دانشمندان میگویند سرعت چرخش مریخ در حال افزایش و طول روزهای این سیاره در حال کوتاه شدن است. درباره چرایی این وقایع اما فرضیههایی دارند.
اطلاعات بهدست آمده از ماموریت InSight ناسا، نشان میدهد که سرعت چرخش مریخ با گذشت هر سال، بیشتر میشود. بر اساس محاسبه دانشمندان، این شتاب در چرخش مریخ، معادل 4 میلی ثانیه قوسی (واحد سنجش زاویه) در هر سال است. نتیجه اینکه طول روزهای این سیاره، کوتاه میشود: سالی یک میلی ثانیه!
البته شناسایی چنین تغییراتی در چرخش یک سیاره، کار سادهای نیست؛ اما خوشبختانه فرودگر رباتیک اینسایت پیش از اتمام انرژی و خاموشی در سال 2022، بهمدت 4 سال اطلاعات ارزشمندی از مریخ استخراج کرد. این یافتههای جدید هم حاصل تجزیه و تحلیل دادههای ارسالی آن از 900 روز نخست ماموریت است.
اینسایت در واقع، مدت زمان رفت و برگشت امواج رادیویی از سطح مریخ به فضا را محاسبه و نقشهای از مسیر چرخش سیاره ترسیم کرد.
دانشمندان هنوز بهطور قطعی نمیدانند عامل این تغییر سرعت و زاویه حرکت چیست؛ اما چند فرضیه دارند. یکی اینکه شاید یخ انباشته در قطبهای مریخ، باعث تغییر در توزیع جرم سیاره شده باشد.
احتمال دیگر، پدیدهای موسوم به «بازگشت پس از یخبندان» است. این پدیده زمانی رخ میدهد که مناطق وسیعی از سطح سیاره، پس از هزاران سال مدفون بودن، از زیر یخ سر برآورند.
در هر دو حالت، تغییر ایجاد شده میتواند بهاندازهای باشد که سرعت چرخش مریخ را تحت تاثیر قرار دهد.
اما علاوه بر ردیابی سرعت و مسیر حرکت سیاره، دادههای اینسایت حاوی جزئیات ارزشمندی از هسته کره مریخ هم است. با تجزیه این اطلاعات، محققان دریافتند که شعاع هسته مریخ، 1850 کیلومتر است؛ یعنی خیلی کمتر از هسته زمین با شعاع 3485 کیلومتر. اما اگر با توجه به اندازه و حجم کلی دو سیاره قیاس کنیم؛ هسته مریخ، شعاع بیشتری از زمین دارد.
دیگر یافته مهم، همسان نبودن هسته مریخ است؛ طوری که قسمتهای فوقانی و تحتانی آن، تراکم متفاوتی دارند.
سباستین لی مایستر، محقق رصدخانه سلطنتی بلژیک با تاریخی خواندن این یافتهها میگوید: «ما انرژی و وقت زیادی را برای این محاسبات صرف کردیم و از نتیجه کار، هنوز شگفتزده هستیم».