پیشرفت روزافزون تکنولوژی سبب شده بسیاری از اختراعات قدیمی با اختراعات جدید جایگزین شوند. در این مقاله به اختراعات منسوخ شده در سال 2023 نگاهی خواهیم انداخت.
اگر یک قطعیت در دنیا وجود داشته باشد، این است که فناوری هرگز ثابت نمیماند. مهم نیست که یک دستگاه چقدر تاثیرگذار یا پیشرفته باشد باشد، همیشه توسط یک مدل پیشرفتهتر در آینده جایگزین خواهد شد.
فناوریهای جدید برای خدمت به بشر وارد بازار میشوند، اما هرچه سرعت پیشرفت فناوری بیشتر باشد، سبب میشود محصولات جدید خیلی زود جای وسایل کارآمد و مفیدی که سالها به بشر خدمت کرده بودند را بگیرند. در نتیجه محصولی که شاید همین چند سال بسیار پیشرفته و جدید به نظر میآمد، ممکن است این روزها قدیمی شده باشد و صاحبان آنها تمایل پیدا کنند وسایل قدیمی خود را با همتاهای جدیدشان جایگزین کنند.
فناوری دقیقاً اینگونه کار میکند و به این معنی است که آنچه زمانی آخرین فناوری برتر بود، میتواند به سرعت کاملاً منسوخ شود و با چیزی سریعتر، کوچکتر و کارآمدتر از آنچه قبلاً مردم تصور میکردند جایگزین شود. در بسیاری از موارد، این اختراعات منسوخ شده محصولاتی انقلابی بودند که بسیاری افراد در زمان تولید و اختراع آنها تصور میکردند برای مدت طولانیتری از آنچه امروز شاهد هستیم در خدمت نسل بشر خواهند بود
بسیاری از تکنولوژیهایی که اکنون در انباریها خاک میخورند، کمک شایانی به تغییر جهان کردند و در تاریخ بشریت تأثیرگذار بودند، اما اکنون چیزی بیش از خاطرات نیستند. این اختراعات انقلابی در دوران شکوفایی خود بسیار مهم بودند، اما از آن زمان با تسخیر تکنولوژی جدید و منسوخ شدن پیشینیان از استفاده خارج شدند.
در ادامه نگاهی به 6 مورد از اختراعات منسوخ شده در سال 2023 خواهیم انداخت که زمانی از کاربردیترین ابزار موجود در بازار محسوب میشدند.
1. دستیار دیجیتالی شخصی
دستیار دیجیتالی شخصی یا دستیار رقمی شخصی که بهطور مختصر PDA نامیده میشود، یک دستگاه کوچک قابل حمل با سیستمعامل است. در یک مقطع زمانی، داشتن یک دستیار دیجیتالی شخصی نشاندهنده ثروتمند بودن افراد بود. PDA ها که برای اولین بار در دهه 1980 ظهور کردند، هرگز یک دستگاه گسترده نبودند و اکثر مردم نیازی به داشتن یک کامپیوتر شخصی کوچک در هر کجا نمیدیدند.
با این حال، آنها بازاری ویژه در دنیای تجارت پیدا کردند که در آن توانایی مدیریت مخاطبین، یادداشتبرداری و ترتیب قرار ملاقاتها، بخشی ضروری از کارهای روزمره بود. در اواسط دهه 90، PDA ها میتوانستند وظایف دیگری را انجام دهند و ویژگیهای پیچیدهتری داشته باشند.
هر PDA معمولی دارای یک محل برای کارت حافظه، قابلیت ارتباط از طریق IrDA، (از طریق اشعه مادون قرمز)، بلوتوث یا وای فای و امکانی برای گرفتن ورودی از کاربر بود. دستیارهای دیجیتالی شخصی مانند PalmPilot و Pocket PC قادر به ادغام با رایانههای رومیزی و اشتراکگذاری دادهها، پخش فایلهای رسانهای و اتصال بیسیم به دستگاهها یا خدمات دیگر بودند.
صفحههای لمسی در این دستگاهها نیز بسیار بهبود یافته بودند و به کاربران اجازه میدادند یادداشتهایی را که بهطور خودکار به متن تبدیل میشوند، با دست بنویسند. بیشتر PDAها میتوانند برای پیامرسانی و مرور وب استفاده شوند.
علاوهبراین، این ابزار در پزشکی نیز کاربرد داشتند. پزشکان و متخصصان حوزهی سلامت به اطلاعاتی بهروز در هر نقطه و هر زمان نیاز دارند؛ به همین دلیل دستیار دیجیتالی شخصی که این امکانات را فراهم میآورد، توانست به این حوزه ورود پیدا کند. PDA یک ابزار سیار است که میتواند بهطور گستردهای برای مقاصد مختلفی در زمینه مراقبتهای بهداشتی به کار گرفته شود.
زمانی که تلفنهای هوشمند در اواسط دهه 2000 شروع به کار کردند، نیاز به PDA کمتر شد. گوشیهای هوشمند با صفحهنمایش لمسی، تمام قابلیتهای یک PDA سنتی را به همراه عملکردهای اضافی مانند امکان برقراری تماس، ارسال پیام کوتاه و اجرای برنامهها یا خدمات سرگرمی داشتند. از آنجایی که تعداد بسیار کمی از مردم مایل به حمل بیش از یک دستگاه هستند، این محصولات که زمانی کارآمد و مفید بودند اکنون خاطرهای بیش نیستند.
2. ماشینهای تحریر
ماشینِ تحریر یک ماشین مکانیکی برای تایپ کردن است که میتوان با فشردن کلیدهای آن، حروف و سایر نویسهها را روی کاغذی که در آن قرار داده میشود، به صورت مستقیم چاپ کرد. اولین سیستم تایپ جهان توسط هنری میل در سال ۱۷۱۴ ابداع شد که نمونهای از آن به جای نمانده و تمامی طرحهای این ماشین ابتدایی نیز مفقود شده است.
منشاء ماشین تحریر را میتوان به مخترعانی که روی ماشینهای تایپ کار میکردند در قرن نوزدهم ردیابی کرد. از آنجا، ماشینهای تحریر چندین بار تکامل یافتند و ایدههای جدیدی را در خود جای دادند تا سریعتر و دقیقتر از قبل شوند. ماشینهای تحریر برقی و ماشین تحریر IBM Selectric پیشرفتهای بزرگی بودند، اگرچه این فناوری زمان زيادی شاهد تغییری اساسی نبود.
بدون شک ماشینهای تحریر وقتی وارد جریان اصلی شدند از اختراعات انقلابی بودند. در مقایسه با اسناد دستنویس استاندارد، ماشینهای تحریر میتوانند کار را در زمانی کوتاهتر و در قالبی استاندارد شده تولید کنند که خواندن آن بسیار آسانتر است.
این امر باعث ایجاد فضاهای کاری بسیار کارآمدتر شد و با دادن فرصتی به نویسندگان برای انتشار اخبار یا داستانها بهموقع، سایر صنایع مانند روزنامهنگاری و انتشارات را بهطرز چشمگیری بهبود بخشید. این ابزار همچنین عامل اصلی کمک به بانوان برای یافتن کار حقوقی در نقشهای اداری بودند و نقش مهمی در انقلاب صنعتی داشتند.
اواخر قرن بیستم شاهد یک حرکت تدریجی از ماشینهای تحریر به پردازشگرهای کلمه در رایانه بودیم. این برنامهها به کاربران اجازه میدهند تا به سرعت اشتباهات را برطرف کنند، کمتر در معرض خطا و نقص هستند و میتوانند کار را به صورت دیجیتال ذخیره کنند تا به راحتی بتوان آن را بارها تکرار کرد.
امروزه با افزایش استفاده از رایانههای شخصی، چاپگرها و تلفنهای هوشمند، نیاز به ماشین تحریر کاهش یافته است و این ابزار اکنون از اختراعات منسوخ شده محسوب میشوند. البته شماری از سازمانهای امنیتی دنیا و حتی افراد حقیقی به خاطر ایمنکردن اسناد خود دوباره به فکر استفاده از ماشینهای تحریر قدیمی و قطع ارتباط با جهان دیجیتال افتادهاند.
3. دوربینهای یکبار مصرف
عکاسی تبدیل به هنری شده است که امروزه بسیاری از مردم آن را بدیهی میدانند. در عصر حاضر، با هر تلفن هوشمند پرچمداری که مجهز به دوربینهایی با کیفیت عالی است، مردم قادر هستند به راحتی لحظات زندگی خود را ثبت کنند. در واقع، روزانه میلیونها عکس در رسانههای اجتماعی مانند اینستاگرام آپلود میشوند که ثابت میکنند عکاسی تا چه حد به بخشی از زندگی روزمره ما تبدیل شده است.
با این حال، گرفتن عکس از دنیای اطرافمان همیشه به همین سادگی نبود، بهخصوص برای کسانی که به تجهیزات دوربین گران قیمت دسترسی نداشتند. در اینجا بود که دوربینهای یکبار مصرف نقش مهمی ایفا میکردند و بسیار مفید واقع میشدند. این ابزار به مردم اجازه میدادند بدون نیاز به آموزش یا دوربینهای گران قیمت عکس بگیرند.
۱۰ گجت خاطره انگیز و پرکاربرد که نسل جدید حتی آنها را ندیدهاند
این دستگاههای از پیش بارگذاریشده میتوانند قبل از انتقال به اتاق پردازش، که در آن عکسها از داخل فیلم چاپ میشوند، تعدادی عکس بگیرند. دوربینهای یکبار مصرف سبک، مقرون به صرفه و با کاربری آسان، برای کسانی که در سفر بودند یا افرادی که میخواستند لحظات شادی همانند عروسی یا تولد را ثبت کنند، بسیار ایدهآل بودند.
اولین دوربینهای یکبار مصرف در اواخر دهه 1940 معرفی شدند، اما تا دهه 1990 به اوج خود نرسیدند، زیرا دوربینهایی مانند کداک و فوجی بر بازار تسلط داشتند و در عین حال عکاسی را برای مخاطبان اصلی بیشتر به ارمغان میآوردند.
دوربینهای یکبار مصرف دیجیتال (و همچنین دوربینهای فیلمبرداری یکبار مصرف دیجیتال) در بعضی فروشگاهها در دسترس هستند. برای مثال در سال ۲۰۰۴ معرفی یک دوربین دیجیتال در آمریکا اتفاق افتاد. اما یکبار مصرفهای دیجیتال موفقیت دوربینهای فیلمی را نداشتند.
درحال حاضر، افزایش دوربینهای حرفهای بهویژه در گوشیهای هوشمند، به این معناست که دوربینهای یکبار مصرف دیگر جایی در دنیای امروز ندارند، زیرا اکنون تمام مردم به عکاسی با کیفیت بالاتر و فوریتر دسترسی دارند.
4. ماشینحساب مکانیکی
مردم در دنیای امروز احتمالاً حتی ماشینحسابهای مکانیکی را به خاطر نمیآورند، اما این دستگاهها یکی از مهمترین پیشرفتهای فناوری در تاریخ بشر بودهاند. ماشینحسابهای مکانیکی اولیه در دهه 1600 طراحی شدند، اما تا اواخر دهه 1800 بهطور گسترده رایج نشدند.
این اختراعات منسوخ شده برای انجام محاسبات بهراحتی و بدون نیاز به انجام دستی ساخته شده بودند، به برق نیاز نداشتند و با تعویض دنده و اهرم کار میکردند. آنها اساساً پیشگام ساخت رایانههای مدرن بودند و اهمیت فوق العادهای داشتند. این دستگاهها که میتوانند محاسبات پیچیده را خودکار کنند، انجام ریاضیات را برای همه بدون در نظر گرفتن سطح مهارتشان بسیار آسانتر میکنند.
ماشینحسابهای مکانیکی به لطف این واقعیت که محاسبات را آسانتر و سریعتر میکنند، امکان پیشرفت در طیف وسیعی از زمینهها و صنایع را فراهم کردند. اما با گذشت زمان و بهبود آموزش تحقیقات کارآمدتر شد و امکان ساخت ماشینهای پیچیدهتر به وجود آمد و فناوری به ارتفاعات جدیدی سوق داده شد.
با گسترش بیشتر ماشین حسابهای الکتریکی، ماشین حسابهای مکانیکی قدیمی به زودی دست و پا گیر شدند. از این گذشته، دستگاههای مدرن بسیار جمع و جورتر شدند و به راحتی میتوان آنها را حمل کرد. این دستگاههای سبک وزن پایانی را برای نسخههای مکانیکی بزرگتر به ارمغان آوردند، اگرچه حتی ماشینحسابهای الکتریکی هم اکنون با توجه به اینکه تلفنهای هوشمند و رایانهها میتوانند همه عملکردهای مشابه را انجام دهند، زیاد کاربردی نیستند.
5. آیپاد
آیپاد (iPod) نام سری دستگاههای پخش صوتی دیجیتال شرکت اپل است که برای نخستین بار در ۲۳ اکتبر سال ۲۰۰۱ به بازار عرضه شد. این دستگاه از محبوبترین دستگاههای پخش موسیقی دیجیتال همراه محسوب میشود که در فوریه سال ۲۰۰۷ بیش از ۷۳ درصد سهم بازار را به خود اختصاص داده بود.
اگرچه آیپاد با اولین MP3 قابل حمل فاصله داشت، اما محصول اپل مطمئناً این نوع دستگاهها را با استقبال زیادی مواجه کرد و پخش موسیقی در حال حرکت را بیش از هر زمان دیگری محبوب کرد. آیپاد کلاسیک اصلی طراحی شیک و رابط کاربری جذابی داشت که گوش دادن به موسیقی را آسانتر میکرد.
این دستگاهها با قابلیت ذخیره هزاران آهنگ و مرتبسازی موسیقی در لیستهای پخش، در عصر دانلودهای دیجیتالی که در آن فروشگاههایی مانند iTunes نفوذ بیشتری نسبت به فروشگاههای رکورد پیدا کردند، انقلابی بودند. اپل به سرعت عرضه آیپاد خود را با عرضههای مختلف از آیپاد مینی، آیپاد شافل، آیپاد نانو و آیپاد تاچ در سال 2007 گسترش داد.
زمانی که آیپاد تاچ عرضه شد، این دستگاه از یک پخشکننده موسیقی اختصاصی به یک دستگاه چندرسانهای با قابلیت بازی، اجرای برنامهها و نمایش فیلم تبدیل شده بود. علیرغم موفقیت گستردهی آیپاد، با فروش 450 میلیون دستگاه، تقاضا در نیمه دوم دهه 2010 کاهش یافت.
از آنجایی که افراد بیشتری روی گوشیهای هوشمندی خود برای گوش دادن به موسیقی سرمایهگذاری میکردند که میتوانستند تمام عملکردهای آیپاد را علاوه بر بسیاری از ویژگیهای دیگر انجام دهند، دیگر نیازی به پخشکنندههای موسیقی نبود.
6. تلفن ثابت
تلفن ثابت یا خط ثابت به تلفنی از طریق خط تلفن که با استفاده از سیم مسی ارتباطات مخابراتی را برقرار میسازد، اطلاق میگردد. تا پیش از همهگیر شدن تلفنهای همراه، از واژه تلفن برای آنچه امروزه تلفن ثابت خوانده میشود، استفاده میشد، ولی اکنون برای تفکیک تلفن همراه، لفظ تلفن ثابت بکار گرفته میشود.
اختراع تلفن در اواخر قرن نوزدهم ارتباطات را برای همیشه تغییر داد. قبل از تلفن ثابت، مردم فقط با استفاده از نامه و سپس تلگراف میتوانستند از راه دور با یکدیگر صحبت کنند. با این حال، تلفن ثابت به مردم این امکان را میداد در هر زمانی با یکدیگر صحبت کنند. در سال ۲۰۰۳ اطلاعاتنامه جهان تعداد خطوط تلفن ثابت مورد استفاده در سراسر جهان را در حدود ۱٫۲۶۳ میلیارد خط تلفن اعلام نمود.
از ثبت اختراع الکساندر گراهام بل در سال 1876، تلفن با شرکتهای مخابراتی و دولتهایی که تعداد زیادی خطوط تلفن را در سراسر کشورها نصب کردند، تکامل یافت. تلفن ثابت از تلفنهای روتاری قدیمی به مدلهای بیسیمی که نیازی به اتصال مستقیم به خط تلفن نداشتند، ارتقا یافت.
در طول قرن بیستم، یافتن خانههایی در کشورهایی مانند ایالات متحده که تلفن ثابت نداشتند نادرتر شد. برخلاف سایر اختراعات منسوخ شده دیگر در این لیست، تلفنهای ثابت هنوز بهطور کامل ناپدید نشدهاند و هنوز هم در بسیاری از خانهها یافت میشوند. اما آنها به طور گسترده مورد استفاده قرار نمیگیرند و تا حد زیادی توسط تلفنهای همراه و خدمات ارتباطی اینترنتی مانند برنامههای VoIP جایگزین شدهاند.
در چند سال آینده این احتمال وجود دارد که تلفنهای ثابت به تدریج کنار گذاشته شوند و به آرامی با میلیاردها تلفن هوشمندی که در حال حاضر استفاده میشوند جایگزین شوند.