نگاهی به خودروهای این خودروساز داخلی بیندازیم، متوجه می‌شویم که نیم بیشتری از محصولات این شرکت، مونتاژی از محصولات پژو است و هر گاه فرصتی برای ایران خودرو پیش آمده، اولین گزینه روی میز پژو فرانسه بوده است.

با این اوصاف، اگر روزی قرار باشد ایران خودرو به سمت همکاری با یک برند خارجی برود، ابتدا از پژو فرانسه آغاز می‌کند. یکی از نکات قابل تأمل در مورد ایران خودرو و همکاری‌اش با پژو این است که هم‌اکنون در کشاکش بین آزادسازی واردات خودرو و تصویب آیین نامه آن، چندین نمونه پژو 2008 جی تی و 3008 وارد ایران شده است.

اگر شرایط بازار رو به راه باشد و همه چیز طبق وعده‌های وزارت صمت پیش برود، احتمال ورود دو خودروی پژو 2008 و 408 از چین وجود دارد که پژو 408 به احتمال زیاد قطعی‌ترین گزینه روی میز برای واردات باشد.

3. رنو فرانسه

ایران خودرو در زمان آزادی واردات خودرو همکاری عجیب و غریبی با شرکت رنو داشت. رنو از طرفی دو خودروی تندر 90 و پارس تندر خود را به خط تولید شرکت پارس خودرو سپرده بود و از طرف دیگر ایران خودرو هم برخی از این نمونه‌ها را مونتاژ می‌کرد. علاوه بر دو شرکت مذکور، نگین خودرو هم برخی از محصولات رنو را وارد ایران می‌کرد. در همین حال ایران خودرو هم رنو کپچر را به صورت وارداتی در ایران عرضه کرد.

یکی از خواسته‌های کمپانی رنو این بود که بتواند به صورت مستقل در ایران محصولات خود را عرضه کند. به همین دلیل رنو می‌خواست یکی از سایت‌های تولیدی شرکت سایپا را خریداری کند. البته هیچگاه این کمپانی فرانسوی موفق به خرید سایت بن رو سایپا نشد، ولی در کنار این سایت قصد داشت نگاهی به دیگر خودروسازی های ایران بیندازد که تحریم‌ها مانع تحقق این کار شد.

هدف اولیه شرکت رنو از ورود به بازار ایران، عرضه مونتاژی سه محصول داستر، آرکانا و سیمبل بود. شایعاتی هم اکنون در فضای مجازی منتشر شده که به نظر می‌رسد شرکت رنو قصد دارد همکاری‌های گسترده‌ای را با ایلیا موتور آغاز کند. همان‌طور که ملاحظه کردید، رنو در ایران شرکای زیادی دارد و به نظر نمی‌رسد جزو گزینه‌های اولیه و مهم شرکت ایران خودرو باشد.

4. مرسدس بنز

سال‌ها پیش ایران خودرو تصمیم گرفت طی همکاری مهمی با شرکت مرسدس بنز، برخی از محصولات این کمپانی معروف را در سایت تولیدی تاپ خودرو مونتاژ کند. متاسفانه این برنامه محقق نشد و حتی در نمایشگاه خودروی تهران (1401) شرکت ستاره ایران دو خودروی مرسدس بنز ای 200 را رونمایی کرد و شایعاتی مبنی بر بازگشت مرسدس بنز به ایران به وجود آمد.

لازم به ذکر است که شرکت ستاره ایران یکی از زیرمجموعه‌های ایران خودرو است. این خودروسازی طی سالیان اخیر چندین نمونه از خودروهای مرسدس بنز را وارد کشور کرد و قرار بود در مراحل بعدی آنها را در ایران مونتاژ کند. در حال حاضر اگر مرسدس بنز با ایران خودرو همکاری کند، دو خودروی مرسدس بنز سی 200 و مرسدس بنز جی ال ای شانس بیشتری برای مونتاژ خواهند داشت.

اگر چه تحریم‌های بین المللی ضربه محکمی به صنعت خودروسازی ما وارد آوردند، اما در نتیجه باعث شدند که محصولات خودرویی کشور متنوع‌تر از قبل شوند. امیدواریم در صورت آزاد شدن روابط ایران با کشورهای دیگر و همکاری شرکت‌های خارجی با خودروسازان ایرانی، مسیر تحقیق و توسعه خودرو همچنان ادامه یابد.