گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
جایزه نوبل شیمی 2022، به سه دانشمند که در حوزه شیمی کلیکی و شیمی متعامد زیستی، به یافته‌هایی انقلابی دست یافتند، اعطا شد.
جایزه نوبل شیمی 2022، به طور مشترک به سه داشنمند که در زمینه توسعه شیمی کلیکی و شیمی متعامد زیستی فعالیت دارند، اعطا شد. آکادمی سلطنتی سوئد، جایزه 10 میلیون کرون سوئدی (915000 دلار) را میان کارولین آر. برتوزی، مورتن ملدال و کی. بری شارپلس، برای ایجاد مولکول‌های عملکردی که به انقلابی در نحوه فکر شیمیدانان در مورد پیوندهای مولکول‌های با یکدیگر منجر شد، تقسیم خواهد کرد.
یوهان آکویست، رئیس کمیته نوبل شیمی، در جریان اعلامیه روز چهارشنبه (5 اکتبر) گفت:
شیمی کلیکی، تقریبا مانند آنچه نام گرفته به نظر می‌رسد. در اینجا، همه چیز در مورد چفت کردن مولکول‌ها به یکدیگر است. تصور کنید که می‌توانید قلاب‌های شیمیایی کوچکی را به انواع مختلف بلوک‌های در حال ساخت متصل کرده و در نتیجه، مولکول‌هایی با پیچیدگی و تنوع بیشتر تولید کنید.
ایده شیمی کلیکی اولین بار در سال 2001 توسط شارپلس، استاد شیمی موسسه تحقیقاتی اسکریپس در کالیفرنیا و همکارانش، به عنوان راهی برای تولید واکنش‌های ساده و سریع، بدون نیاز به عوامل جانبی کشف شد. او و ملدال، استاد شیمی دانشگاه کپهناگ دانمارک، در ادامه اولین کاندیداهای کامل را در واکنش بین مولکول‌های آزید و آلکین که توسط یون‌های مس کاتالیز می‌شوند، پیدا کردند. این مولکول‌ها تنها به یکدیگر متصل می‌شدند. اولوف رامستروم، یکی از اعضای کمیته نوبل، آن‌را تاج جواهر واکنش‌های کلیک توصیف کرد.
رامستروم طی یک کنفرانس مطبوعاتی پس از اعلام برندگان جایزه نوبل شیمی 2022 گفت:
وقتی این واکنش کشف شد، گویی دریچه‌ای برای دانشمندان باز شده است. ما در همه جا از آن برای ساخت همه‌چیز استفاده می‌کردیم.
این واکنش که اکنون به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد، در توسعه داروهای حیاتی، تعیین توالی DNA و ایجاد مواد جدید به کار گرفته شده است. در ادامه کار شارپلس و ملدال، کارولین برتوزی، استاد شیمی دانشگاه استنفورد کالیفرنیا، راهی برای ایجاد واکنش‌های کلیکی یافت که نیازی به استفاده از کاتالیزور سمی مسی نداشت. این یافته برتوزی و تیمش را قادر ساخت تا واکنش‌های کلیکی را در داخل سلول‌های زنده، بدون ایجاد اختلال در فرآیندهای شیمیایی طبیعی ایجاد کنند.
واکنش‌های جدید ملقب به “bioorthogona”، برتوزی را قادر می‌سازد تا برچسب‌های سبز فلورسنت را روی سطح سلولی به نام گلیکان بچسباند، که با ردیابی آنها، بتواند مشاهده کند که گلیکان‌های تومور چگونه از سلول‌های بدخیم در برابر پاسخ‌های سیستم ایمنی محافظت می‌کنند. برتوزی از این روش برای تولید پادتن‌هایی استفاده کرده که می‌توانند گلیکان‌های تومور را تجزیه و تومورها را در برابر حمله سلول‌های ایمنی آسیب‌پذیر کنند.
برتوزی در واکنش به خبر دریافت جایزه نوبل شیمی 2022 گفت:
من کاملا مات و مبهوت هستم. اینجا نشسته‌ام و به سختی می‌توانم نفس بکشم. هنوز باورم نمی‌شود که این اتفاق واقعی است، اما برای من لحظه به لحظه به واقعیت نزدیک‌تر می‌شود.