امن ترین کشور در صورت وقوع جنگ جهانی اتمی

جنگ جهانی اتمی همچون یک کابوس ترسناک است و می‌تواند نابودی بخش زیادی از تمدن بشر را رقم بزند. با وجود این، امن ترین کشور دنیا در جنگ اتمی کجاست؟

در اواخر جنگ جهانی دوم بود که آمریکا در تلاشی برای پایان جنگ از بمب اتم علیه ژاپن استفاده کرد. عواقب استفاده از بمب اتم آنقدر شدید بود که از آن زمان تاکنون همیشه ترس شروع یک جنگ جهانی اتمی بشر را آزار داده است.

از طرفی با اوج گرفتن تنش‌های بین غرب و روسیه در جنگ اوکراین، برخی کارشناسان نسبت به شروع یک جنگ جهانی خوانمان‌سوز هشدار دادند. اگر روزی یک جنگ جهانی اتمی رخ دهد، امن ترین کشور جهان کدام است؟

امن ترین کشور جهان در صورت رخ دادن کابوسی به نام جنگ جهانی اتمی

همه چیز از یک ابر قارچی شکل شروع می‌شود که امیدوار بودیم هرگز دیگر آن را نبینیم. پس از آن حملات تلافی‌جویانه آغاز می‌شود و هر کشور سعی می‌کند با زدن یک ضربه محکم این جنگ جهنمی را پایان دهد. تقریبا یک هفته یا ده روز به همین وضع می‌گذرد و در نهایت می‌بینیم که زمین زیر لایه‌ای از خاکستر و غبار پنهان شده است.

تقریبا از دوره جنگ سرد تاکنون کارشناسان سناریوهای مختلفی را در رابطه با وقوع یک جنگ جهانی اتمی و عواقب زمستان هسته‌ای مطرح کرده‌اند. دهه‌ها از آن زمان گذشته است و ما توانسته‌ایم تاثیر جنگ هسته‌ای بر اتمسفر زمین و کشاورزی در سطح جهانی را بررسی کنیم. هرچند که هنوز عواقب چنین جنگی بسیار وخیم است.

گروهی از دانشمندان کشورهای مختلف با ارزیابی آخرین داده‌های مربوط به محصولات کشاورزی و وضعیت شیلات، شش سناریو مختلف را در رابطه با وضعیت منابع غذایی پس از یک جنگ هسته‌ای گسترده ارائه داده‌اند. اگر بخواهیم کشته‌های اولیه این حمله‌ها را در نظر نگیریم (که به صدها میلیون نفر می‌رسد)، بحران کمبود کالری به تنهایی اکثر جمعیت جهان را نابود خواهد کرد.

در این جنگ جهانی اتمی مردم کدام کشور در وضعیت امن تری خواهند بود؟ پژوهشگران از مدل سیستم جامعه زمین مرکز ملی پژوهش‌های مرتبط با اتمسفر برای پیش‌بینی نحوه تغییر الگوهای آب و هوایی زمین در صورت وقوع انفجارهای هسته‌ای و اضافه شدن خاکستر و غبار به اتمسفر استفاده کردند.

آنها سپس نحوه تاثیرپذیری محصولات کشاورزی و منابع شیلات نسبت به تغییر در دمای سطح زمین، نور مستقیم و پراکنده و میزان رطوبت را مورد بررسی قرار دادند. نتایج اصلا جالب نبودند. به عنوان مثال اگر تنش‌ها بین هند و پاکستان اوج بگیرد و این دو کشور در یک درگیری نسبتا محدود با هم درگیر شوند، حدود ۱۰۰ بمب اتمی شلیک خواهد شد.

با توجه به محاسبات انجام شده، در نتیجه این درگیری حدود ۵ میلیون تن ذرات معلق وارد اتمسفر زمین خواهد شد. برای مقایسه بد نیست بدانید که آتش‌سوزی‌های فاجعه‌وار کالیفرنیا (۲۰۱۷) و استرالیا (۲۰۱۹) هرکدام ۱ میلیون تن ذرات معلق را وارد اتمسفر زمین کردند.

در نتیجه این اتفاق همه ما به ۸ درصد کالری کمتر دسترسی خواهیم داشت. طبیعتا این کمبود کالری به صورت یکسان تقسیم نمی‌شود و ۲۵۵ میلیون نفر جان خود را به خاطر قحطی از دست خواهند داد. پیش‌بینی می‌شود که برخی جوامع در این شرایط حتی وضعیت بهتری داشته باشند و میزان کالری دریافتی آنها تا ۵ درصد نیز افزایش یابد.

با گسترش جنگ اتمی و پرتاب بمب‌های بیشتر، خاکستر بیشتری وارد هوا خواهد شد و در نهایت کار به جایی می‌رسد که حتی منابع غذایی برای سوء استفاده کنندگان نیز کافی نخواهد بود. در واقع امن ترین کشور در جنگ جهانی اتمی جایی است که بتواند مواد غذایی جمعیت خود را تامین کند.

یک جنگ اتمی تمام عیار بین آمریکا و روسیه که در طول آن هزاران بمب اتمی استفاده شود، باعث اضافه شدن ۱۵۰ میلیون تن غبار و ذرات معلق به اتمسفر کره زمین می‌شود. در نتیجه این فاجعه مردم جهان از سه چهارم کالری دریافتی خود محروم خواهند شد. در این حالت انسان‌ها مجبور خواهند شد از غذای حیوانات استفاده کنند و حتی به خوردن پسمانده‌های غذای خود رو بیاورند.

با وجود تلاش گسترده برای زنده ماندن، ۵ میلیارد نفر از سرتاسر جهان در نتیجه قحطی و در مدت دو سال جان خود را از دست خواهند داد. البته در این شرایط وضعیت همه کشورها یکسان نخواهد بود. برخی کشورها در جنگ جهانی اتمی و قحطی پس از آن امن تر خواهند بود و این دقیقا به موقعیت جغرافیایی آنها بستگی دارد.

یک سناریو دیگر را در نظر بگیرید که در آن ۲۵۰ بمب اتمی منفجر شده و در نتیجه ۲۷ میلیون تن ذرات معلق وارد اتمسفر شوند. در این حالت مناطق مرتفع در نیم‌کره شمالی کره زمین شاهد کاهش بیش از ۵۰ درصدی در محصولات کشاورزی و حدود ۲۰ تا ۳۰ درصدی در ذخایر شیلات خواهند بود.

برای کشورهای نزدیکتر به استوا، کاهش متوسط کالری تقریبا کمتر از ۱۰ درصد خواهد بود که یعنی شرایط برای این مناطق نسبت به سایر کشورها بهتر نسبتا بهتر است. همانطور که در بحران روسیه و اوکراین دیدیم، جنگ بدون شک روی تجارت مواد غذایی تاثیر جدی می‌گذارد. به همین خاطر در صورت وقوع جنگ جهانی اتمی کشورهای وارد کننده مواد غذایی آسیب خواهند دید.

هرچند که این شرایط به سود برخی جوامع تمام می‌شود. به عنوان مثال در صورت نبود صادرات، مردم استرالیا می‌توانند نیمی از کالری مورد نیاز خود را از برداشت بهاره تامین کنند. شبیه‌سازی‌های انجام شده نشان می‌دهند که استرالیا امن ترین کشور جهان در صورت وقوع جنگ اتمی خواهد بود. میزان برداشت محصولات کشاورزی این کشور نیز با کاهشی حداقلی یا افزایشی اندک همراه می‌شود.

البته مردم استرالیا هم باید کمی مصرف خود را کاهش دهند، اما همانند دیگر بخش‌های جهان تلفات نخواهند داد. همچنین منابع غذایی نیوزیلند نیز نسبت به کشورهای متکی به برنج کمتر تحت تاثیر این بحران قرار خواهد گرفت. البته پژوهشگران روی این موضوع تاکید دارند که بحران سیاسی اجتماعی پیش آمده در نتیجه جنگ اتمی قطعا پیش‌بینی‌های مربوط به اقتصاد غذایی را تغییر می‌دهد.

یکی از پژوهشگران توضیحاتی را در رابطه با امن ترین کشور جهان در صورت وقوع جنگ جهانی اتمی ارائه کرد:

اگر این سناریو به وقوع بپیوندد، احتمالا استرالیا و نیوزیلند شاهد موج گسترده‌ مهاجران از کشورهای آسیایی و دیگر مناطق جهان خواهند بود.

اگرچه این پژوهش نسبت به پیش‌بینی‌های قبلی دقیق‌تر است و داده‌های بیشتری را مورد ارزیابی قرار داده، اما قطعا در صورت وقوع جنگ اتمی عوامل ناشناخته و پیش‌بینی نشده زیادی وارد میدان خواهند شد. این مدل‌ها و پژوهش‌ها صرفا روی یافتن امن ترین کشور در صورت وقوع جنگ جهانی اتمی و یا پیدا کردن راه‌های تامین و توزیع غذا تاکید ندارند، بلکه بیشتر می‌خواهند با نشان دادن عواقب وحشتناک چنین جنگی، به رهبران سیاسی هشدار دهند.