یکی از ماهواره های ناسا در حال سقوط غیر کنترل شده به جو کره زمین بوده و مشخص نبود مکان سقوطش کجا میتوانست باشد.
هفته اخیر مملو از روزهای هیجانانگیز و همزمان ناامیدکننده برای علاقهمندان به فضا و نجوم بود. در ابتدا قرار بود یکی از بزرگترین راکتهای تاریخ اسپیس ایکس – SpaceX به فضا پرتاب شود که تنها پس از حدود 5 دقیقه از پرتاب در هوا منفجر شد. حالا خبری درباره سقوط یکی از ماهوارههای بلا استفاده و مرده ناسا منتشر شده که در حال سقوط غیر کنترل شده بود و درباره مکان سقوطش اطلاعاتی در دست نیست.
ماهواره مورد بحث ما همان RHESSI بوده که در دوران طلاییاش برای تحقیقات درباره خورشید مورد استفاده قرار میگرفت. این ماهواره از سال 2002 تا 2012 فعال بود و سپس کارایی خود را از دست داد. گفته میشود این ماهواره در روز چهارشنبه حوالی ساعت 9:30 شب به وقت شرقی به جو زمین دوباره وارد شد.
با این وجود نگرانیای درباره سقوط غیر کنترل شده ماهواره ناسا وجود ندارد. RHESSI حدود 270 کیلوگرم وزن دارد و اکثر جرمش حین سقوط تبدیل به آتش و خاکستر شد؛ اما ممکن بود برخی قسمتهایش از سقوط جان سالم به در ببرند. ناسا میگوید احتمال برخورد این ماهواره به انسانها یک در 2467 بوده و برخوردش با زمین بسیار بعید به نظر میرسید.
سقوط ماهواره RHESSI هشداری به ناسا و سایرین است
سقوط ماهواره RHESSI یک یادآور و هشدار جدی به تمامی آژانسهای فضایی محسوب میشود. مدار زمین به مرور شلوغ و خطرناک شده و در حال حاضر بیش از 30 هزار قطعه در مدار کره زمین توسط شبکههای جهانی نظارت فضایی دیده شده است. این تمام ماجرا نیست و قطعات کوچک زیادی در فضا وجود دارند که به دلیل ابعاد کوچکشان قابل ردیابی نیستند. بر اساس تخمین آژانس فضایی اروپا، حدود یک میلیون جسم در مدار کره زمین وجود دارند که بین یک تا 10 سانتیمتر هستند. تعداد اجسامی که حدود یک میلیمتر هستند نیز بیشتر از 130 میلیون بوده و به قدری سرعتشان زیاد بوده که ردیابیشان تقریبا غیرممکن شده است. این اجسام اگر به یک فضاپیما یا ماهواره برخورد کنند میتوانند باعث ایجاد آسیبهای جدی شوند.
بیایید کمی درباره کاربرد و عملکرد ماهواره RHESSI صحبت کنیم. این ماهواره با راکت Pegasus XL در فوریه سال 2002 به مدار نزدیک زمین پرتاب شد. هدف از این پرتاب زیر نظر گرفتن شعلههای خورشیدی و تخلیه اجرام با استفاده از تجهیزات این ماهواره ناسا بود. ناسا میگوید این ماهواره توانسته بیش از 100 هزار رویداد را با استفاده از تصویربرداری X-Ray ثبت کند. این اطلاعات به محققان کمک کرد تا فرکانس، موقعیت و حرکات ذرات خورشیدی را زیر نظر بگیرند.
گرچه سقوط ماهواره RHESSI یک واقعه مهم برشمرده میشود اما مهمترین نیست. RHESSI بزرگترین قطعه فضایی نبوده که در حال سقوط کنترل نشده به جو زمین بوده و در ماه نوامبر سال گذشته، هسته 23 تنی راکت Long March 5B چین حدود 5 روز بعد از پرتاب به جو زمین سقوط کرد.