با توجه به نقش چشمگیر تلفنهای همراه و رایانهها در زندگی روزمره ما، آگاهی در مورد راهکارهای جلوگیری از آسیب رسیدن به چشم در زمان نگاه کردن به کامپیوتر و موبایل، بسیار ضروری است.
در عصر جدید تکنولوژی، اجتناب از خیره شدن به صفحه نمایش گوشی موبایل و کامپیوتر امری غیر ممکن است. از طرف دیگر، نگاه کردن به صفحهنمایش این دستگاهها برای ساعتهای طولانی میتواند خستگی چشم و در برخی موارد آسیبهای غیرقابل جبرانی برای چشم به بار بیاورد.
استفاده از وسایل الکترونیکی شاید بهطور دائمی آسیبی به چشم نرساند، اما استفاده طولانی مدت از آنها عوارض جانبی بههمراه دارد که میتواند بهسلامت چشم کاربران آسیب جبرانناپذیری وارد کند. وقتی صحبت از سلامت چشم به میان میآید، تمام مدت زمان خیره شدن به نمایشگر اهمیت دارد.
تحقیقات بسیاری در مورد اثرات خیره شدن طولانیمدت به صفحهنمایش موبایل و کامپیوتر بر روی چشمها صورت گرفته است. نتایج این تحقیقات کارهایی را بهما پیشنهاد میکند که میتوانیم برای محافظت از چشمان خود انجام دهیم.
در ادامه تعدادی از راهکارهای جلوگیری از آسیب رسیدن به چشم در زمان نگاه کردن به کامپیوتر و موبایل را بررسی میکنیم.
کنترل ساعات خیره شدن به صفحهنمایش و انجام حرکات چشم
اگر زمان خیره شدن به صفحه رایانه یا گوشی سه ساعت را رد کند، کاربر سوزش، خشکی و خستگی چشم را تجربه خواهد کرد و حس میکند هر لحظه ممکن است چشمانش از کاسه خارج شوند.
خیره شدن به تلفن، تبلت و لپتاپ برای ساعتهای زیاد در روز، میتواند علائم فشار چشم دیجیتال را ایجاد کند که ناشی از کار سختی است که چشمان ما در حین پیمایش روی صفحه نمایش انجام میدهند.
دکتر رابرت سی لیمن، رئیس سابق انجمن بیناییسنجی آمریکا (AOA) در ایمیلی گفت: «چشمهای ما برای استفاده از رایانهها و دستگاههای دیجیتال برای مدت زمان طولانی طراحی نشدهاند. در نتیجه، بسیاری از افرادی که ساعتهای طولانی را صرف مطالعه یا کار روی صفحه نمایش میکنند، ناراحتی چشم و مشکلات بینایی را تجربه خواهند کرد.»
خیره شدن طولانی مدت به صفحه نمایش همچنین میتواند در برخی موارد منجر به افزایش خطر عفونت شود؛ زیرا هنگام خیره شدن به نمایشگر کمتر پلک میزنیم. پلک زدن به ایجاد و پخش اشک در قرنیه کمک میکند، این چیزی است که چشمان شما را هیدراته نگه میدارد. زمانی که چشمها اشک کافی برای شستشوی مواد خارجی نداشته باشند، بیشتر مستعد عفونت میشوند.
بهگفته انجمن بیناییسنجی آمریکا، استفاده از تلفنهای همراه، رایانهها و سایر دستگاهها نیازمند مهارتهای خاصی از جمله کنترل زمان استفاده و تحرک چشم با هماهنگی حرکت چشمان از یک موقعیت به موقعیت دیگر است.
در دنیایی که ما در آن زندگی میکنیم، احتمالاً قطع کامل مدت زمان خیره شدن به صفحه نمایش شدنی نیست. اما با تلاش برای کاهش ساعات استفاده و استراحت دادن به چشمان در حین کار، میتوانید از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری کنید.
اگر در این راه شکست خوردید ناامید نشوید؛ زیرا راهکارهای دیگری نیز برای جلوگیری از آسیب به چشم در زمان نگاه کردن به کامپیوتر و موبایل وجود دارد.
کنترل خستگی چشم با استفاده از عینکهای محافظ نور آبی
نور خورشید منبع اصلی نور آبی است و ما علاوهبر طول روز، از طریق بسیاری از منابع همچون لامپهای روشنایی، LED تلویزیونها، صفحه نمایشهای رایانه و تلفنهای همراه در معرض این نور قرار میگیریم.
چشم در مسدود کردن نور آبی زیاد خوب عمل نمیکند و تقریبا تمام نور آبی از قرنیه عبور کرده و به شبکیه چشم میرسد. مطالعات نشان میدهند قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور آبی میتواند به سلولهای حساس به نور شبکیه چشم آسیب برساند. آسیب وارد شدن به سلولهای شبکیه باعث بیماری ماکولا و آب مروارید، و در بدترین شرایط منجر به از بین رفتن دائم بینایی میشود.
دکتر مت استار، سخنگوی بالینی آکادمی چشم پزشکی آمریکا، در ایمیلی گفت که نور آبی به خودی خود آسیب دائمی به چشمها وارد نمیکند. با این حال، قرار گرفتن بیشاز حد در معرض نور آبی میتواند باعث خستگی چشم و دیگر بیماریهای ذکر شده شود.
خستگی چشم یک مشکل شایع و ناراحتکننده است که به گفته استار از فردی به فرد دیگر کمی متفاوت تجربه میشود، اما گروهی از علائم در نتیجه خیره شدن طولانی مدت به صفحه نمایش به وجود میآید. علائم شایع شامل تاری دید، خارش، سردرد و خشکی چشم است.
باتوجه به آنچه در مورد مضرات نور آبی گفته شد، آیا عینکهای ضد نور آبی واقعا برای جلوگیری از آسیب رسیدن به چشم در زمان نگاه کردن به کامپیوتر و موبایل موثر هستند؟
در حالی که برخی از بیماران مزایای استفاده از عینکهای محافظ نور آبی را هنگام استفاده از رایانه، تلفنهای هوشمند و تبلتها برای جلوگیری از خستگی چشم گزارش میکنند، واقعیت این است که در حال حاضر علم کافی برای حمایت یا رد کردن مزایای این عینکها وجود ندارد.
کاربران میگویند زمانی که احساس فشار اضافی روی چشمان خود دارند یا احساس میکنند به تمرکزی بیشتر نیازمند هستند، از یک عینک ضد نور آبی استفاده کرده و پس از آن توجه کردن به صفحه رایانه برای آنها کمی آسانتر میشود. اما اینکه آیا این ابزار واقعاً به چشم کمک میکنند فشار کمتری داشته باشد یا خیر، هنوز ثابت نشده است.
اما از آنجایی که عینکهای محافظ آبی نور دارای قیمت متناسبی هستند، ارزش امتحان کردن را دارند. قیمت این عینکها در سایتهایی مانند والمارت یا آمازون از حدود 9 دلار شروع میشود.
استفاده از حالت تاریک
حالت تاریک گوشی و کامپیوتر یکی از محبوبترین ویژگیها در رابط کاربری مدرن است و بسیاری از محصولاتی که امروزه استفاده میکنیم دارای حالت تاریک هستند که در رابط کاربری ادغام شده است.
یکی از بزرگترین تشویقهای حضار در رویداد Google I/O امسال زمانی اتفاق افتاد که این شرکت فناوری اعلام کرد Bard، چتربات هوش مصنوعی گوگل، از حالت تاریک بهره خواهد برد.
اما آیا این ویژگی واقعاً از نظر کمک به سلامت چشم مفید است؟ در پاسخ میتوان گفت این موضوع ممکن است به روشنایی اتاقی که در آن از صفحه نمایش استفاده میکنید بستگی داشته باشد.
استفاده از حالت تاریک شاید در اتاقی با نور کم، اما نه کاملاً تاریک، بهتر باشد و حالت روشن (متن سیاه در یک صفحه سفید، با نام مستعار قطب مثبت) در اتاقی با نور معمولی بهتر است. قطب مثبت به مردم اجازه میدهد جزئیات را بهتر ببینند. اما استفاده از حالت تاریک یا روشن کردن حالت شب در تلفن، مزایایی در افزایش سلامت چشم ما دارد.
بایدها و نبایدها برای تمیز کردن تلویزیون یا صفحه نمایش کامپیوتر
در یک اتاق تاریک، رنگهای تیرهی حالت تاریک باعث میشود افراد کمتر خسته شده و زمان بیشتری را جهت استفاده از دستگاه خود صرف نمایند. برعکس، در یک محیط پر نور، صفحهنمایش تاریک سبب میگردد تا شما کمتر رغبت به استفاده از دستگاه خود داشته باشید زیرا نوشتههای موجود در صفحهنمایش کمتر قابل مشاهده خواهند بود.
کنتراست و رنگهای مورد استفاده در حالت شب، تابش خیرهکننده را کاهش میدهد و به چشمان ما کمک میکند تا راحتتر با نور اطراف سازگار شوند. درنتیجه خستگی چشم کمتر شده و خواندن متون راحتتر میشود.
همانند عینکهای محافظ نور آبی، برای اطمینان از تاثیر این کار باید حالت تاریک را در مکانی با نور متناسب اجرا کنید تا ببینید به چشمان شما کمک میکند یا بیتاثیر است.
تهیهی محافظ صفحه ضد بازتاب
انعکاس نور محیط در صفحه نمایش بسیار آزار دهنده است و بهدلیل تششع بیشاز حد و طولانی مدت نور، موجب آسیب به بینایی نیز میگردد. محافظ صفحهنمایش دارای یک لایه خاص است که از بازتاب و تابش ناشی از نور طبیعی روز و همچنین نور مصنوعی مانند نور لامپ جلوگیری میکند.
بیشتر گوشیهای هوشمند امروزی با صفحه نمایشهای ضد بازتاب عرضه میشوند. با اینحال اگر گوشی شما از این قابلیت برخوردار نیست، هرچه زودتر چنین صفحهای تهیه کنید.
صفحههای ضد بازتاب تاثیر به سزایی در کاهش آسیب به چشم دارند و میزان نور آبیای را که به چشم شما میرسد، کاهش میدهند. بهعلاوه قیمت معقولی دارند و برای خرید آنها نیاز به سرمایه زیادی ندارید.
اپلیکیشنهایی مانند Bluelight Filter for Eye Care for Android نیز میزان نور آبی را کاهش میدهند، ولی به اندازه صفحه نمایش ضد بازتاب تاثیر ندارند.
خیره شدن به صفحهنمایش میتواند باعث بدتر شدن وضعیت بینایی شود
نگاه کردن از فاصله نزدیک به مدت طولانی به صفحه گوشی، به چشمها فشار میآورد که خود میتواند باعث مشکلاتی در بینایی فرد شود. افرادی که نزدیکبین هستند ممکن است نزدیکتر به صفحه نمایش خود بنشینند و بهطور بالقوه خود را در معرض فشار چشم یا نور آبی بیشتری قرار دهند.
برخی مطالعات وجود دارد که نشان میدهد فعالیتهای مانند مطالعه یا استفاده از صفحه نمایش برای ساعتهای طولانی در یک زمان، ممکن است منجر به افزایش نزدیکبینی شود، بهویژه در میان کودکانی که چشمهایشان هنوز در حال رشد است.
بر اساس اطلاعات آکادمی چشم پزشکی آمریکا (AAO) در مورد رشد بینایی، تحقیقات نشان داده است کودکانی که هر روز بیشتر از 40 دقیقه را در خارج از منزل میگذرانند، در مقایسه با کودکانی که زمان بیشتری را در داخل خانه سپری میکنند، در معرض خطر کمتری برای ابتلا به نزدیک بینی هستند.
AAO میافزاید که هیچ ارتباط مستقیمی وجود ندارد، اما اینکه کودکان زمان بیشتری را در خارج از منزل بگذرانند (و زمان کمتری را در داخل با خیره شدن به صفحهنمایش) برای سلامتی آنها مفید است.
مطالعات نشان میدهد در طول همهگیری کرونا، میلیونها دانشآموز ناچار به یادگیری از راه دور روی آوردند و به همین دلیل زمان استفاده از صفحه نمایش در میان دانشآموزان در میان تمام گروههای سنی افزایش یافته است. این پدیده همچنین باعث افزایش بدتر شدن وضعیت بینایی کودکان شده است.
نکاتی در مورد حفاظت از چشم هنگام خیره شدن به صفحه نمایش
از دیگر راهکارهای جلوگیری از آسیب به چشم در زمان نگاه کردن به کامپیوتر و موبایل، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- موبایل و کامپیوتر خود را بهاندازه فاصله کتابخوانی از صورت خود دور نگه دارید؛ رعایت این نکته تمرکز روی چشمان شما را کاهش میدهد.
- فونت خود را بزرگتر کنید؛ ارتقاء اندازه فونت شما نیز ممکن است تجربه مشاهده راحتتری را ایجاد کند.
- قانون 20/20/20 را دنبال کنید؛ هر 20 دقیقه، با نگاه کردن به فاصله 20 فوتی، 20 ثانیه از صفحهنمایش خود فاصله بگیرید. پلک بزنید، چشمها را ببندید و در طول استراحت به فاصله 20 فوتی نگاه کنید.
- در صورت امکان از قلم و کاغذ استفاده کنید؛ اگر برای سرگرمی و یادداشت برداری چیزی مینویسید، بهجای استفاده از نوت گوشی از قلم و کاغذ استفاده کنید.
- از خیره شدن به هر صفحهنمایشی یک یا دو ساعت قبل از خواب پرهیز کنید. محدود کردن زمان استفاده از صفحه نمایش قبل از خواب نه تنها به سلامت چشمان شما کمک میکند، بلکه باعث میشود استرس کمتری داشته باشید و چند ساعتی از وظایف و دغدغههای روزانه خود جدا شوید.
- اهمیت معاینه چشم را نادیده نگیرید؛ توصیه میشود حداقل هر دو سال یکبار به چشم پزشک مراجعه کنید، اما اگر از عینک استفاده میکنید یا در ناحیه چشم احساس ناراحتی و درد دارید، فاصله زمانی بین هر مراجعه باید کمتر شود.
- علاوهبراین، هر چند ثانیه پلک بزنید و چشمانتان را با آب مرطوب کنید و صفحه نمایش خود را تمیز نگه دارید.