روز گذشته با برگزاری یک جلسه، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به طور رسمی از اینترنت کودک و نوجوان رونمایی کرد و توضیحاتی درباره جزئیات این سرویس ارائه داد.
روز گذشته به میزبانی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، چهارمین جلسه کارگروه راهبردی و تدوین الگوی عملیاتی و مقررات عمومی صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی برگزار شد. این جلسه در راستای اجرای بند الف ماده 4-1 سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی که در جلسه شورای عالی فضای مجازی به تصویب رسیده بود، برگزار شد و در جریان آن اینترنت کودک و نوجوان رسما به بهرهبرداری رسید.
عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از مدتی پیش خبر راه اندازی اینترنت کودک و نوجوان را اعلام کرده بود. این طرح که با عنوان 456 رونمایی شده، در واقع اینترنت ویژه کودکان است و به گفته وزیر ارتباطات، استفاده از این اینترنت اختیاری خواهد بود. بر این اساس پدران و مادران میتوانند با ورود به سایت 456 که با عنوان اینترنت کودک و نوجوان راهاندازی شده، دسترسی فرزندان خود به سایتها و محتواهای مختلف اینترنت را مدیریت کنند.
اینترنت کودک و نوجوان چیست؟
در بخشی از این سایت، ردهبندی یا لیست سایت های اینترنتی وجود دارد که با ورود به این قسمت، چهار عنوان سایت با رنگبندی سبز، سفید، زرد و نارنجی قابل مشاهده است. هر یک از این عناوین حاوی لیستی از سایتهایی است که برای دسترسی کودکان و نوجوانان مناسب خواهند بود.
شورای عالی فضای مجازی از سال 1398 سند حمایت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی را در دستور کار خود قرار داده بود و به این ترتیب قرار شد اینترنت کودکان از اینترنت عمومی جامعه مستقل شود. همچنین قرار است تولید محتوای گستردهای برای کودکان و نوجوانان در فضای اینترنت انجام شود و والدین و خانوادهها نیز امکاناتی برای مدیریت فرزندان خود در اختیار داشته باشند. این سند در 17 خرداد سال گذشته توسط شورای عالی فضای مجازی تصویب و به دستگاههای مربوطه ابلاغ شد.
عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اظهار کرد حوزه کودک و نوجوان در فضای مجازی بسیار اهمیت دارد، اما آنچنان که باید به آن پرداخته نشده است. بحث حفاظت از کودکان در فضای مجازی از حدود دو دهه پیش در دنیا پیگیری میشود و در کشور ما نیز در اواخر دهه هشتاد و اوایل دهه نود فعالیتهای خوبی در این خصوص انجام شد، اما در ادامه کمتر به این موضوع توجه شد و اقدامات صورت گرفته یا کافی نبودند یا با چارچوبهای فرهنگی کشورمان تناسب نداشتند. زارع پور، تصویب سند صیانت از کودکان در فضای مجازی در سال گذشته را نقطه عطفی در این حوزه دانست و گفت:
در این سند تقسیم کار خوبی شده و دستگاههای مختلف تکالیفی را بر عهده خواهند داشت تا بتوانیم بر اساس آن، عقبماندگیهای گذشته را جبران کنیم. من از روز اول حضور در وزارت ارتباطات، چندین جلسه را با اپراتورها و فعالان حوزه تولید محتوای کودکان برگزار کردم. بر اساس تکالیف در نظر گرفته شده در سند صیانت از کودکان در فضای مجازی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات وظیفه دارد با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر نهادهای فرهنگی، محیط امنی را در فضای مجازی برای کودکان به وجود بیاورد تا آنها در معرض محتواهای نامناسب قرار نگیرند.
به گفته وزیر ارتباطات، این موضوع با همکاری خیلی خوب خانواده ارتباطات کشور و به خصوص اپراتورهای تلفن همراه میسر شد و امروز به شکل رسمی آن را به مردم عزیز معرفی میکنیم. وی اضافه کرد راه اندازی سرویس اینترنت کودک و نوجوان یا سرویس 456 سه امکان را برای خانوادهها برای حفاظت از کودکان خود در فضای مجازی فراهم میکند؛ اول با شمارهگیری کد دستوری #456*، دوم از طریق سایت و سوم از طریق اپلیکیشن 456. به این ترتیب خانوادهها میتوانند دسترسی کودکان خود به اینترنت را متناسب با سن و شرایط هر کدام تعریف و مدیریت کنند.
زارع پور افزود چهار سطح دسترسی در قالب رنگهای سبز، سفید، زرد و نارنجی تعریف شده که فعلا رنگ سبز برای کودکان زیر پنج سال در اپراتورها فعال شده و به زودی سایر دسترسیها نیز فعال میشوند. علاوه بر این، امکان دیگر و با انعطاف بیشتری در قالب اپلیکیشن فراهم شده که بر اساس آن، والدین میتوانند انتخاب کنند که چه دسترسی، چه سایت یا چه اپلیکیشنی برای کودکان فعال شود و هر کدام از اعضای خانواده میتوانند سطح دسترسی ویژه و مربوط به خود را داشته باشند.
وزیر ارتباطات اظهار کرد حفاظت از کودکان در فضای مجازی راهبرد جدی ما در وزارت ارتباطات است و معتقدیم که باید سرویسی در اختیار کودکان قرار بگیرد که متفاوت باشد. البته سرویسی که اکنون رونمایی شده یک امکان اختیاری است و هیچ اجباری به استفاده از آن وجود ندارد. این سرویس تنها ابزاری است که در اختیار خانوادهها قرار میگیرد تا بتوانند حضور کودکان را در فضای مجازی مدیریت کنند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز مسئولیت رتبهبندی محتواهای فضای مجازی را بر عهده دارد و به طور دائم لیست سایتها و سرویسهای مجاز هر دسته بندی را با خدمات متنوع و جذاب بهروز میکند.
وضعیت فعلی فضای مجازی مطلوب نیست
مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز وضعیت فعلی فضای مجازی را نامطلوب دانست و گفت ما اعتقاد داریم که ابزارهای نظارتی بسیار اثربخش هستند و در این حوزه هم چارهای جز پذیرش دستورالعملها نداریم. همچنین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این جلسه از نظام رتبه بندی محتواهای فضای مجازی رونمایی کرد که خروجی آن در سرویس اینترنت کودک و نوجوان یا سرویس 456 مورد استفاده قرار میگیرد. سامانه تلویبیون کودک و نوجوان هم در این جلسه معرفی شد که صدها هزار محتوای جذاب صداوسیما و محتواهای تولیدی برای کودکان و نوجوانان در آن قرار میگیرد.
ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی نیز گفت باید حوزه اقتصاد محتوای کودکان بدون نگاه سرمایهداری تعریف شود که خوشبختانه در این حوزه، وزارت ارتباطات و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همکاری مناسبی با مرکز ملی فضای مجازی داشتهاند تا بتوانیم از ظرفیتهای موجود در کشور استفاده کنیم. به گفته فیروزآبادی، متاسفانه هنوز بحث سواد فضای مجازی در دروس مدارس در نظر گرفته نشده است که باید به این موضوع توجه شود. همچنین باید نظامنامه رده بندی سنی محتوا در حوزه بازی های رایانه ای و صوت و تصویر فراگیر در کشور اعمال شود.
در پایان باید بگوییم که اینترنت کودک و نوجوان در سایت 456 دات آی آر در دسترس عموم مردم قرار گرفته و فعالسازی این سرویس روی اپراتورها نیز با شمارهگیری کد دستوری ستاره 456 مربع امکانپذیر خواهد بود. دسترسی اینترنت سیم کارت در این سرویس به این گونه است که فقط سایتهای برگزیده و مناسب کودکان و نوجوانان قابل بازدید هستند.