باستانشناسان، سیم خاردار معروف رومی را در نزدیکی یک معدن نقره آلمانی کشف کردند؛ چیزی که بهعنوان سلاح دفاعی مبتکرانه ژولیوس سزار شناخته میشود.
در سال 52 پیش از میلاد مسیح، ژولیوس سزار سیستم خلاقانهای را بهعنوان یک سلاح بازدارنده برای دفاع از سربازان و منابع خود در برابر ارتش گالیک (فرانسه امروزی) بهکار گرفت. او این سیستم دفاعی را با حفر خندق و نصب تیرچههای چوبی طراحی کرد. حالا پس از 2000 سال، باستانشناسان نخستین نمونه سالم مانده از این تیرچههای دفاعی را یافتهاند؛ چیزی که ظاهرا برای محافظت از یک معدن نقره باستانی کاربرد داشت.
این کشف بیسابقه، حاصل تلاش گروهی از دانشجویان در منطقه باد امس (Bad Ems)، حدفاصل شهرهای بن و ماینتس آلمان است که در دوران باستان، مرز شمالی امپراتوری روم بود.
باستانشناسان از سالها پیش در Bad Ems حضور فعال داشتند و سال 2016، مشخص شد که این منطقه، میزبان یک پادگان رومی 8 هکتاری بوده است. بقایایی از 40 برج مراقبت چوبی هم در آنجا کشف شد.
امسال اما حفاریهای یک تیم دانشجویی به رهبری فردریک اوث، به کشف این تیرچه چوبی در بلاسکوف هیل (Blöskopf Hill) انجامید؛ یک اردوگاه رومی تازه کشف شده، حدود 2 کیلومتر آنسوتر از پادگان اول!
اعضای تیم، یک سکه متعلق به سال 43 میلادی را هم یافتند؛ چیزی که نشان میدهد احداث این دو پادگان، به پیش از دوران سنگربندی «لایمز» بازمیگردد. سیستم لایمز که در سال 110 میلادی شکل گرفت؛ بهعنوان یک استحکامات مرزی، مانند دیواری در طول مرزهای شمالی روم، سربرافراشته بود.
مورخ روم باستان، تاسیتوس، سرنخهایی از انگیزه احداث این دو پادگان در آن منطقه داده است. بر اساس یادداشتهای او، یک فرماندار رومی بهنام کورتیوس روفوس در سال 47 میلادی، قصد داشت با معدنکاری، نقره استخراج کند؛ اما چیز زیادی دشت نکرد. البته واقعا هم Bad Ems غنی از نقره است و چند قرن بعد، حدود 200 تن نقره در آنجا پیدا شد. ولی ظاهرا رومیها بهاندازهای که لازم بود، عمیق حفر نکردند تا به نقره کافی برسند.
بههرحال، گمان میرود که رومیها این اردوگاهها را برپا کردند تا از یورش ناگهانی متجاوزان و سرقت نقرههای در حال استخراج، جلوگیری کنند.
تاریخچه سلاح دفاعی ژولیوس سزار
ژولیوس سزار، سالها پیش از احداث پادگانهای Bad Ems از دنیا رفت (سال 44 پیش از میلاد)؛ ولی سیستم دفاعی معروف او، همین خندق و تیرچههای خاردار، تا مدتها مورد استفاده رومیها قرار گرفت.
سزار در کتاب «جنگهای گالیک» خود، از استقرار سیستم مشابهی در جنگ آلِسیا (سال 52 پیش از میلاد در فرانسه امروزی) نوشته است. هدف او این بود که امنیت اردوگاهش را با حداقل نیروی رزمی، تامین کند؛ پس به سربازانش دستور داد تا الوارهایی تهیه و آنها را نوکتیز کنند. سپس این چوبها را درون خندقها فرو کنند و روی آنها را با خسوخاشاک و شاخههای بید بپوشانند. هر دشمنی که بیش از حد جلو میآمد، به سیخ کشیده میشد!
ناگفته نماند که ظاهرا پادگان بزرگتر باد امس، هرگز کامل نشد و هر دوی آنها چند سال پس از ساخت، بهآتش کشیده شدند. اما برای تایید فرضیه محققان مبنی بر احداث این پادگانها با هدف محافظت از معادن نقره، تحقیقات بیشتری نیاز است.