بشر هر روز گام دیگری به سفر به ماه و کاوش در اعماق فضا نزدیکتر میشود. حالا نیز دانشمندان موفق به استخراج اکسیژن از خاک ماه شدهاند. این دستاورد چگونه بهدست آمده است؟
ناسا این روزها حسابی مشعول انجام دادن مقدمات سفر به ماه است. سفری که میتواند آینده بشر را برای همیشه تغییر دهد و با موفقیتهای چند دهه گذشته فرق دارد.
استخراج اکسیژن از خاک ماه گامی مهم برای اقامت در فضا
بر اساس زمانبندی ناسا فضانوردان در قالب ماموریت آرتمیس ۳ در سال ۲۰۲۵ روی ماه قدم خواهند گذاشت. این اقامت کمتر از یک هفته طول میکشد؛ اما قرار است در سفرهای بعدی هم مدت زمان اقامت و هم تعداد فضانوردان بیشتر شود. حالا چرا امکان استخراج اکسیژن از خاک ماه فوقالعاده مهم است؟ ناسا در حال بررسی ساخت ایستگاههای دائمی روی ماه است و آژانس فضایی ژاپن نیز در همکاری با تویوتا میخواهد کامیونهای مخصوص ماه را آماده کند.
در واقع چون نیروی جاذبه در ماه قابل مقایسه با زمین نیست، پرتاب موشک از سطح آن و سفر به دیگر سیارهها نیز راحتتر انجام خواهد شد. شاید یکی از مهمترین مشکلات برای انجام این برنامه جاهطلبانه تامین اکسیژن بود که حالا بهلطف دانشمندان ناسا حل شده است. دانشمندان مرکز فضایی جانسون ناسا توانستند برای اولینبار در یک محیط خلاء از نسخه شبیهسازیشده خاک ماه اکسیژن استخراج کنند.
برای اینکار یک محفظه کروی خاص با قطر ۴.۵ متر مورد استفاده قرار گرفت. شرکت سیرا اسپیس یک رآکتور کربوترمال را بهصورت اختصاصی برای اینکار طراحی کرده و در اختیار ناسا قرار داده بود. بدینمنظور خاک شبیهسازیشده ماه ذوب و اکسیژن از طریق فرآیند کاهش کربوترمال استخراج شد.
دانشمندان همچنین قصد داشتند آزمایش تا جایی که ممکن است به شرایط ماه شبیه باشد. بههمین خاطر یک لیزر پرقدرت بهکار گرفته شد تا با استفاده از یک متمرکزکننده انرژی خورشیدی، گرما را شبیهسازی کند. گرمشدن خاک ماه این امکان را برای دانشمندان فراهم کرد تا با استفاده از طیفسنج MSolo کربنمونوکسید را شناسایی کنند.
فناوری اشارهشده این ظرفیت را دارد که در سال چند برابر وزن خود اکسیژن تولید کند. بدینترتیب امکان حضور پایدار انسان در ماه میسر خواهد شد. موفق بودن آزمایش استخراج اکسیژن از نسخه شبیهسازیشده خاک ماه سبب شد که این فناوری بهسطح آمادگی شش برسد که یعنی میتواند در فضا مورد آزمایش قرار گیرد.
با توجه بهاینکه فناوریهای مختلف مورد نیاز برای حضور پایدار انسان در ماه همچون قطعات یک پازل در کنار هم قرار میگیرند، دور از انتظار نخواهد بود اگر بشر در طول دو دهه آینده حضوری بسیار گسترده در منظومه شمسی داشته باشد.