بسته های اینترنت نامحدود در ایران صدای مردم را در آورده است

کاربران موبایل از کیفیت و کمیت بسته های اینترنت نامحدود ناراضی هستند؛ اما مشکل از کجاست و اپراتورها چه توضیحی برای این مسئله دارند؟

دنیای امروز بدون اینترنت بی‌معنی و غیر قابل تصور است؛ زیرا هر چیزی که با آن سر و کار داریم به‌کمک اینترنت کار می‌کند. وب‌گردی و رسیدن به پاسخ سوالات دشوار، گرفتن اسنپ، سفارش یک کالای ضروری از دوردست‌ترین نقاط و… همگی زیر سایه اینترنت محقق شده است.

اعلام نارضایتی از بسته های اینترنت نامحدود

اپراتورهای مختلفی در ایران اقدام به فروش بسته های اینترنتی می‌کنند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به سه شرکت مهم ایرانسل، همراه اول و رایتل اشاره کرد. تعرفه بسته های اینترنت همواره یکی از دغدغه‌های کاربران بوده و هست؛ زیرا روز به روز در حال افزایش نرخ‌ها هستیم و تقریبا هیچ کاربری نمی‌تواند از دنیای مجازی دل بکند. این روزها حتی بسته‌های مکالمه رایگان ایرانسل هم جذابیت خود را در مقابل بسته‌های اینترنتی از دست داده‌اند.

مطابق قانون این رگولاتوری است که باید نسبت به تعرفه‌گذاری مبادرت ورزد. از دیگر وظایف رگولاتوری می‌توان به معین کردن چارچوب و ساختار برای اپراتورهای ارائه دهنده اینترنت است. با این اوصاف، رگولاتوری چالش بزرگی به‌نام محاسبه و اعلام بهترین تعرفه و قیمت گذاری را داشته و خواهد داشت.

از همان زمانی که وظیفه خطیر تعرفه‌گذاری به سازمان تنظیم مقررات ارتباطات محول شد، پیش‌نویس‌های متعددی به نگارش درآمد تا بهترین شیوه برای تصویب تعرفه و قیمت اینترنت مشخص شود. یکی از مهم‌ترین مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، مصوبه 237 است که مطابق آن تعرفه خدمات اینترنت پرسرعت ADSL و اینترنت وای فای بر اساس حجم ترافیک داخلی و بین‌الملل است.

مصوبه مذکور گام مهمی در راستای کاهش قیمت‌ها برداشته شد که می‌توان به ارزان شدن 20 درصدی قیمت هر گیگابایت اشاره کرد و این گام مهم در راستای حمایت از مصرف‌کنندگان نهایی خدمات اینترنت ثابت بود. همه چیز بر وفق مراد بود تا این‌که فناوری‌های پیشرفته‌تری نظیر اینترنت 3G و 4G به میدان آمدند و اینترنت تلفن های همراه به منصه ظهور رسیدند.

با ظهور اینترنت موبایل و تعرفه پایین‌تر آن، بازار اینترنت ثابت تقریباً از بین رفت و حداقلی شد. کمیسیون مقررات ارتباطات از همان زمانی که موبایل به بازار آمد اینترنتش را بر مبنای حجم محاسبه می‌کردند. اگر نگاهی به سایر کشورها بیندازید متوجه خواهید شد که سیاست‌گذاری‌ها در راستای رفع نگرانی کاربران بابت حجم مصرفی بوده و به همین خاطر است که اینترنت نامحدود در دسترس کاربران قرار می‌گیرد.

محاسبه اینترنت بر اساس حجم مصرفی

در اینترنتی که بر اساس حجم محاسبه می‌شود، مصرف اینترنت کاربران بر مبنای مجموع دانلود و آپلود است. واحد محاسبه اینترنت در این روش کیلوبیت بر ثانیه است و به سرویس‌هایی که حجم مشخصی در بازه زمانی معین دارند، سرویس های حجمی نامیده می‌شوند.

اپراتورهای مختلف، شیوه‌های گوناگونی را برای فروش حجم اینترنت در نظر می‌گیرند که یا از طریق اپلیکیشن است یا از راه کد دستوری و وب سایت. بسته های حجمی دارای اعتبار و بازه زمانی مشخصی هستند و سرویس‌های ارائه دهنده برای مشترکان آنها را تعریف می‌کنند. با این اوصاف در مصوبه 237 سازمان فوق، مبنای محاسبه تعرفه اینترنت حجم است.

مدتی است که اپراتورهای ایرانسل و همراه اول اقدام به فروش بسته های اینترنت نامحدود کرده‌اند. تا چندی پیش اینترنت بدون محدودیت با سرعت‌های پایین 64 تا 512 کیلوبیت بر ثانیه به فروش می‌رسید؛ ولی از آنجایی که سرعت این بسته‌ها بسیار پایین بود، سازمان مقررات ارتباطات رادیویی مجبور شد جایگزینی برای آن در نظر بگیرد. از سال 92 به بعد بسته‌های مشخصی با حجم و سرعت معین به فروش رسید.

در آن سال‌هایی که کمیسیون مقررات ارتباطات چنین تصمیمی گرفت، توپ در زمین مشترکان بود؛ ولی امروزه با پیشرفت اینترنت و افزایش فایل‌های ویدیویی و گرانی بسته های محدود اینترنت، میل کاربران به سمت استفاده از بسته های نامحدود با سرعت بالا است. علاوه بر این‌ها، وزیر اسبق حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات پیشنهاد داده مثل سایر کشورهای توسعه یافته باید اینترنت ثابت بر مبنای سرعت و نه حجم به فروش برسد.

با توجه به موضوع بالا پای مصوبه 266 به میان آمد. هدف این مصوبه صیانت از بستر اینترنت ثابت و رفع خلاهای موجود و تعدیل آنها بود. رگولاتوری نیز سعی کرد با بررسی اینترنت ثابت سایر کشورها شرایط مساعدی در داخل به‌وجود آورد. به هر حال مدتی است کاربران از بسته های نامحدود اینترنت ناراضی هستند.

به‌گزارش کاربران بسته های نامحدود اینترنت تنها تا 30 گیگابایت قابلیت مصرف دارند و بعد از آن اجازه مصرف از بسته نمی‌دهند. با این اوصاف نام چنین بسته‌هایی را نمی‌توان نامحدود گذاشت! آنها معتقدند اگر بسته 30 گیگابایتی بخرند، کمتر برایشان هزینه دارد و اپراتورها با کلک «نامحدود» مشتریان را فریب می‌دهند.

گزارش‌های دیگر حاکی از آن است که مصرف اینترنت روزانه کاربران بلاتغییر مانده، اما سرعت تمام شدن بسته دو برابر شده است. علاوه بر این، برخی کاربران متوجه شده‌اند تماس تصویری از طریق پیام رسان های داخلی نیم‌بها محاسبه نمی‌شود و هزینه‌ها به‌صورت ترافیک خارجی حساب می‌گردد.

علاوه بر همه این‌ها، کاربران مدعی شده‌اند حجم آپلود هم مثل دانلود از حجم کل بسته اینترنت کسر می‌شود. سال گذشته شرایط و ضوابط متفاوتی بر کم شدن حجم آپلود از بسته مصرفی وجود داشت که ظاهرا نادیده انگاشته شده است. اپراتور همراه اول برای تلفن همراه در وب سایت خود درباره بسته های نامحدود اینترنت توضیحاتی بدین شرح ارائه داده:

به‌منظور بهبود تجربه کلیه کاربران اینترنت و حفظ کیفیت شبکه، سیاست مصرف منصفانه روی بسته اینترنت نامحدود اعمال می‌شود.

نتیجه‌گیری آن که هم‌اکنون در اپراتور همراه اول پس از مصرف 100 گیگابایت اینترنت، سرعت کاهش پیدا می‌کند. مشترکانی که از این نوع بسته‌ها استفاده می‌کنند، می‌توانند تا تاریخ انقضای آن هر چه می‌خواهند دانلود و آپلود کنند و محدودیتی وجود نخواهد داشت. کاهش سرعت نیز تنها در بسته های نامحدود اعمال می‌شود، نه کل بسته‌های مصرفی!