چه مقدار احتمال دارد که بدن شما حین خندین زیاد، واکنشی مانند سنکوب را برای شما به عمل بیاورد. آیا خندیدن زیاد میتواند باعث مرگ انسان شود؟
هنگامی که بسیار میخندید شاید بارها این نقل و قول قدیمی اغراقآمیز که میگوید، ممکن است از خنده بمیرم را برای خود بازگو کرده باشید. اما به راستی این حرف چقدر میتواند درست و علمی تلقی شود. گرچه بسیار بعید به نظر میرسد که شخصی از خندهی زیاد دچار مرگ شود، اما در گذشته مواردی از چنین اتفاق عجیبی در پروندههای پزشکی ثبت شده است.
به گفتهی پزشکان چند راه وجود دارد که چنین مسئلهی عجیب و نادری برای شخصی اتفاق بیافتد. یکی از مهمترین و آسیب پذیرترین دلایل این مرگ، درواقع توسط قلب انسان صورت میگیرد. در نادرترین حالت ممکن اگر شما یک خندیدن عمیقی را تجربه کنید این احتمال میرود که دچار سنکوپ ناشی از خنده شوید.
در چنین موقعیتی فشارخون فرد، هنگام خندههای اغراقآمیز و سنگین با سرعت بسیار زیادی پایین میآید؛ که این باعث میشود پاسخ از سیستم عصبی خودمختار افزایش یابد و شبکه اعصابی که فرآیندهای فیزیولوژیکی غیرارادی را تنظیم میکند، مقدار خونی که به سمت مغز جریان می یابد را کاهش بدهد و در نهایت فرد کاملا ناهوشیاری میشود.
زمانی که میخندید قفسهی سینهی شما بالا و پایین میشود و این عملکرد فشاری را روی حفرهی قفسه سینه ایجاد کرده و تغییر شکل پیدا میکند. همچنین این عمل نتجیهی نامطلوبی را بر عصب واگ میگذارد، عصبی که وظیفهی حمل سیگنالهایی بین مغز و اکثر اندامهای داخلی را دارد.
دکتر تاد کوهن رئیس قلب و عروق و مدیر نوآوری دستگاه های پزشکی در موسسهی فناوری نیویورک بیان کرد: «خندههای عمیق میتواند باعث از دست رفتن اختیارتان شود، یا حتی خیلی به ندرت از هوش بروید به خصوص وقتی که شدت خندههایتان زیاد باشد».
در سال 1997 اتفاقی عجیب در برنامهی تلویزیونی Seinfeld رقم خورد. یک بیمار 62 سالهی مبتلا به فشار خون بالا و همچنین سایر مشکلات قلبی، براثر خندیدن زیاد و متداوم در این اجرا دچار سنکوب شد. بعدها نام مستعار این بیماری را Seinfeld گذاشتند.
کوهن میگوید دلیل مرگ این بیمار به خاطر عارضهی پیشآمده نیست. معمولا در این نوع سنکوپ قبل از اینکه اصلا اتفاق بیافتد، فرد چند دقیقهی کوتاهی بیهوش میشود. اگرچه از نظر علمی این یقین هست که سنکوپ ناشی از خنده باعث ایستادن قلب میشود، اما موقعیتهای نامطلوب و سخت، درواقع بستری خطرناک برای این نوع بیهوشیها است.
کوهن در ادامهی حرفهایش اضافه کرد: «ممکن است فردی این وضعیت را داشته باشد از پله ها، ترمینال و یا مترو بیفتد و در نهایت به سرش ضربه وارد شود و چه بسی فوت کند».
در مورد دیگری که وجود دارد ممکن است خنده بر میزان هوایی که به درون قلب، ریهها و مغز میرسد تأثیر خود را بگذارد. برای مثال احساسات بالایی مانند هیجانات عمیق، سرعت تنفس را بالا برده و علائم آسم را نیز تشدید میکند که در نهایت این عملکرد با تنفسهای غیرمعمول و همچنین خنده همراه و تشدید میشود.
در سال 2009 محققان روی 105 بیمار مبتلا به آسم تحقیقاتی را انجام دادند. آنها به این نتیجه رسیدند که حدود 40 درصد افراد بیمار، آسم ناشی از خنده را تجربه کردهاند. در موارد شدید و خطرناک اگر به دستگاه تنفسی خود دسترسی نداشته باشند، حملات آسم حتی میتواند باعث مرگ شود.
در ادامهی تئوری خندیدن زیاد و عوارض ناشی از آن آمده که این امر حتی اسپاسم ناگهانی تارهای صوتی را به وجود میآورد، درحقیقت وضعیتی که به عنوان اسپاسم حنجره نیز شناخته میشود. حتی در مواردی اگر فرد هنگام خندیدن اکسیژن کافی دریافت نکند، احتمالا خفگی را تجربه خواهد کرد.
اما به گفتهی دکتر مگان کامات، متخصص قلب در UCLA Health، احتمال به واقعیت پیوستن این دلایل مرگ بسیار کم است. همچنین دکترکوهن میگوید: «اکثر مواقع درواقع خنده برای سلامتی شما بیضرر و یا حتی مفید است. من فکر میکنم خنده و شوخ طبعی میتواند به بیماران نیز کمک کند تا وضعیت خود را بهتر کنند و دیدگاه متفاوتی در مورد مشکل پزشکی خود داشته باشند که حتی آنها بتوانند از این طریق در لحظه حضور داشته باشند و از زندگی لذت ببرند».
در مطالعات و برسیهای صورت گرفته نشان میدهد که خندیدن میتواند سطح هورمون استرس کورتیزول درون مغز را کاهش بدهد و همچنین با بالا بردن میزان ترشح دوپامین (ماده شیمیایی حس خوشحالی)، اضطراب را در افراد کم کند.
طبق مطالعات انجمن قلب و عروق اروپا در آمستردام، خندیدن جریان اکسیژن در کل بدن را افزایش میدهد و التهاب در بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر را به مراتب کم میکند.کوهن گفت: «من معتقد هستم که خنده بهترین دارو است و بعید میباشد کسی را بکشد، اما از نظر تئوری احتمال رخ دادن عوارضی پس از خندیدن زیاد وجود دارد».