تلسکوپ فضایی نانسی گریس رومن ؛ سلاح جدید ناسا برای شکار آدم فضایی‌ها

ناسا قصد دارد تا سال ۲۰۲۷ تلسکوپ فضایی نانسی گریس رومن را به فضا بفرستد. این تلسکوپ بسیار قوی‌تر از هابل است و به نوعی سلاح جدید ناسا برای پیدا کردن آدم فضایی‌ها به حساب می‌آید.

در حال حاضر ناسا چندین تلسکوپ مختلف را در فضا دارد. از تلسکوپ‌های بزرگ و معروفی همچون هابل و جیمز وب گرفته تا نمونه‌های کمتر شناخته‌شده‌ای همچون NuSTAR (یک تلسکوپ پرتو ایکس) یا Swift که به شناسایی انفجار پرتو گاما می‌پردازد. به زودی به این مجموعه یک تلسکوپ فضایی بزرگ دیگر به نام نانسی گریس رومن اضافه خواهد شد.

مشخصات و ویژگی‌های تلسکوپ فضایی نانسی گریس رومن

تلسکوپ جدید ناسا قرار است در سال ۲۰۲۷ به فضا پرتاب شود و به بررسی مسائل گوناگونی از سیاره‌های فراخورشیدی جدید گرفته تا انرژی تاریک بپردازد. این تلسکوپ به افتخار زنی که برای دهه‌ها روی تجهیز تلسکوپ هابل کار کرد و یکی از اولین مدیران زن ناسا بود، رومن نام گرفته است.

آينه اصلی تلسکوپ فضایی Nancy Grace Roman به ۲.۴ متر می‌رسد که یعنی از این نظر با تلسکوپ هابل برابر است؛ اما سایر ابزارهای علمی این تلسکوپ میدان دید بسیار عریض‌تری را پوشش می‌دهند. به عنوان مثال میدان دید یکی از این ابزارها ۱۰۰ برابر بزرگتر از ابزار مادون قرمز هابل است. بدین ترتیب تلسکوپ می‌توان بخش‌ بزرگتری از آسمان را در هر لحظه پوشش دهد.

تلسکوپ فضایی نانسی گریس رومن به دو ابزار مهم به نام‌های میدان باز فروسرخ و تاج‌نگار مجهز شده است. ابزار اول که به عنوان دوربین اصلی نیز ایفای نقش خواهد کرد، نور را از طیف مرئی و فروسرخ دریافت می‌کند. تاج‌نگار نیز سیستمی برای مسدود کردن منابع نوری قوی همچون ستاره‌ها است تا اجرام آسمانی تاریک‌تر که در نزدیکی آنها هستند، بهتر دیده شوند. با این ابزار می‌توان نور یک ستاره را مسدود کرد تا سیاره نزدیک به آن بررسی شود.

هدف تلسکوپ Roman

یکی از اهداف اصلی رومن بررسی سیاره‌های فراخورشیدی است. این سیاره‌ها که خارج از منظومه شمسی قرار دارند، می‌توانند میزبان حیات باشند. تاکنون ما توانسته‌ایم بیش از ۵۰۰۰ سیاره فراخورشیدی را کشف کنیم؛ اما این عدد تنها بخش بسیار کوچکی از کل سیاره‌های موجود در کهکشان را شامل می‌شود.

در واقع رومن می‌خواهد تخمین بزند که چه تعداد سیاره فراخورشیدی در کهکشان راه شیری وجود دارد و اینکه آیا در منظومه‌های دیگر نیز سیارات به شکل خاصی قرار گرفته‌اند. تلسکوپ فضایی نانسی گریس رومن روش خاصی نیز برای شکار سیاره‌های فراخورشیدی دارد. در حال حاضر بسیاری از این سیاره‌ها توسط تلسکوپ‌هایی هوچون TESS و با استفاده از روش گذر کشف شده‌اند.

در این روش تلسکوپ به سمت یک ستاره نشانه می‌رود و میزان روشنایی آن را در طول زمان اندازه می‌گیرد. اگر سیاره‌ای از جلوی ستاره بگذرد، نور دریافتی از ستاره اندکی کاهش خواهد یافت. همین نیز به پژوهشگران اجازه می‌دهد سیاره فراخورشیدی جدیدی را شناسایی کنند.

تلسکوپ رومن نیز از روش گذر استفاده خواهد کرد؛ اما در کنار آن می‌تواند از برخی سیاره‌های فراخورشیدی به صورت مستقیم عکس بگیرد. هرچند که اصلی‌ترین تکنیک این تلسکوپ ریزهمگرایی گرانشی خواهد بود. در این روش از خم شدن بافت فضا-زمان توسط گرانش برای کشف سیارات استفاده می‌شود.

اگر یک ستاره از جلوی ستاره دیگری بگذرد، گرانش ستاره جلویی باعث خم شدن نور ستاره عقبی خواهد شد و اگر سیاره‌ای به دور ستاره عقبی در حال گردش باشد، با این روش دیده می‌شود. این روش برای کشف سیاره‌ایی که جرمی مشابه زمین دارند بسیار خوب است و حتی ممکن است برای کشف قمرهای بزرگ نیز به کار آيد.

ناسا در نظر دارد تلسکوپ فضایی نانسی گریس رومن را در ماه می ۲۰۲۷ (اردیبهشت ۱۴۰۶) به فضا پرتاب کند. هرچند که همانند جیمز وب احتمالا مشکلات پیش‌بینی نشده برنامه ناسا را عقب خواهد انداخت.