شنیدهها حاکی از این است که لوازم خانگی سونی و شارپ دوباره به ایران میآیند؛ اما آیا این گفته صحت دارد؟ جزئیات را در ادامه بخوانید.
بازار لوازم خانگی در حال حاضر به صورت روزشمار دچار تحول قیمتی میشود و اغلب اجناس موجود در بازار ساخت شرکتهای داخلی هستند. مدتی است که ورود لوازم خانگی خارجی به کشور ممنوع شده و واردکنندگان دیگر با شرکتهای ال جی و سامسونگ همکاری نمیکنند.
ورود مجدد لوازم خانگی سونی و شارپ صحت دارد؟
طی روزهای اخیر اخباری مبنی بر بازگشت برندهای ژاپنی به کشور مطرح شده و به نظر میرسد دو مورد از شرکتهای تولیدکننده داخلی قراردادهایی با سونی و شارپ جهت واردات محصولات لوازم خانگی منعقد کردهاند. به احتمال زیاد به زودی شاهد عرضه محصولات این دو شرکت در بازار داخلی خواهیم بود.
همانطور که میدانیم از سال 1397 بود که دولت در جهت حمایت از شرکتهای داخلی و محصولات ملی، واردات لوازم خانگی خارجی را ممنوع ساخت. طی سالهای اخیر هیچ خبری مبنی بر آزادسازی واردات شنیده نشده و اگر کالای خارجی در بازار مشاهده میشود یا از قبل است یا قاچاق! علاوه بر این برخی شرکتها از روشهای مختلفی برای واردات لوازم خانگی با لوگوی شرکتی خاص اقدام میکنند.
اوضاع بازار لوازم خانگی و میزان آگاهی چقدر است؟
گفتیم که عدهای خبر ورود محصولات سونی به کشور را منتشر کردهاند، در حالی که بازاریان هیچ خبری از ورود تلویزیونهای سونی یا شارپ ندارند. رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی پیرو همین موضوع گفت:
تا زمانی که این موضوع برای من مسجل نشده باشد در این زمینه اظهارنظر نمیکنم؛ اما آنچه مسلم است این که قبلا هم شرکتهای تولیدی ایرانی مثل شهاب، تلویزیونهای تحت لیسانس سونی را در ایران تولید میکردند. هماکنون در بازار لوازم خانگی به جز تلویزیونهای تولید داخلی هیچ برند دیگری حضور رسمی ندارد و از آنجا که واردات رسمی این کالا کماکان ممنوع است، تمام تلویزیونهایی که با نام ال جی، سامسونگ، سونی یا هر برند خارجی دیگری در بازار وجود دارد، قاچاق است. با این حال اصل این خبر به گفته دیگر فعالان بازار چندان بیراه نیست و حقیقت دارد.
آیا واردات با روشهای خاص صورت میپذیرد؟
به گفته یکی از فعالان بازار لوازم خانگی در زمینه حضور لوگوی شرکتهای خارجی در بازار، برخی شرکتهایی که خود خواهان ممنوعیت واردات بودند بعدا با نامهنگاریهایی با مقامات کشوری برای کسب مجوزهایی برای همکاری با شرکتهای خارجی اقدام کردند و این حضور از پیامدهای کسب همان مجوزها است. احسان فدایی افزوده است:
یک سالی هست که تلویزیونهای سونی دارای گارانتی را از یکی از شرکتهای تولیدکننده لوازم خانگی داخلی وارد میکند؛ حتی پشت تلویزیونهای سونی نام آن شرکت داخلی درج شده، اما این خبر به تازگی رسانهای شده است.
به گفته فدایی، قراردادهای مشارکت شرکتهای داخلی با برندهای خارجی به این شکل است که یا به صورت مستقیم کالا را وارد میکنند یا با ریمارک کردن آن در مناطق آزاد، آن را با نام و برند خود عرضه میکنند که هماکنون هر دو شیوه در حال استفاده است. وی در ادامه میافزاید:
شرکتهای داخلی برای دور زدن ممنوعیت واردات مستقیم کالای کامل دارای مشابه خارجی، قطعات تشکیل دهنده کالا را جداگانه و حتی از مرزهای مختلف وارد و در داخل مونتاژ میکنند. در شیوه دیگر واردات غیر مستقیم، کالای کامل به مناطق آزادی وارد و در آنجا با تغییر لوگو و با نام تجاری، کالا با نام شرکت واردکننده وارد بازار میشود.
کالای ایرانی با لوگوی خارجی به فروش میرسد
متاسفانه شنیده شده که برخی از تولیدکنندگان داخلی بدون آن که از شرکتهای خارجی نمایندگی رسمی داشته باشند، از لوگوی محصولات آنها بر روی کالاهای خود استفاده میکنند و در واقع کالای ایرانی را با نشان خارجی میفروشند. برخی منابع معتقدند که نهادهای ذیربط از این سازوکار مطلع هستند، ولی هیچ حرفی نمیزنند.
پیگیریهای لازم نشان میدهد که محصولاتی نظیر تلویزیون که هماکنون با برند سونی وارد بازار شده در واقع تولید شرکتهای داخلی است و تنها نشان برندی خارجی دارد. تا قبل از این که آمریکا از برجام خارج شود، محصولات خارجی به صورت تحت لیسانس راهی بازار میشدند، اما در حال حاضر تنها راه برای ورود کالاهای خانگی خارجی به ایران از طریق قاچاق و واردات غیر رسمی است.
واردات لوازم خانگی منتفی است
مدتی پیش امید قالیباف، سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد که به زودی همچون آزادسازی واردات خودرو، چارهای برای آزادسازی لوازم خانگی اندیشیده میشود. وی گفت:
تیراژ تولید محصولات لوازم خانگی در دوره ممنوعیت واردات به حد مطلوبی رسیده و بعد از این حمایت از این صنعت باید سمت و سوی تازهای به خود بگیرد تا اتفاقی که با ممنوعیت واردات در زمینه خودرو رخ داد و مردم با تولیدات کم کیفیتی مواجه شدند، برای لوازم خانگی تکرار نشود.
در واقع مهمترین هدفی که برای آزادسازی واردات لوازم خانگی عنوان شده، بهبود کیفیت محصولات داخلی با خارجی است. دیری نپایید که این برنامه وزارت صمت از دستور کار خارج شد و با واکنشهای منفی مواجه گردید. در همین راستا رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی گفت:
در نشستهایی که هفته گذشته در وزارت صمت برگزار شد، معاون صنایع عمومی این وزارتخانه هرگونه احتمال واردات لوازم خانگی را به کشور رد کرد و گفت تنها قرار است برای اقلامی که بازار با کمبود مواجه است از کمک شرکتهای خارجی برای ایجاد خط تولید در کشور استفاده شود.
گفتنی است تا وقتی که واردات کالا آزاد بود، اغلب محصولاتی که در داخل تولید میشد وارداتی صرف نبود، بلکه قرارداد مشترکی بین شرکت ایرانی و برندهای خارجی منعقد میشد و تولیدات در داخل ایران مونتاژ میگردید. در این حالت عمق تولید مشترک به 40 درصد رسیده بود و این یعنی این که 40 درصد قطعات ایرانیسازی میشد.