بررسیهای دانشمندان ژاپنی از پیدا شدن نشانه های حیات در یک سیارک حکایت دارند. این کشف میتواند در رابطه با نحوه آغاز حیات در کره زمین اطلاعات جالبی را ارائه کند.
سازمان فضایی ژاپن موفق شده بود در اواخر سال ۲۰۲۰ در ماموریت هایابوسا 2 نمونههایی را از یک سیارک بهنام ریوگو بهزمین بیاورد. نمونههای مربوطه در اختیار آزمایشگاههای مختلفی در سرتاسر جهان قرار گرفتند که یکی از آنها نیز ناسا بود. چندی بعد اعلام شد که غبار ذرات آورده شده به زمین حتی از منظومه شمسی ما نیز قدیمیتر است.
تقویت فرضیهای عجیب با پیدا شدن نشانه های حیات از یک سیارک
همین نیز باعث شد که دانشمندان با هیجان بیشتری نمونههای ریوگو را بررسی کنند. حالا نیز دانشمندان دانشگاه Hokkaido ژاپن اعلام کردهاند که در این سیارک نشانه هایی از حیات وجود دارد. البته منظور از نشانه مولکول اوراسیل است که بهعنوان یکی از عوامل شکلدهنده حیات شناخته میشود.
پس از این دستاورد مهم تیم مربوطه اعلام کرد که مولکولهای پیشزیستی همچون اوراسیل در سیارک های کربنی مثل ریوگو شکل گرفته و در مراحل اولیه شکلگیری زمین به کره خاکی آمدهاند. ما میدانیم که تمامی موجودات زنده روی کره زمین بر پایه DNA شکل گرفتهاند. هرچند گروه خاصی نیز همچون ویروس HIV و انفلونزا وجود دارند که بیشتر بر RNA متکی هستند. اما تفاوت بین این دو چیست؟
اول از همه اینکه DNA از دو رشته چند هستهای تشکیل شده است؛ اما RNA بر پایه یک رشته مولکولی است. در بخش شیمیایی نیز سه باز نوکلئوتیدی مشترک بهنامهای آدنین، سیتوزین و گوانین دارند. هرچند که بخش چهارم و نهایی DNA تیمین نام دارد و این مورد در RNA وجود ندارد. در عوض شاهد حضور اوراسیل هستیم.
در واقع نتیجه بسیار مهمی که از کشف نشانه های حیات در سیارک میتوان برداشت کرد، امکان شکلگیری حیات در فضا است. بهبیانی دیگر این امکان وجود دارد که حیات از فضا به سیاراتی همچون زمین منتقل شود. اما کشف اوراسیل چطور انجام شد؟ دانشمندان ابتدا نمونه مربوطه را درون آب داغ گذاشتند و سپس آن را با اسید شستشو دادند. در نهایت نیز نوبت به ارزیابی طیفسنجی رسید.
پیشتر نیز نشانه هایی از حیات در یک سیارک دیگر یافت شده بود، اما در آن زمان برخی گفتند که احتمالا این مولکولها در هنگام ورود سیارک به زمین اضافه شدهاند و نوعی آلودگی محسوب میشوند. هرچند که یافتههای ماموریت جدید ژاپنیها هرگونه تردیدی را در این رابطه از بین برد؛ زیرا نمونههای بهصورت وکیوم شده وارد زمین شدند.
این موضوع تا حدودی فرضیه پانسپرمیا را تقویت میکند که بر اساس آن حیات ابتدا در فضا شکل گرفته و سپس از طریق اجرامی همچون سیارک ها یا شهابها به بخشهای مختلف انتقال یافته است. هرچند که این فرضیه هنوز راه درازی تا اثبات شدن دارد و دانشمندان نیز چندان نظر مثبتی به آن ندارند.
البته اوراسیل تنها ماده یاقت شده در این سیارک نیست. دانشمندان توانستهاند ترکیباتی همچون اسید نیکوتینیک (معروف به ویتامین B3) و تعدادی دیگر از ترکیبات بر پایه نیتروژن همچون اسیدهای آمینه را پیدا کنند. اسیدهای امینه بهعنوان پایههای سازنده پروتئین شناخته میشوند.
دانشمندان گمان میکنند که ابتدا مواد سادهتری همچون آمونیاک و فرمالدئید روی سطح سیارک وجود داشتهاند و سپس بهعلت قرار گرفتن آنها در معرض شرایط مختلف ترکیبات جدید بهوجود آمدهاند.
جالبتر از همه اینکه تمامی جنجالی که بر پایه پیدا شدن نشانه های حیات در یک سیارک شکل گرفته، تنها با آزمایش و بررسی ۲۳ میلیگرم از نمونه سیارک مربوطه بهدست آمده است. ناگفته نماند که در نتیجه ماموریت هایابوسا 2 کلا ۵.۴ گرم سنگ و غبار به زمین آمد. تیم ژاپنی در حال حاضر به ماموریت اسیریس-رکس ناسا چشم امید دارد. در آن ماموریت قرار است ۴۰۰ گرم نمونه از سیارک بنو بهزمین آورده شود تا مورد موشکافی قرار گیرد.
آیا یافتن نشانه های حیات در سیارک بنو میتواند فرضیه شکلگیری حیات در فضا را به اثبات برساند؟