حتی بهترین گوشی های هوشمند موجود نیز توانایی رقابت با ویژگی دوربین های دیجیتال را ندارند و هیچگاه جایگزین دوربینهای عکاسی نخواهند شد. اما چرا؟
عدهای معتقدند فناوری دوربین گوشی های هوشمند سرانجام بهجایی خواهد رسید که افراد نیازی به دوربین های دیجیتال برای عکاسی حرفهای نخواهند داشت، اما در حال حاضر دوربین گوشیهای هوشمند برای اینکه بتوانند جایگزین دوربین های دیجیتال و حرفهای شوند، کاستیهای زیادی دارند.
دوربینهای دیجیتال به درستی بهعنوان ابزار حرفهای عکاسی مطرح شدهاند. حتی بهترین گوشیهای هوشمند موجود در بازار نیز قادر نیستند یک عکاس را متقاعد کنند که از گوشی هوشمند خود بهجای دوربین دیجیتال برای عکاسی استفاده کند.
هرچند دوربین گوشی های هوشمند در زمینه گرفتن تصاویر و ثبت لحظات زندگی انقلابی را ایجاد کردهاند، اما هنوز هم در مقایسه با ویژگی دوربین های دیجیتال دارای محدودیتهای چشمگیری هستند. ما هیچگاه عملکرد و ویژگی های دوربین های دیجیتال، که در ادامه بهبررسی آنها خواهیم پرداخت را با دوربین گوشی های هوشمند نخواهیم دید.
زوم اپتیکال
گوشیهای هوشمند مجهز به زوم دیجیتال هستند. اگر هنگام کار با گوشی هوشمند خود روی سوژهای زوم کرده و با کیفیتی بهشدت پایین مواجه شدید، شما در واقع با محدودیتهای زوم دیجیتال روبهرو هستید.
زوم دیجیتال به برش دادن بخشهایی از تصویر و بزرگنمایی آن برای پر کردن کادر متکی است و در نتیجه عکسی پیکسلدار یا تار را ایجاد میکند. در عوض، زوم اپتیکال تصویر را قبل از گرفتن آن بهشما نزدیک کرده و ویژگیهای فیزیکی آن، اشیاء موجود در دوردست را بزرگنمایی میکند.
یک دوربین دیجیتال این کار را با حرکت مکانیکی مجموعه لنز دوربین بهجلو و عقب انجام میدهد، از این رو یک لنز با فاصله کانونی متغیر، با بزرگنمایی یا کوچکنمایی روی سوژه خود منبسط و جمع میشود. از آنجایی که زوم اپتیکال تصویر را بهصورت دیجیتالی برش نمیدهد، سبب میشود کیفیت تصویر دست نخورده باقی بماند.
این روزها میتوانید گوشیهای هوشمند مدرنی را پیدا کنید که زوم اپتیکال را تبلیغ میکنند (مانند آیفون 14 پرو)، اما نسخهی زوم اپتیکال در گوشیهای هوشمند مانند ویژگی دوربین های دیجیتال نیست و هرگز نخواهد بود.
حفظ نمایه نازک برای طراحی گوشی هوشمند بسیار مهم است و فضای کافی برای حرکت مجموعه لنز بهجلو و عقب وجود ندارد. در عوض، سازندگان این مشکل را با قرار دادن چندین لنز در پشت تلفنهای ما حل کردهاند. وقتی در حال زوم کردن و بزرگنمایی هستید، دوربین گوشی هوشمند شما بر اساس عکسی که میخواهید بگیرید، بهلنز مناسب تغییر میکند.
حتی Sony Xperia 1 IV که در حال تبلیغ اولین لنز زوم اپتیکال جهان است، تنها از دو فاصله کانونی متفاوت پشتیبانی میکند. هرچند این زوم کیفیت تصویر بهتری نسبت به زوم دیجیتال دارد، اما محدودیت فضا و حسگر تصویر هرگز با کیفیت زوم اپتیکال در دوربین های دیجیتال مطابقت نخواهد داشت.
بوکه با کیفیت حرفهای
یکی از زیباترین ویژگیهای یک عکس پرتره یا ماکرو که با دیافراگم باز گرفته میشود، تاری پس زمینه است. این اثر خارج از فوکوس بوکه نامیده میشود که از کلمه ژاپنی boke به معنای تاری یا مه گرفته شده است.
وقتی قسمتی از تصویر خارج از منطقه فوکوس است، اگر نقاط یا مناطق نورانی در آن نواحی وجود داشته باشند، دچار تاری شده و دوایر یا نقاط روشن و محوی ایجاد می کنند که به آنها نیز، بوکه یا گویهای نورانی گفته میشود.
عکس بوکهدار عکسی است که نقاط نورانی برجسته و محو خارج از فوکوس دارد. بوکه در هایلایتهای یک تصویر، جایی که نقاط نوری شکل دیافراگم لنز را به خود میگیرند، بیشتر مشهود است. عدسی با تیغههای دیافراگمی دایرهای بیشتر، بوکه گرد را نشان میدهد، درحالیکه عدسی با تیغههای کمتر، بوکه ششضلعی بیشتری خواهد داشت.
ایجاد بوکه در عکاسی نوعی تکنیک است که در آن پس زمینه تصویر به گونهای تار میشود که جلوههای بصری جذاب، فانتزی و زیبای خلق شده باعث جلب تمرکز مخاطب بهسمت سوژه اصلی میشود.
از نظر فنی، تاری پسزمینه یکی از ویژگیهای یک لنز سریع و باکیفیت (حداقل f/2.8) است و بعید بهنظر میرسد در عکاسی با موبایل قابل مقایسه باشد. بنابراین، بین پرترهای که با گوشی گرفته شده در مقابل عکسی که با ویژگی دوربین های دیجیتال و لنز سریع بهثبت رسیده، جای هیچ مقایسهای وجود ندارد.
ساختار لنز عکاسی
یک مزیت غیرقابل انکار دوربین های دیجیتال DSLR و دوربینهای بدون آینه نسبتبه تلفنهای هوشمند، تنوع گسترده لنزهای سازگار است. علیرغم پیشرفت چشمگیر دوربین گوشیهای هوشمند طی چند سال اخیر، بازهم این لنزهای کوچک با ویژگی دوربین های دیجیتال و بدون آینده فاصله زیادی دارند.
درحالیکه ضمیمههای لنز برای تلفنهای هوشمند وجود دارد و اکثر آنها با چندین لنز عرضه میشوند، اما اکثر این لنزها کوچک هستند که مکانیک را محدود کرده و بهدلیل جنس پلاستیکی که دارند کیفیت را حتی بیشتر محدود میکنkد.
بنابراین، اگر درحال عکاسی از حیات وحش، سالنهای ورزشی یا هر چیز دیگر که بهسرعت و مسافت زیادی نیاز دارد هستید، تفاوت کیفیت عکس گرفته شده با لنز گوشی همراه و دوربین دیجیتال کاملاً آشکار و غیرقابل مقایسه خواهد بود.
سنسور تصویر بزرگ
واضح است که گوشیهای هوشمند هنگام عکسبرداری در شب نسبت به دوربینهای دیجیتال بسیار بیکیفیت عمل میکنند. عکسهای کمنور یکیاز بزرگترین چالشها در عکاسی با موبایل هستند و با وجود همه پیشرفتهای فناوری، ما نمیتوانیم کیفیتی برابر با یک دوربین دیجیتال داشته باشیم.
دلیلی این موضوع این است که گوشیهای همراه ازنظر فیزیکی کوچکتر از دوربین های دیجیتال هستند، بنابراین سنسور تصویر آنها نیز کوچکتر خواهد بود. قلب هر دوربین دیجیتال سنسور تصویر آن است؛ قطعهای که نور را به سیگنالهای الکترونیکی تبدیل میکند.
اندازههای رایج برای سنسورهای تصویر در گوشی های هوشمند 4.89×3.67mm و 5.79×4.1mm است. در مقابل، سنسور در یک دوربین دیجیتال با لنز ثابت بیشاز دو برابر اندازه آن است. در یک بدنه حرفهای فول فریم، سنسور به اندازه دوربین فیلم 35 میلی متری (24×36 میلی متر) خواهد بود.
اندازه سنسور دوربینها از مهمترین مقولههای داشتن یک عکس خوب و باکیفیت در عکاسی است و نمیتوان از تأثیر مستقیم آن بر عکسها چشمپوشی کرد. هر چه سنسور بزرگتر باشد، دوربین اطلاعات بیشتری را میتواند پردازش کند. به همین دلیل است که تصاویر در نور کم با وجود این ویژگی دوربین های دیجیتال همیشه برتری دارند.
تنظیم نور
هنگامی که در حال عکاسی پرتره هستید، یا در یک محیط حرفهای مانند عروسی یا استودیو، ممکن است با مشکل کمبود روشنایی و نور مواجه شوید. در این شرایط فلش میتواند بخشی جدایی ناپذیر از تنظیمات دوربین شما باشد.
دوربین های دیجیتال به ابزارهای مختلفی برای اتصال منبع نور مجهز هستند؛ مانند فلشهای پاپآپ داخلی، اتصالات کابلهای همگامسازی یا ترکیبی از هر دو مورد. همچنین میتوانید چندین چراغ را تنظیم کنید تا با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و از طریق کابل یا مادون قرمز بهطور همزمان نور افشانی کنند.
از طرف دیگر، گوشی های هوشمند نمیتوانند محیط را در این سطحاز کنترل روشنایی و یکپارچگی نگه دارند. صرف نظر از شرکت سازنده، فلش داخلی که با گوشیهای ما عرضه میشود ضعیف، غیرقابل پیشبینی و ثابت است.
بااینکه امروزه دوربینهای موجود در گوشیهای هوشمند پیشرفت زیادی در زمینه عکاسی در نور کم داشتهاند، اما همچنان اندازهی حسگر آنها قابل تطابق با حسگر و ویژگی دوربین های دیجیتال نیست. حتی بهترین فلش که گوشی هوشمند دارد نیز نمیتواند با تناسب و عمق نور یک فلش موجود بر روی دوربین دیجیتال DSLR و یا حتی دوربین دیجیتال معمولی رقابت کند.
کنترلهای اختصاصی و دکمههای قابل تنظیم
چه دوربین دیجیتالی باشد چه بدون آیینه، یکسری تنظیمات خاص و دکمههای مخصوص روی بدنه آنها تعبیه شده است که برای ثبت لحظات باید نحوهی کار و تنظیم آنها را بلد باشید. اگر زمان کافی را برای یادگیری نحوه عکاسی با دوربین خود صرف کنید، کار با آن بهحافظه عضلانی تبدیل میشود.
پساز مدتی تمرین، انگشتان شما بدون نیاز بهبررسی دقیقا میدانند که کجا را فشار دهند و بهکجا ضربه بزنند تا حالتهای عکسبرداری را تغییر داده و فوکوس خودکار را تنظیم کنند.
بهعنوان یک مزیت، بسیاری از دکمههای موجود بر روی بدنه دوربین قابل تنظیم هستند و بهشما امکان میدهند مفیدترین عملکردهای دوربین (مانند فوکوس خودکار پشت دکمه) را طوری برنامهریزی کنید که در دسترس باشند.
گوشیهای هوشمند علاوهبر عکس گرفتن، برای بسیاری از کاربردهای دیگر طراحی شدهاند. بنابراین فاقد کنترلهای لازم و دکمههای اختصاص برای تنظیم سریع دوربین هستند.
طراحی ارگونومیک
سازندگان گوشیهای هوشمند در رقابتی مداوم و بیپایان برای طراحی کارآمدترین مدل هستند. مصرفکنندگان تلفنهایی را میخواهند که بهراحتی در دست، جیب یا کیف پول قرار گیرند. اما وقتی صحبت از عکسبرداری به میان میآید، استفاده از گوشی چندان راحت نخواهد بود.
در عوض، دوربینها به گونهای طراحی شدهاند که بهطور ایمن در دست قرار گیرند و تمام دکمهها و کنترلهای لازم بهراحتی در دسترس انگشتان شما باشند. آنها اغلب با یک لایه پلاستیکی با بافت بیرونی پوشانده میشوند تا هنگام عکسبرداری بهسادگی قابل استفاده باشند. نحوه صحیح نگه داشتن دوربین میتواند به داشتن عکسهای واضحتر کمک کند.
بدنه دوربین طوری طراحی شده که بتوان آن را با دست راست گرفت و انگشت اشاره خود را روی دکمه شاتر قرار داد. همچنین میتوانید لوازم جانبی مختلفی مانند دستگیرههای باتری یا تسمههای دستی وصل کنید که بهشما تطبیقپذیری بیشتری در کار با دستگاه میدهد.
بهجرات میتوان گفت که حتی اگر گوشیهای هوشمند فراتر از آنچه اکنون هستند تکامل پیدا کنند، هرگز بهنقطهای شبیه ساختار ارگونومیک و همراهبا ویژگی دوربین های دیجیتال نخواهند رسید.
سرعت
تغییر روشنایی عکس و القای حس حرکت در تصویر بهوسیله ثابت کردن سوژه و حرکتهای آن، بههمراه تار کردن حرکتهای سوژه، دو کاربرد مهم و ویژه مربوط بهسرعت تصویر برداری با دوربین های دیجیتال است.
عکاسان در هنگام تصویربرداری از مسابقات ورزشی، حیوانات، بچهها و هر چیز دیگری که از راه دور بسیار سریع حرکت میکند، بهدوربین و لنز مناسب برای ثبت عکسهایی با کیفیت حرفهای نیاز دارند. یک گوشی هوشمند میتواند عکسهای خوبی را برای شما به ارمغان بیاورد، اما اگر به دنبال کیفیتی خارقالعاده هستید، از عکسهای حاصل راضی نخواهید بود.
هیچچیز نمیتواند بهتر از دوربین DLSR یا یک دوربین بدون آینه که مجهز به لنز است در ثبت لحظات سریع باشد. علاوهبر سرعت پردازش دوربین، لنز نیز باید دارای دیافراگم باز باشد تا امکان افرایش سرعت شاتر را بهشما بدهد. این یک ترکیب قدرتمند است که حتی پیشرفتهترین گوشیهای هوشمند مدرن هم نمیتوانند با آن هماهنگی داشته باشند و احتمالاً هرگز شاهد مقایسه این دو نخواهیم بود.
منظره یاب
منظره یاب یا Viewfinder جزو ویژگی دوربین های دیجیتال است که احتمالا هرگز در گوشیهای هوشمند نخواهیم دید. علیرغم تغیراتی که در دوربینهای عکاسی از ابتدا تاکنون صورت گرفته، منظرهیاب ساختمان کلی خود را حفظ کرده است.
استفادهاز منظره یاب مزایایی دارد که بهخاطر آن بسیاری از عکاسان همچنان عکاسی بهاین روش را ترجیح میدهند. زمانیکه نور از داخل لنز عبور کرده و به محفظه تاریک داخل دوربین ورود میکند، بهصفحه واضحسازی برخورد کرده و بعد بهسمت viewfinder و یا پنجره کوچکی که عکاس از آن طریق در حال تماشای جهان اطراف است بازتاب میشود.
بهلطف وجود منظرهیاب، چشم انسان نمای دقیقتری از آنچه در محیط موجود است خواهد دید. در واقع عکسی که توسط ما ثبت میشود، همان تصویری است که ما از طریق منظره یاب دوربین میبینیم.
فیزیک و نور در مقابل تنظیم دیجیتال
در پایان، عکاسی بهعنوان یک مفهوم، بر اساس فیزیک است. درک نحوه عملکرد نور بخش اساسی عکاس بودن محسوب میشود و تفسیر نور به یک تصویر، عملکرد اساسی دوربین است.
دوربینهای گوشیهای هوشمند تمام تلاش خود را میکنند تا کارهایی را که یک دوربین دیجیتال معمولی میتواند از پس آن بربیاید را انجام دهند. از بسیاری جهات، ویژگیهای تعبیه شده در آنها بسیار به دوربین های دیجیتال نزدیک شده و تکامل آنها باورنکردنی بوده است. اما گاهی که نمیتوانند ویژگی دوربین های دیجیتال را در گوشی هوشمند بسازند، آن گزینه را با ساخت اپلیکیشنهای مختلف جعل میکنند.
نرمافزار تاری حسگر عمق، زوم اپتیکال و سایر ویژگیهای دوربین گوشی هوشمند، بهترکیبی از دستکاری دیجیتال و هوش مصنوعی متکی هستند. بنابراین تمام این ویژگیها مربوط بهفیزیک هستند و قطعات متحرک و عملکرد داخلی یک دوربین دیجیتال همیشه نسبتبه تلفنهای همراه برتری خواهند داشت.