پیش از انتخاب موتورسیکلت، باید چندین نکته مهم را حتماً در نظر داشت. در ادامه به 10 نکته ضروری برای موتورسواران تازه کار میپردازیم.
عده زیادی به دلایل مختلفی، از هیجان سواری گرفته تا صرفهجوییهای اقتصادی، موتورسیکلت را بهعنوان وسیله نقلیه خود انتخاب میکنند. حالا مبتدیانی که میخواهند برای اولین بار صاحب موتورسیکلت شوند، باید نکاتی پایه را در خصوص این وسیله بدانند. در ادامه همین نکات ساده اما مهم را مرور میکنیم که هر تازهکاری باید از آنها آگاهی داشته باشد؛ از جزئیات دریافت گواهینامه تا لوازم جانبی کاربردی برای موتورسواران.
نکات کلیدی برای موتورسیکلت سواران تازه کار
۱۰. جزئیات دریافت گواهینامه
همانطور که گواهینامه خودرو چندین نوع دارد، گواهینامه موتورسیکلت هم در چندین نوع ارائه میشود. نوع گواهینامه موتورسیکلت در کشور بسته به حجم پیشرانه مشخص میشود و هر نوع الزامات منحصر به خود را دارد که فرد متقاضی گواهینامه موتورسیکلت باید به آنها توجه داشته باشد. مثلاً برای دریافت گواهینامه برای موتورسیکلتهایی با ظرفیت حداکثر 200 سیسی، سابقه رانندگی الزامی نیست و هر فردی میتواند برای کسب آن اقدام کند. با وجود این، وقتی ظرفیت پیشرانه بیشتر از این باشد، فرد جهت دریافت گواهینامه مربوطه باید حداقل 3 سال تجربه رانندگی داشته باشد.
۹. انتخاب موتورسیکلت مناسب
مثل خیلی از محصولات دیگر، وقتی میخواهید برای اولین بار موتورسیکلت بهعنوان وسیله حمل و نقل خود بخرید، باید توجه داشته باشید که دقیقاً چه کلاس و مدلی مناسب شما است. موتورسیکلتها به کلاسهای مختلف نظیر استریت، اسکوتر، اسپرت و کروزر تقسیم میشوند و هر کدام به نیاز موتورسوار و میزان تسلط و آمادگی او بستگی دارند. البته نمیتوان از این نکته چشمپوشی کرد که محدودیت گزینههای موجود در بازار ایران، دست و پای هر مشتری با هر علایق و ترجیحاتی را میبندد.
بهعنوان مثال، افرادی که چندان جویای هیجان نیستند و صرفاً موتورسیکلتی برای رفت و آمدهای روزانه داخل شهری میخواهند، برای شروع بهتر است یک موتور از نوع اسکوتر تهیه کنند. کنترل این موتورسیکلتها بهخاطر عواملی مثل وزن سبکتر و خروجی محدودتر پیشرانه راحتتر است و اندازه جمع و جورشان هم تردد با آنها در ترافیک سنگین داخل شهر را کمدردسرتر میکند. بهجز کیفیت رانندگی، هزینه را هم باید برای اولین موتورسیکلتی که میخرید در اولویت قرار بدهید؛ چه هزینه خریداری خود موتور باشد و چه هزینه نگهداری آن در بلندمدت.
۸. توجه به بقیه رانندگان
ماهیت موتورسیکلت این را میطلبد که هنگام رانندگی در بین اتومبیلها و موتورسیکلتهای دیگر، دقت به خرج بدهید. در واقع حتی برخی معتقدند که موتورسوارها باید بهشکلی رانندگی کنند که انگار هر لحظه ممکن است خودرو یا موتور دیگری با آنها تصادف کند. در همین حال، بعضی دیگر این را به هیچ وجه توصیه مناسبی نمیدانند، از آنجا که به عقیده آنها چیزی جز افزایش استرس و فشار عاید موتورسوار نمیشود. با این حال، مثل همیشه باید تعادل را مد نظر قرار داد.
موتورسوارن تازهکار نباید فشار بیش از حدی را بهخاطر توجه به بقیه رانندگان به خود وارد کنند، ولی در عین حال باید نسبت به عوامل بیرونی حواسجمع باشند. به هر حال، باید این احتمال را در نظر گرفت که راننده تازهکاری در کنار شما باشد و در کنترل خودرو خود دچار مشکل شود یا راننده دیگری ناگهان حواسش از اطراف خود پرت شود. حتی شاید برای فردی مشکلی اورژانسی پیش بیاید و بیهیچ شک و شبههای در چنین شرایطی تمرکز خود روی بقیه حاضران در جاده را از دست میدهد. در نتیجه، موتورسواری که تازه در حال آشنایی با دنیای موتورسیکلتها است، باید همیشه به بقیه رانندگان توجه داشته باشد.
۷. کلاه ایمنی
یک موتورسوار تازهکار در وهله اول باید بداند که صرف نظر از هر توجیه و بهانهای، کلاه ایمنی جزو واجبات است. این موضوع بدیهی است که کلاه ایمنی یا کلاه کاسکت در تصادف میتواند بهمعنای واقعی کلمه جان فرد را نجات بدهد. در واقع، سرِ موتورسوار در آسیبپذیرترین موقعیت ممکن قرار دارد و حفاظت از این قسمت میتواند بهمنزله نجات جان فرد باشد. گذشته از این، اگر اهمیت ویژهای برای ظاهر خود قائلید، بهتر است به کلاه ایمنی هم بهعنوان یکی از آیتمهای استایل خود نگاه کنید. مسلماً موتورسواری که کلاه ایمنی استاندارد و در همان حال جذابی را انتخاب کرده، در نگاه دیگران جذابتر به نظر میرسد!
پس از این، موتورسواران مبتدی باید در انتخاب کلاه کاسکت مناسب دقت کنند. کلاه ایمنی باید کاربردی، راحت و ایمن باشد تا در همان حال که بدون هرگونه اذیتی آن را بر سر خود میگذارید، بابت ایمنی آن خیالتان آسوده باشد. کلاههای ایمنی هم دستههای مختلف دارند که برای انواع موتورسواران بهکار میآیند؛ از تمامرخ/فکدار و بدون فک تا آفرود و ماژولار.
حالا باید برای تهیه کلاه ایمنی مناسب، موتورسیکلت، شرایط معمول و شیوه رانندگی خود را در نظر بگیرید. اگر ایمنی برایتان در اولویت قرار دارد، باید کلاه ایمنی تمامرخ تهیه کنید و اگر در آب و هوای گرم موتورسواری میکنید، باید بهسراغ کلاه بدون فک بروید. کلاههای ماژولار یا فک متحرک همچنین اصطلاحاً یک تیر و دو نشان میزنند؛ هم مثل یک کلاه تمامرخ بیشترین سطح محافظت را پیش رو میگذارند و هم امکان تنظیم محافظ آنها برای دریافت هوای بیشتر فراهم است.
۶. کفش مناسب
در موتورسواری نه فقط حفاظت از سر، بلکه حفاظت از پاها هم حائز اهمیت است. در نتیجه، پوشیدن کفش مناسب یا بوت مخصوص موتورسواری یکی از کارهایی است که موتورسواران مبتدی باید از همان ابتدا مد نظر قرار بدهند. در درجه اول، پوشیدن کفش مناسب یعنی کفشی که مقاوم و همچنین راحت باشد، خصوصاً برای دارندگان موتورسیکلتهای دندهای ضروری است. در سطح بالاتر از این، پوشیدن بوت موتورسواری میتواند نقش مهمی را ایفا کند. بوتهای موتورسواری که البته لازم است موتورسواران نوع مناسبشان را تهیه کنند، توان حفاظت از پا در برابر حرارت اگزوز، اشیاء جاده مثل سنگها و عوامل دیگر را دارند.
۵. لوازم جانبی
تازهکارها میتوانند با تهیه لوازم جانبی کاربردی، تجربه خود از موتورسواری را کاملتر کنند. از جمله لوازمی که کارآمد ظاهر میشوند، میتوان به نگهدارنده گوشی همراه اشاره کرد. بهلطف نگهدارنده گوشی همراه، موتورسوار میتواند با هر دو دست فرمان موتورسیکلت را نگه دارد و در صورت نیاز دست به سمت گوشی خود ببرد؛ البته بیهیچ شک و شبههای در استفاده از این وسیله باید جوانب احتیاط را رعایت کرد.
بهعنوان مثال همچنین میتوان محفظهها یا کیفهایی را ذکر کرد که امکان اتصال آنها بدنه موتورسیکلت وجود دارد. افرادی که همیشه وسایل زیادی را با خود حمل میکنند، نباید چنین وسیله کارآمدی را از دست بدهند. بوت موتورسواری که پیشتر به آن اشاره شد، قفل کابلی یا زنجیری و عینک نشکن برخی دیگر از لوازم جانبی پرفایده برای موتورسیکلتها هستند که مبتدیان باید نسبت به آنها آشنایی پیدا کنند.
۴. نگهداری مداوم
همانقدر که روی تعویض روغن خودروها تاکید میشود، باید روی تعویض روغن موتورسیکلت تاکید کرد. موتورسواران مبتدی نباید از تعویض روغن بهصورت منظم بهراحتی بگذرند و لازم است که بازه مشخصی را برای انجام این کار در نظر بگیرند. روغن موتورسیکلتهای دارای پیشرانه کمحجم نظیر اسکوترها که اغلب فاقد فیلترند، باید پس از هر 1500 کیلومتر کارکرد تعویض بشود. برای تعویض روغن موتورسیکلتهای مجهز به پیشرانههای بزرگتر و همچنین فیلتر روغن، باید تقریباً 3500 کیلومتر طی بشود.
البته تعویض روغن فقط یکی از کارهایی است که باید برای نگهداری از موتورسیکلت خود انجام دهید. تایر و ترمز اجزای دیگریاند که نگهداری درست از آنها ضامن ایمنی موتورسیکلت میشود. تنظیم باد تایرها از آنجایی اهمیت زیادی دارد که حتی عدم تنظیم یکی از آنها میتواند ضعف هندلینگ و شاید در نهایت بروز حادثه را بهدنبال داشته باشد. صفحه کلاچ یکی دیگر از اجزای مصرفی موتورسیکلت بر شمرده میشود که با فرسودگی آن در طول زمان، باید تعویض شود؛ معمولاً بعد از هر 100 هزار کیلومتر کارکرد در صورتی که بهصورت اشتباه از آن استفاده نکنید.
۳. بیمه موتورسیکلت
نه تنها برای موتورسیکلت، بلکه برای هر وسیله نقلیه دیگری باید در تهیه بیمه مسئولیتپذیر بود. افرادی که تازه موتورسیکلت میخرند، بهتر است هرچه زودتر نسبت به خرید بیمه شخص ثالث و حتی بدنه اقدام کنند. این موضوع دلیل پیچیدهای هم ندارد: حادثه هیچوقت خبر نمیکند و در صورت وقوع آن، باید از بیمه کمک گرفت. ضمن این باید اشاره کرد که هزینه بیمه حتی با در نظر گرفتن وضعیت اقتصادی کنونی، کماکان معقول مانده است.
۲. فاصله موتورسوار نسبت به زمین
فاصله نسبت به زمین یا ارتفاع نشیمن شاید برای افرادی که در محدوده قد بالای 1.75 متر قرار میگیرند، مسئله حائز اهمیتی نباشد. معمولاً افراد کوتاهتر با اینکه بتوانند دو پای خود را صاف روی زمین بگذارند، با مشکل مواجه میشوند. در حقیقت، اگر موتورسوار هنگام توقف بتواند فقط نوک پای خود را به زمین برساند، شاید روی زمین بیفتد. با وجود این، برای اشخاصی با قد 1.70 متر به بالا برخی از موتورسیکلتهای معمولی و حتی موتورسیکلتهای نوع اسکوتر راضیکننده خواهند بود.
۱. خرید موتورسیکلت کارکرده
اگر تازه قصد خرید موتورسیکلت دارید، لزوماً نباید به سراغ یک موتورسیکلت صفرکیلومتر بروید؛ بهخصوص در وضعیت کنونی بازار ایران با قیمتهای بهشدت بالا. با توجه به اینکه موتورسیکلت را برای چه مدت زمانی و چه کاری میخواهید، میتوانید یک مدل صفرکیلومتر یا کارکرده بخرید. بهعنوان مثال، در صورتی که فقط جهت رفت و آمد برای مدتی کوتاه به دنبال موتورسیکلت هستید، بهترین کار پیدا کردن موتورسیکلتی کارکرده ولی سالم است. به این شکل میتوانید صرفهجویی زیادی در هزینه کنید. در بازار موتورهای دست دوم زیادی با کارکرد نسبتاً پایین موجودند که مبتدیان میتوانند نگاهی به آنها داشته باشند.