شنیدهها حاکی از این است که ایران کرسی خود را در سازمان جهانی مخابرات از دست داده؛ اما عواقب حذف ایران از شورای حکام اتحادیه جهانی مخابرات چیست؟
محدودیتهای اینترنت طی روزهای اخیر برای همه کاربران ایرانی ملموس بوده و تقریباً تمامی راههای ارتباطی داخل کشور و حتی ابزارهای دور زدن فیلترینگ مسدود یا محدود شده است. در چنین شرایط دشوار و حساسی، در روزهای گذشته باخبر شدیم که ایران در شورای حکام اتحادیه جهانی مخابرات و با کمترین میزان رأی، صندلی خود را از دست داده است.
عواقب حذف ایران از شورای حکام اتحادیه جهانی مخابرات چه خواهد بود؟
پیشتر اعلام کردیم که کرسی اتحادیه جهانی مخابرات از ایران گرفته شد؛ اما سوال مهم و اساسی که هماکنون به وجود آمده این است: شورای حکام اتحادیه جهانی مخابرات چیست و مزایای عضویت ایران در آن چه بوده و در حال حاضر با از دست دادن کرسی خود در این سازمان معایب و عواقب آن چه خواهد بود؟ در ادامه سعی میکنیم به تمامی پرسشهای ایجاد شده در ذهن شما پاسخ دهیم.
آخرین باری که ایران به عضویت شورای حکام اتحادیه جهانی مخابرات درآمد، سال 97 و در دوران وزارت محمدجواد آذری جهرمی بود. به اعلام وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در آن زمان کشورمان موفق شده بود با دریافت 146 رأی موافق عضو این سازمان شود و حتی از نظر میزان رأی گیری از کشورهای پرسابقهای نظیر روسیه و لهستان سبقت بگیرد.
همچنین در دوران ریاست جمهوری خاتمی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات احمد معتمدی، ایران موفق شده بود بر صندلی شورای مذکور تکیه بزند و عضو آن شود. به تازگی شورای حکام اتحادیه جهانی مخابرات دور جدید انتخابات خود را برگزار کرد و متاسفانه کشورمان نتوانست میزان آرای مورد نیاز شورا را کسب کند و به همین خاطر صندلی خود را در این سازمان از دست داد.
بنابراین در حال حاضر از آغاز سال 2023 لغایت 2026 میلادی، ایران نمیتواند عضو شورای سران سازمان ITU شود و شوربختانه از بین 16 کشور آسیایی با کسب رتبه 15 از انتخابات کنار گذشته شد. حالا بیایید درباره ماهیت شورای حکام اتحادیه جهانی مخابرات صحبت کنیم و ببینیم که عضویت در این نهاد بین المللی چه مزایایی دارد و عضو نبودن در آن چه معایبی خواهد داشت؟
به اعتقاد داود زارعیان، معاون تجاری و خدمات مشتریان شرکت مخابرات ایران، حذف کشورمان از شورای حکام اتحادیه جهانی مخابرات اتفاق عجیب و غریبی نیست و عملا ایران چیزی از دست نداده است. به گفته وی، اتحادیه جهانی مخابرات سه لایحه دارد که لایحه اول آن کنفرانس جهانی سران مختار با شورای حکام اتحادیه جهانی مخابرات است که وظیفه آن آمادهسازی دستور جلسه برای کنفرانس سران مختار است. زارعیان همچنین بیان کرد:
معمولا هر چهار سال یک مرتبه برای تشکیل شورا از مناطق مختلف جهان شامل: منطقه آمریکا، اروپای غربی، اروپای شرقی و آسیای شمالی، آفریقا، آسیا و استرالیا حدود 60 نماینده انتخاب میشوند که این نمایندگان شورای اجرایی یا شورای حکام اتحادیه جهانی مخابرات را تشکیل میدهند. همچنین این نمایندگان در شورای مذکور، دستور جلسه را برای کنفرانس سران مختار که هر 4 سال یک بار برگزار میشود آماده میکنند.
همانطور که گفتیم طی سالیان اخیر ایران چندین بار تلاش کرده این جایگاه را به دست آورد و در دوره قبلی موفق شد با اکثریت آرا به این هدف دست یابد. به گفته زارعیان در دوره کنونی کشورمان نتوانسته آرای لازم را به دست آورد. معاون تجاری شرکت مخابرات ایران خاطرنشان کرده اگرچه رأی نیاوردن در شورا امتیاز منفی محسوب میشود، اما عملا چیز خاصی از دست نمیدهیم.
به گفته زارعیان ایران هماکنون عضو اتحادیه است و در کنفرانس مختار نیز نماینده دارد و میتواند نظر خود را طبق قوانین اعمال کند. وی همچنین در خصوص کنفرانس سران مختار توضیح داد:
کنفرانس سران مختار یک حسنی دارد و آن هم این است که تمام تصمیمها باید با اجماع تصویب شود؛ به این معنی که اگر یک کشور از عضو شورا موافق نباشد، تصمیم تصویب نخواهد شد. حضور ما در شورای حکام موجب میشد که پیشنهاداتی را به شورای مذکور بدهیم یا درباره تصمیمهای قبل از رسیدن به شورا اعمال نظر کنیم که اکنون این امتیاز را از دست دادهایم.
به بیان زارعیان، ایران تنها در لایحه اول قدرت خود را از دست داده و در لایحه دوم و سوم همچنان میتواند فعالیت کند. این لوایح مربوط به کنفرانس جهانی، گروههای مطالعاتی و مشورتی هستند. همچنین طبق آنچه معاون تجاری شرکت مخابرات ایران خاطرنشان کرده، در لایحه سوم دبیرخانه و دبیرکل و معاونین هستند و در آنجا یکسری تصمیمها اتخاذ میشوند و سپس به کشورهای عضو ابلاغ خواهند شد و ایران عضو آنجاست و میتواند از امکانات مذکور استفاده نماید. در ادامه گروهبندی اعضای شورای حکام اتحادیه جهانی مخابرات را توضیح خواهیم داد:
1. اعضای منطقه A (قاره آمریکا)
- آرژانتین
- باهاما
- برزیل
- کانادا
- کوبا
- السالوادور
- مکزیک
- ایالات متحده آمریکا
2. اعضای منطقه B (اروپای غربی)
- فرانسه
- آلمان
- ایتالیا
- اسپانیا
- سوئد
- سوئیس
- ترکیه
- انگلستان
3. اعضای گروه C (اروپای شرقی و شمال آسیا)
- آذربایجان
- بلغارستان
- جمهوری چک
- لهستان
- رومانی
4. اعضای گروه D (آفریقا)
- الجزایر
- مصر
- غنا
- کنیا
- موریس
- مراکش
- نیجریه
- رواندا
- سنگال
- آفریقای جنوبی
- تانزانیا
- تونس
- اوگاندا
5. اعضای گروه E (آسیا و استرالیا)
- استرالیا
- بحرین
- چین
- هند
- اندونزی
- ژاپن
- کره
- کویت
- مالزی
- فیلیپین
- عربستان
- تایلند
- امارات متحده عربی