قیمت خودرو طی ماههای اخیر صعودی شده، در حالی که از ابتدای سال باثبات بوده است. در ادامه پیش بینی وضعیت بازار خودرو تا آخر امسال بررسی میشود.
صنعت و بازار خودروی ایران آرام و قرار ندارد و هر از گاهی وارد شوک قیمتی میشود. از اوایل سال جاری تا همین اواخر شهریور ماه بود که قیمتها ثابت ماندند و رکود بود که از سر و کله بازار میبارید؛ ولی از اوایل مهر ماه 1401 تا به امروز روند قیمتی صعودی بوده و ظاهرا قصد فروکش کردن ندارد.
پیش بینی وضعیت بازار خودرو تا پایان سال
با نگاهی به قیمت محصولات پرطرفدار و نوسانی بازار داخلی میتوان به این نتیجه رسید که قیمت خودروها وارد کانال صعودی جدیدی شده است. بر اساس آمار و شواهد میدانی میتوان گفت این روزها 10 درصد روی قیمت محصولات خودروسازان رفته است. علاوه بر این نتیجهگیری دیگر این است که بازار خودرو میل به کاهش ندارد و همواره رابطه خود با روند صعودی را حفظ میکند.
نظر خوشبینانه در رابطه با بازار خودرو ثبات قیمتی طی ماههای پایانی است؛ به شرط آن که تغییر و تحول خاصی در مولفههای مهم اقتصادی نظیر دلار ایجاد نشود. در مجموع به نظر نمیرسد در حال حاضر قیمتها کاهش یابند و تنها چیزی که میتوان در میدان صنعت خودرو دید «افزایش قیمت» است.
گفتیم که بررسیها نشان میدهد بازار خودرو با افزایش قیمتی 10 الی 20 درصدی روبهرو شده و در این میان محصولات ایران خودرو سیر صعودی جدیتری نسبت به محصولات سایپا داشتهاند. اواسط ماه گذشته بود که پژو پارس ال ایکس نزدیک به 372 میلیون تومان خرید و فروش میشد، ولی هماکنون با اعمال افزایشی 14 درصدی حدود 420 میلیون تومان قیمتگذاری میشود.
دیگر محصولات ایران خودرو نظیر پژو 207 دندهای پانوراما و پژو 206 تیپ 2 به ترتیب 12 و 9 درصد گران شدهاند. کوییک از 200 میلیون تومان به 220 میلیون رسیده و 10 درصد گرانتر شده است. خودروی بعدی از گروه صنعتی سایپا، تیبا 2 است که قیمت آن در اواسط مهر ماه سال جاری 203 میلیون تومان بوده، ولی حالا با 7 درصد افزایش قیمت تا 217 میلیون تومان معامله میگردد.
در همین اوضاع و احوال، وزارت صنعت، معدن و تجارت در خصوص تاریخ دقیق ورود خودروهای خارجی صحبت کرده و بهمن ماه را برای این اقدام مناسب دانسته است. خبر امیدوارکننده برای خودروسازان طی ماههای اخیر، افزایش فروش آنها نسبت به سال گذشته است. این دو مسئله حاکی از افزایش عرضه در بازار و رسیدن به تعادل خواهد بود. سوال اینجاست که با وجود افزایش عرضه در بازار و کاهش تقاضا، چرا باید همچنان شاهد افزایش قیمتها و روند صعودی باشیم؟
ناکامی دولت با واردات و افزایش عرضه
متاسفانه یکی از بدبختیهای حال حاضر در صنعت خودرو، نگاه سرمایهای به ماشین است. از آنجایی که تورم اقتصاد ایران رو به فزون است، مردم و دلالان برای حفظ ارزش پول و کسب سود به سمت خرید و احتکار خودرو میروند. مهمترین علت سرمایهای تلقی شدن خودرو، تفاوت قیمتی کارخانه و بازار آزاد محصولات خودرویی است.
تا وقتی که دلالان و سفته بازان در بازار خودرو حضور دارند، هر چقدر هم که عرضه زیاد باشد، باز افرادی وجود دارند که برای بردن سود بازار خودرو را به گند بکشند. شاید یکی از راههای مهم برای حذف این معضل، به تعادل رسیدن قیمت کارخانهای با قیمت بازار آزاد باشد. برای مثال آمار شرکت کنندگان قرعه کشی ایران خودرو را ملاحظه کنید.
موضوع مهم دیگر در صنعت خودرو، قیمت واقعی خودرو است. شوربختانه قیمتی که هماکنون از آن به عنوان قیمت کارخانهای یاد میشود، قیمت واقعی محصول نیست. مهمترین عامل برای تعیین قیمت کالایی نظیر خودرو در شرایط تورمی کنونی، قیمت دلار است. با این اوصاف برای این که قیمت خودرو را پیش بینی کنیم باید به سیر صعودی و نزولی قیمت دلار نگاه بیندازیم. برای این که متوجه منظورمان شوید قیمت دلاری سه خودروی پرطرفدار بازار ایران را بررسی خواهیم کرد.
قیمت دلاری خودروهای پرطرفدار بازار
اگر به طور دقیق به محاسبه قیمت دلاری خودرویی نظیر پژو پارس بپردازیم به رقم 11 تا 13 هزار دلار خواهیم رسید. با این حساب قیمت تعادلی خودروی پارس در بازار باید بین 388 تا 460 میلیون تومان باشد. در حال حاضر این خودرو در بازار آزاد با قیمت 420 میلیون تومان خرید و فروش میشود که به نوعی همان 12 هزار دلار است. بنابراین پارس در قیمت تعادلی دلاری خود قرار دارد.
بنا بر محاسباتی که برای پژو 206 تیپ 2 انجام شده، قیمت دلاری این خودرو بین 9 هزار و 500 دلار تا 11 هزار و 250 دلار تخمین زده شده است. با این حساب قیمت تعادلی دلاری 206 تیپ 2 باید 10 هزار و 350 دلار باشد. با تبدیل این قیمت به تومان به عدد 365 میلیون تومان میرسیم. هماکنون این محصول ایران خودرو در بازار نزدیک به 326 میلیون تومان خرید و فروش میشود. بنابراین پژو 206 تیپ 2 حتی از قیمت تعادلی خود ارزانتر است.
آخرین خودرویی که به محاسبه قیمت دلاری آن میپردازیم تیبا 2 است. قیمت تعادلی دلاری محصول سایپا باید بین 7 هزار و 500 تا 8 هزار و 850 دلار باشد و قیمت 8 هزار و 200 نقطه تعادلی خواهد بود. بنابراین قیمت تیبا 2 باید برای رسیدن به تعادل حدود 288 میلیون تومان باشد، ولی در حال حاضر 217 میلیون تومان قیمت گذاری شده است.
توجه داشته باشید که این اعداد برآوردی بوده و با دقت محاسبه نشده است. متغیرهای زیادی برای تعیین قیمت وجود دارد که در این محاسبه اعمال نشده است. ملاک قرار دادن این تحلیل درست نیست و صرفاً جهت رسیدن به مقصود و درک بهتر مطلب بیان شدهاند.
قیمت خودرو و پیش بینی آن
همانطور که گفتیم در شرایط فعلی قیمت خودرو با توجه به نرخ دلار بیش از آن که میل به نزولی بودن داشته باشد، دنبالهروی روند صعودی است. تنها امیدمان در مقطع کنونی باثبات شدن بازار و در وهله بعدی کاهش یافتن قیمت برخی محصولات است.