اخیراً محققان موسسهی ژئوآنتروپولوژی ماکس پلانک، مرهمی که برای عطر مومیایی زنان مصر باستان مورد استفاده قرار میگرفته است را کشف و تحلیل کردند.
مومیایی کردن با استفاده از مواد نگهدارنده معطر
دانشمندان شش جعبه و تابوت مومیایی مانند پیدا کردهاند که اندام مومیاییها در آن نگهداری میشده و دو شیشه به نام Senetnay را پیدا کردند که پس از تجزیه و تحلیل مشخص شد مواد موجود درون آنها برای محافظت ریه و کبد بوده است. مومیاییها حاوی موم زنبور عسل، روغنهای گیاهی، چربیهای حیوانی، قیر طبیعی، محصول نفتی و رزینهایی از خانوادهی درختان مخروطی کاج و کاج اروپایی هستند.
در ادامهی این تحقیق و برسی محققان بیان کردند که در هر دو شیشه ترکیبات معطر کومارین و بنزوئیک اسید نیز مشاهده شده است. کومارین رایحهای شبیه وانیل دارد و در طیف وسیعی از گیاهان از جمله دارچین و نخود یافت میشود. در حالی که اسید بنزوئیک در رزینهای معطر و صمغهای به دست آمده از چندین نوع درخت و درختچه وجود دارد. درواقع رزین کاج اروپایی از یک مادهی معطر و درختان دیپتروکارپ که در هند و آسیای جنوب شرقی می رویند است. همچنین گاهی در این مواد عطری از درختان پسته (گروهی از خانواده بادام هندی) هم اسفاده میشده است.
محققین در ادامه گفتهاند، شاید هدف از استفادهی موادهای متنوع درون شیشهها این بوده که برای حفظ هر مومیایی باید یک نوع عطر متمایز را به کار میبردند. همچنین در برسیها نشان میدهد که پرستار مرطوب مصر باستان یکی از اعضای بسیار ارزشمند اطرافیان فرعون بوده است.
عطر مومیایی در موزه موسگارد به نمایش گذاشته می شود
محققان همچنین عطرهای باستانی در کوزه را رایحهی ابدیت توصیف کردهاند. این عطرها در موزه موسگارد دانمارک در یک ارائهی جدید و متفاوت به نمایش گذاشته میشوند و بازدیدکنندگان میتوانند بوی محیطی از دوران باستان که درون مومیاییها وجود دارد را تجربه کنند!
دانشمندان بوی یافت شده در شیشهها را با استفاده از تکنیکهای تحلیلی پیشرفته – از جمله کروماتوگرافی cas ـ طیف سنجی جرمی، کروماتوگرافی گازی با دمای بالا- طیف سنجی جرمی و کروماتوگرافی مایع-طیف سنجی جرمی را پشتسرهم بازسازی کردند. این مواد بازسازی شده به حفظ عطر و بوی Senetnay کمک بسیاری کرده است.
پروفسور نیکول بووین محقق ارشد این پروژه با اشاره به یافته های تجزیه و تحلیل شده گفته است که: «منشاء مومیایی کردن ارتباطات تجاری مصریان در هزاره دوم قبل از میلاد را برجسته می کند». ترکیبات موجود در مرهم نشان میدهد که مصریان باستان از زمان های اولیه مواد را از خارج از قلمرو خود، تهیه میکردهاند. تعداد مواد وارد شده در مومیایی کردنها مشخص میکند که Senetnay به چه اندازه نیز اهمیت داشته است.
هوبر با اشاره به روشهای این مطالعه خاطرنشان کرد که: «این رویکرد توانست بینشهای مهمی را در مورد ترکیبات مرهم که اطلاعات محدودی در منابع متنی معاصر مصر باستان وجود دارد ارائه دهد». هوبر افزود: «رایحه ابدیت بیش از این که یک عطر باشد، فرآیند مومیایی کردن را نشان میدهد. این نشان از اهمیت غنی فرهنگی، تاریخی و معنوی مصریان باستان در شیوهی برخورد با مردهها است».