کشتی ها از استتار Dazzle برای مخفی ماندن از دشمن و گمراه کردن زیردریاییهایی که در کمین هستند، استفاده میکنند. این استتار چیست و چگونه عمل میکند؟
در دنیای حیوانات نوع خاصی از مکانیسم فرار دیده میشود. در این مکانیسم جانور با رنگها و الگوهای پوست بدنش نوعی خطای بصری ایجاد میکند تا سرعت واقعی و الگوی حرکت خود را از چشمان شکارچیان پنهان کند. جانورشناسان این ترفند را استتتار گورخری یا Dazzle مینامند.
داستانهای جالبی وجود دارد که چگونه بشر این ترفند را از دنیای حیوانات قرض گرفت تا در جنگهای خود استفاده کند. البته ایده اصلی این نبود که کشتی را از دید دشمن پنهان کنند، بلکه میخواستند با کشیدن الگوهای پیچیده در نمای بیرونی کشتی، دشمن را در تشخیص اندازه و حرکت کشتی به زحمت بیندازند.
تاریخچه جنگی استتار Dazzle
استتار Dazzle هرچند که در نگاه اول غیرمتعارف به نظر میرسد، اما در جنگ بسیار کاربرد دارد. در جنگ جهانی اول از این تکنیک استفاده شد و توانست بین سالهای ۱۹۱۴ تا ۱۹۱۸ آسیب زیادی را به جبهه مقابل وارد کند.. این تاکتیک راه خود را به قرن ۲۱ نیز باز کرد. با این تفاوت که اینبار برای پنهان کردن وسایل نقلیه بنزینی استفاده میشود.
با گجت نیوز همراه باشید تا ببینیم چگونه بشر از استتار Dazzle در طول تاریخ استفاده کرده است و چگونه این تکنیک در عصر مدرن که دوربینها مدام در حال نظارت بر ما هستند، به کار میآید.
تا جنگ جهانی اول، نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا قهرمان بیرقیب دریاها بود؛ اما بعد از آنکه زیردریاییهای مرگبار نیروی دریایی آلمان معروف به U-boats وارد معرکه شدند، دریا برای انگلیسیها تبدیل به جهنم شد. کشتیهای انگلیسی به آسانی مورد هدف دشمن قرار گرفتند.
برای نجات از این جهنم ایدههای مختلفی مطرح شد. برخی میخواستند کشتیها را شبیه نهنگ کنند. چند نفر دیگر گفتند که سطح کشتیها باید با آینههای رفلکس پوشانده شود. گزارش شده است که مخترع بزرگ، توماس ادیسون، قصد داشت که کشتیها را به یک جزیره متحرک تبدیل کند. او حتی ایده خود را در SS Ockenfels به نمایش گذاشت؛ اما این ایده نتوانست به اندازه دیگر اکتشافات دیگر محبوبیت زیادی به دست آورد.
در ابتدا یک نقاش فرانسوی به نام Lucien-Victor Guirand de Scévola ایده نقاشی بر روی توپخانهها و پایگاههای مرزی را مطرح کرد. وی میخواست با این تکنیک دفاعی نوعی استتار ایجاد کند. اما این هنرمند بریتانیایی Norman Wilkinson بود که این ایده را به دریا برد و هزاران کشتی جنگی را استتار کرد.
پس از رنگآمیزی چند نمونه اولیه مشخص شد که این روش در جنگ موثر هستند و به همین خاطر نیروی دریایی بریتانیا بخش کاملی را به نام استتار Dazzle به ویلکینسون اختصاص داد. امروزه نیز او به عنوان خالق تکنیک استتار Dazzle شناخته میشود.
کانال Discovey UK یک فیلم کوتاه جذاب در مورد نقاشیهای Dazzle بر روی کشتیها و نحوه استفاده گسترده آن توسط ارتش بریتانیا و متحدان ساخته شده است که میتوانید از طریق این لینک مشاهده کنید.
نحوه به کارگیری استتار Dazzle
مورخان اختراع استتار Dazzle را به عنوان یک نبوغ طبقهبندی کردهاند. ایده نقاشی کردن الگوهای جذاب بر روی کشتی ها و برجسته کردن آنها در ظاهر بیهوده به نظر میرسد، چرا که آنها در دید قرار میدهد و به یک هدف آسان تبدیل میکند.
اما در واقعیت، الگوهای هندسی ایجاد شده با رنگهای کنتراست بالا، منحنیها و اشکال متضاد نه تنها به استتار اندازه واقعی وسایل نقلیه کمک میکند، بلکه باعث میشوند زمانی که دشمن میخواهد از طریق پریسکوپ شکل واقعی و مسیر حرکت کشتی را مشاهده کند، گیج شود.
به عنوان مثال الگوهای خاص از منحنیهای موجدار باعث میشوند که کشتی کوچکتر به نظر برسد و تصور شود که در جهت مخالف حرکت میکند. این الگو در کنار ترفندهای دیگر موجب میشود که دشمن نتواند کشتیهای استتاری را با اژدر نشانه بگیرد. درست همانطور که یک تک تیرانداز مدرن قبل از شلیک همه چیز از سرعت باد گرفته تا حرکت دشمن را بررسی کند، اژدرهای U-boat هم باید پس از ارزیابی اندازه و سرعت کشتی به سمت هدف پرتاب شوند.
چیزی که درمورد این اژدرها اهمیت دارد صرفا زمان کشیدن ماشه نیست، بلکه نکته مهمتر این است که کشتی دشمن پس از یک دقیقه از پرتاب اژدر در کدام نقطه قرار میگیرد. با استتار کردن کشتیها، تعیین موقعیت نسبی یک کشتی چند دقیقه بعد از شلیک اژدر دشوار میشود.
در واقع تنها چند درجه خطا در محاسبه حرکت کشتی به معنی خطا رفتن اژدر است و فرار کشتی است. استتار Dazzle این روزها نیز در برخی کشتیها همچون USS Freedom استفاده میشود؛ اما به طور کلی استفاده از آن در عصر مدرن به شکل محسوسی کاهش یافته است.
رفتن به دنیایی دیگر
در قرن بیست و یکم استتار Dazzle از دنیای جنگهای دریایی فاصله گرفته و به خودروها منتقل شده است. همانطور که افراد مشهور سعی میکنند خود را پشت کلاههای عجیب یا عینکهای بزرگ پنهان کنند، شرکتهای تولید کننده خودرو نیز تمایل دارند مدلهای اولیه خود را زیر پوستههایی با الگوهای دقیق قرار دهند تا کسی از طراحی دقیق آنها خبردار نشود. چراغهای جلو و جلو پنجره نیز با لاستیک، چسب و وینیل پوشیده میشوند.
طرحهای زیگزاگ و ابر و بادی همچون یک نویز بصری عمل میکنند تا افراد نتوانند متوجه طراحی اصلی خودرو شوند. از آنجایی که افراد همیشه مشتاق طرحهای جدید هستند، شرکتهایی همچون BMW، رنج روور و فورد به استفاده از الگوهای مختلف رو آوردهاند. Andrew Farah، یکی از مهندسین شرکت شورولت در این رابطه گفت:
ما میخواهیم هیجان اصلی را برای زمانی که همه چیز زیبا و آماده شده نگه داریم.
به طور کلی شرکتهای خودروسازی کارهای برای پنهان کردن طرحهای خود به کارهای زیادی همچون اجاره کردن مسیرهای مسابقه تحت نامی دیگر تا استخدام تیمهای امنیتی برای پیدا کردن دوربینهای مخفی در یک منطقه رو میآورند.. همین هم باعث شده که هر عکس قابل توجه از این خودروها بین ۳۰۰ تا ۱۰ هزار دلار ارزش داشته باشد.