رسانه های روسیه در حال انتشار شایعاتی مبنی بر ساخت سلاحی بهنام «بمب کثیف» توسط اوکراین هستند تا بهانهای به دست آورده و برنامه حمله هسته ای به اوکراین را عملی کنند.
ماههاست که رسانه های روسیه که طرفدار کرملین (محلی که کاخ آن به منظور اسکان رئیس جمهور روسیه مورد استفاده قرار میگیرد) هستند، لحن ستیزهجویانه داشتند و به رئیسجمهور ولادیمیر پوتین پیشنهاد میکردند که حمله هسته ای به اوکراین را آغاز کند.
تبلیغات با محتوای حمله هسته ای به اوکراین در سراسر تلویزیون دولتی روسیه و سایتهای رسانههای اجتماعی فراگیر شده و کارشناسان و مجریان هشدار دادند که اگر اروپا به حمایت خود از اوکراین ادامه دهد، ممکن است به خاکستر تبدیل شود.
هفته گذشته، مسکو با هدف آغاز جنگ هسته ای با اوکراین، کیِف (پایتخت اوکراین) را به برنامهریزی یک حمله اتمی با ابزاری موسوم به «بمب کثیف» متهم کرد. بمبهای کثیف سلاحهایی هستند که جزو بمبهای متعارف محسوب میشوند، اما در واقع هدف آنها آلوده کردن رادیواکتیوی یک منطقه گسترده است.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در یک کنفرانس مطبوعاتی در 24 اکتبر گفت: «بر اساس گزارشهای دولت روسیه، بریتانیا، فرانسه و ترکیه، اطلاعات ما در مورد تحریکات احتمالی اوکراین که شامل استفاده از بمب هسته ای میشود، به اندازه کافی قابل اعتماد و تایید شده است.»
با این حال، درستی این اتهام روسیه به اوکراین هنوز قطعی نیست و منبع به هیچ مدرک و شواهدی در این خصوص اشارهای نکرده است. با وجود این عدم قطعیت، احتمال حمله هسته ای به اوکراین در اخبار تلویزیون دولتی روسیه و رسانه های مستقلتر در پیامرسان تلگرام رخنه کرده و باعث نگرانی در مورد قریبالوقوع بودن حمله هسته ای به اوکراین شده است.
در حالی که کرملین در روزهای اخیر تلاش کرده این ترسها را کاهش دهد، نگرانی از حمله هسته ای به اوکراین همچنان بالاست. اگر روسیه از سلاح هسته ای در حمله به اوکراین استفاده کند، اولین کشوری خواهد بود که از زمان بمباران هیروشیما و ناکازاکی توسط ایالات متحده در سال 1945، این کار را انجام میدهد.
این اولین بار نیست که رسانههای روسی با تبلیغات بیاساس، قصد غلبه بر اوکراین را دارند!
کارشناسان معتقدند از آنجایی که هیچ مدرکی برای اثبات ساخت یک ابزار اتمی توسط اوکراین وجود ندارد، ادعاهای رسانه های روسی کاملاً بیاساس هستند. کاترینا استپاننکو، تحلیلگر روسیه در آمریکا، میگوید: «هدف اصلی این تبلیغات هسته ای ترساندن غرب، خشنود کردن مخاطبان و دور کردن ذهن مردم از شکستهای این کشور است.»
او ادامه میدهد: «برای تلویزیون و رسانه های روسیه، استفاده از تهدیدات هسته ای کاملاً عادی است. رسانههای روسی به مخاطبان داخلی خود یادآوری میکنند که سلاح هسته ای دارند و هنوز یک کشور قدرتمند هستند.»
نحوه شروع تبلیغات مربوط به «بمب کثیف» برای حمله هسته ای به اوکراین
شایعات پیرامون ساخت یک «بمب کثیف» توسط اوکراین، اولین بار قبل از شروع جنگ در کانالهای تلگرامی طرفدار روسیه ظاهر شد. یک حساب کاربری محبوب با نزدیک به 100 هزار دنبال کننده، در اوایل فوریه ویدیویی را در کانال خود گذاشت که ادعا میکرد یک سازمان اوکراینی را در حال ساخت چنین بمبی نشان میدهد.
براساس صحنههای موجود در این ویدئو، افرادی با دستهای پوشیده شده با دستکش سیاه در حال ساخت یک بمب هستهای هستند. این کاربر هشدار داد که چنین بمبی در صورت آغاز جنگ، علیه نیروهای روسی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. این ویدئو مدتی پس از انتشار به سرعت حذف شد!
طبق گفته سازمان بررسی واقعیت اوکراین (StopFake)، این ویدئو مملو از اشتباهات املایی در تلفظ کلمات اوکراینی است و تجهیزات صنعتی رایج را نشان میدهد. بنابراین، هیچ دلیل محکمی برای اثبات دست داشتن اوکراین در ساخت این بمب وجود ندارد.
با وجود این دلیل غیرمنطقی برای وارد کردن اتهام بر اوکراین، حسابهای تلگرامی طرفدار کرملین این ویدئو را منبعی قابل اعتماد قلمداد کرده و از آن بهعنوان مدرکی برای ساخت بمب هسته ای توسط اوکراین نام میبرند.
چند روز قبل از عبور روسیه از مرز در تاریخ ۲۴ فوریه، پوتین اعلام کرد که حمله به اوکراین را با هدف جلوگیری از پیوستن این کشور به ناتو آغاز کرده است. اظهارات ولودمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین را میتوان بهانهای برای این اقدام روسیه دانست.
همه چیز از اظهارات زلنسکی در مورد تفاهمنامه بوداپست شروع شد. این تفاهم نامه برای ارائه تضمینهای امنیتی توسط امضاکنندگان آن در رابطه با الحاق بلاروس، قزاقستان و اوکراین به پیمان عدم اشاعه سلاحهای هستهای اجرا شد.
زلنسکی گفت: «بدون نشستی برای حل و فصل مسائل بین روسیه و اوکراین، اوکراین حق خواهد داشت که باور کند تفاهم نامه بوداپست ارزشی ندارد و تمام تصمیمات اخذ شده در سال 1994 مورد تردید هستند.»
رسانههای طرفدار روسیه که دنبال بهانهای برای آغاز جنگ بودند، اظهارات زلنسکی را به عنوان اعلام جنگ هسته ای معرفی کردند. الکساندر کوتس، گزارشگر طرفدار کرملین که در ارتش روسیه حضور داشته است، در ماه فوریه با بیان اینکه زلنسکی یک مصرف کننده مشتاق مواد مخدر است، گفت: «زلنسکی دیوانه است! یک فرد سالم حتی به شوخی هم جهان را با بمب به جنگ هسته ای تهدید نمیکند.»
بنابراین، این تهدید رئیس جمهور اوکراین مانند نیروی محرکهای بود که باعث شد یک برنامه ایدئولوژیک و سیاسی، برای راهاندازی یک عملیات نظامی با هدف حمله هسته ای به اوکراین از سمت روسیه ایجاد شود.
آندری کارتاپولوف، یکی از نمایندگان مجلس روسیه، در مصاحبهای گفت که حمله هسته ای به اوکراین به منظور غلبه بر این کشور ضروری است تا نیروهای روسی بتوانند نیروگاههای هستهای اوکراین را تصرف کرده و از ساختن بمب کثیف زلنسکی جلوگیری کنند.
زمانی که جنگ بین روسیه و اوکراین آغاز شد، بمب هسته ای همچنان موضوعی مناسب برای مخاطبان داخلی بود. ریانووستی، یک سرویس دولتی، در اوایل ماه مارس به نقل از یک مقام دولتی ناشناس گفت که اوکراین از منطقه نیروگاه هستهای چرنوبیل به عنوان مکانی برای توسعه سلاحهای هستهای استفاده میکند.
این ادعاها مفصلتر نیز شدند؛ گزارشهای طرفداران کرملین نشان دادند که کیِف فقط در پی ساخت بمب کثیف نیست، بلکه با سیستمهای موشکی خود میتواند به روسیه حمله هوایی کند. این تهدیدهای ساختگی به سرعت به بهانهای برای شروع حمله هسته ای به اوکراین تبدیل شدند.
آیا کسی این تبلیغات را باور میکند؟
کارشناسان میگویند ترساندن اوکراین یک راهکار بیفایده است. آنها معتقدند این لفاظیها دیگر برای اوکراینیها ترسناک نیست و بسیاری از رسانه های روسی طرفدار کرملین، مانند کوتس، توسط خبرنگاران طرفدار جنگ اداره میشوند یا ارتباط نزدیکی با واحدهایی دارند که در اوکراین میجنگند. موسسه مطالعات جنگ، آنها را میلوبلاگر خطاب کرده است.
گزارشهای افراطی این وبلاگنویسان و تبلیغکنندگان در مسکو با اینکه باعث ایجاد برخی نگرانیها در مورد حمله هسته ای به اوکراین شده است، اما برای بسیاری از مردم بههیچ وجه دلیل قانع کنندهای را در بر نمیگیرد.