در میان سرقت های هنری که در طول تاریخ رخ داده، برخی از آنها جنجال برانگیزتر هستند. مثلاً تابلوی معروف جیغ تا به حال دو بار مورد سرقت هنری قرار گرفته.
شاید تصور کنید موارد سرقت هنری درست مانند فیلمها و سریالها جالب و هیجانانگیز باشد؛ باید بگوییم تصورتان کاملاً درست است! بزرگترین سرقتهای هنری در طول تاریخ به آسانی میتوانند بینی رقیبان تخیلی خود را در زمینه تعلیق و داستان سرایی به خاک بمالند.
این سرقتهای عجیب با دزدانی عجیبتر که در برخی موارد انگیزههایی فرای انگیزه مالی داشتهاند، کارآگاههای خشک اخلاقی هم در آنها دخیل میشدند که از پروندهها تا حل نهایی دست برنمیداشتند. همچنین چرخشهای داستانی شگفت انگیزی در برخی سرقتها وجود دارد که میتوانند روایت رقیبان سینمایی خود را با اختلاف شکست دهند.
10. سرقت تابلوی خانه راسبورو در سال 1974
در تاریخ 26 آوریل 1974 یک گروه سارق به سرپرستی زنی دارای لهجه فرانسوی به خانه معروف راسبورو در ایرلند دستبرد زدند. آنها توانستند مجموعهای نفیس از آثار هنری را که در همان تاریخ 20 میلیون دلار ارزش داشت، به سرقت ببرند. سرقت خانه راسبورو در آن زمان بزرگترین سرقت هنری شناخته میشد و در خلال آن آثار هنرمندان معروفی از جمله گویا، روبنز و ورمییر به سرقت رفت.
گروه سارقان به فرماندهی زن مرموز فرانسوی در نیمه شب وارد خانه شدند و دست و پای همه ساکنین را ازجمله آلفرد بیت، صاحبخانه، بستند. آنها مخصوصاً شاهکارهای هنری را هدف سرقت خود قرار دادند و مثلاً تابلوی زنی در حال نامه نوشتن و زنی همراه ندیمه از یوهانس ورمیر و همچنین تابلوی زنی با سرپوش زنانه از فرانسیسکو گویا را برداشتند که 2.4 میلیون دلار قیمت داشت. با توجه به ارزش آثار سرقت شده مشخص شد که سارقان دقیقاً میدانستند چه چیزهایی را میخواهند بدزدند. بعدها همه این تابلوهای هنری در منزل رز داگدیل پیدا شد که تبار بریتانیایی با ریشههایی از نیروهای انقلابی ایرلندی داشت.
9. سرقت هنری در کوئدلیندبورگ
در اواخر جنگ جهانی دوم، یک افسر ارتش آمریکا به نام ستوان جو میدور تعدادی اثر هنری از یک کلیسا واقع در کوئدلیندبورگ آلمان سرقت کرد. حالا از این سرقت تحت عنوان سرقت هنری کوئدلیندبورگ یاد میشود. سارق سپس آثار هنری مسروقه را درون یک دالان زیر زمینی معدن پنهان کرد تا از گزند باد در امان بمانند و بعد از پایان جنگ هم به منزل والدینش در تگزاس ارسالشان کرد.
این محموله مسروقه شامل عتیقههای نفیس ازجمله یک انجیل گرانبهای قرن نوزده مزین به سنگهای قیمتی و همچنین کتاب دعای قرن شانزدهم میشد. در حالی که جرم سارق ممکن بود با توجه به نامههای نوشته شده در خلال جنگ به اثبات برسد، ارتش آمریکا هرگز نتوانست او را مجازات کند و آثار هنری نزد میدور باقی ماند. جو میدور در سال 1980 از دنیا رفت و اموال مسروقه پس از آن به طور شخصی به فروش رسیدند.
سرقت هنری قضیه کوئدلیندبورگ سال 1990 طی انتشار گزارشی به دست نیویورک تایمز به رسمیت شناخته و رسیدگی وضعیت آن به قانون سپرده شد. وارثان میدور با دریافت مبلغ 2.75 میلیون دلار رضایت دادند و اکثر آثار مسروقه تا سال 1991 به آلمان بازگردانده شد.
8. سرقت هنری از کلیسای گنت در بلژیک
تابلو معروف “ستایش بره مقدس” اثر بی نظیر از هنرمند هلندی، یان وان آیک، به کمک برادرش هوبرت در سال 1432 میلادی کشیده شد. این اثر هنری درواقع مجموعهای شامل 12 قطعه بود که در تاریخ هنر، اولین مجموعه بزرگ تابلوی رنگ و روغن شناخته میشد. ستایش بره مقدس را گذار دقیق از هنر قرون وسطی به رنسانس میدانند و آن را همچنین “دزدیده شدهترین اثر هنری” میشناسند؛ چون این شاهکار هنری به صورت جداگانه یا مجموعه حداقل هفت بار و مخصوصاً در هنگام جنگ دزدیده شده است.
در تاریخ 10 آوریل 1934، قطعه ملقب به “فقط قاضیها” بار دیگر مورد سرقت هنری قرار گرفت. این تابلو که اشکال مربوط به انجیل را به تصور کشیده بود، شبانه از کلیسای سن باوو دزدیده شد و هنوز پیدا نشده است. علیرغم تحقیقات گسترده از آن زمان تا به حال، موقعیت مکانی این تابلوی نفیس مرموز باقی مانده و کسی نمیداند کجا و دست چه افردایست.
7. سرقت هنری از موزه هنرهای زیبا در سائو پائولو
دزدان خبره در دسامبر سال 2007 به موزه هنرهای زیبا در سائو پائولوی برزیل رفتند و تابلوهای نفیسی به ارزش مجموعاً 50 میلیون دلار از آن دزدیدند. پیش از این هم میدانستند که سیستم هشدار، حسگرها و دوربین مادون قرمز موزه ضعیف است. به همین خاطر موزه را به خاطر این سرقت هنری سرزنش کردند. سارقان در اولین ساعات صبح به موزه رفته و در آن را با جک هیدرولیک باز کرده بودند.
ظرف مدت سه دقیقه، موزه سائو پائولو ارزشمندترین تابلوهای خود را از دست داد. در میان آثار مسروقه میتوان به تابلوی پرتره سوزان بلوش اثر پابلو پیکاسو و کارگر قهوه اثر هنرمند برزیلی به نام کاندیدو پورتیناری اشاره کرد. مجموعه مسروقه شامل آثار هنرمندان اروپایی ازجمله ولازک و سالوادور دالی هم میشد که اغلب فاقد بیمه بودند. بر اساس گزارشها، موزه مذکور به خاطر پرداخت نکردن قبوض برق از سال 2005 دچار مشکلات قطعی برق میشد و از روشهای قدیمی منسوخ برای حفط امنیت استفاده میکرد.
6. سرقت هنری از موزه هنرهای مدرن در استکهلم
سارقان در سال 1993 میلادی یکی از بزرگترین سرقتهای هنری سوئد را رقم زدند. محل سرقت، موزه هنرهای مدرن بود که به خاطر دارا بودن انواع قطعههای هنری معاصر و کلاسیک شهرت داشت. البته دلیل موفق بودن این سرقت هنری قطعاً زیربنای ضعیف امنیتی محل سرقت نبود! سارقان در یک شب آرام یکشنبه با سوراخ کردن سقف موزه وارد آن شدند و مجموعه به ارزش 52 میلیون دلار از آن به سرقت بردند.
این آثار مسروقه شامل قطعههای نفیسی ازجمله تابلوی “بهار، سنجاقک، نقاش” از پابلو پیکاسو و دو تابلوی دیگر از جورج براک به نامهای “شاتو لا روش گویان” و “هنوز زندگی” میشد. هیچکدام از کارکنان مشغول در شب یکشنبه متوجه این سرقت هنری نشدند؛ بلکه یکی از کارکنان حراست در صبح فردا از دزدی خبر داد.
5. سرقت هنری از موزه هنرهای زیبا در مونترال
در سپتامبر سال 1972، بزرگترین سرقت هنری کانادا از موزه هنرهای زیبا واقع در شهر مونترال رخ داد. سه سارق در اولین ساعات صبح از پنجره سقفی وارد ساختمان شدند و ماموران امنیتی مشغول به کار در همان زمان را هم خلع سلاح کردند. سارقان از ماموران امنیتی اطلاعاتی درباره ارزشمندترین آثار هنری موجود در موزه گرفتند؛ هرچند ماموران تلاش کردند اطلاعات کافی ندهند. آنها به سرعت تعداد 18 تابلو و 39 قطعه ارزشمند کوچک را برداشتند و از موزه خارج شدند. بدین ترتیب شاهکارهای هنری دیگری از گویا، پیکاسو و رمبرانت را از قلم انداختند!
سارقان ابتدا میخواستند اموال مسروقه را به کمک قرقره بالابر خارج کنند، اما در آخر از خودروی ون متعلق به خود موزه برای استخراج آثار هنری کمک گرفتند. این روش هم نتیجه نداد و آخر سر با پاهای خودشان از موزه بیرون آمدند. ارزش آثار هنری مسروقه در آن سال معادل 2 میلیون دلار اعلام شد که ارزش امروزی آن 14 میلیون دلار است.
در گجتنیوز بخوانید: اینها ترسناک ترین نقاشی های جهان هستند
4. سرقت تابلوی معروف جیغ، اثر ادوارد مونک
تابلوی معروف جیغ اثر ادوارد مونک تا به حال دو بار در طول تاریخ دزدیده شده است. اولین سرقت در فوریه سال 1994 و در خلال برگزاری مسابقات المپیک زمستانی در لیلهامر رخ داد که دو سارق وارد گالری ملی اسلو شدند و تابلو را دزدیدند. چارلز هیل، کارآگاه انگلیسی، توانست تابلوی مسروقه را پیدا کند و به موزه بازگرداند.
دومین سرقت هنری یک دهه بعد در اوت سال 2004 صورت گرفت. یک سارق با ماسک وارد موزه مونک در اسلو شد و تابلوی جیغ را به همراه تابلوی مدونا دزدید. این سرقت منجر به تعطیلی موقت موزه شد؛ اما مظنونین بالاخره دستگیر و تابلوها با آسیب جزئی دوباره به موزه بازگردانده شدند.
3. سرقت تابلوی لبخند مونالیزا
تابلوی معروف مونالیزا در تاریخ 20 اوت 1911 از موزه لوور پاریس دزدیده شد. رسانههای متعددی به این موضوع پرداختند و این سرقت هنری باعث شد تابلوی مونالیزا به معروفترین اثر هنری دنیا تبدیل شود. در این دزدی، یک مرد به نام وینچنزو پروجیا دخیل بود که با لباس کارکنان وارد موزه شده و پس از پنهان کردن تابلو زیر لباسش با آن خارج شده بود. او به راحتی توانسته بود نقاشی را از قاب محافظ جدا کرده و زیر لباس کار پنهان کند.
همه تصور میکردند که تابلوی مونالیزا برای ترمیم یا عکاسی برداشته شده و بدین ترتیب، کسی تا یک روز بعد متوجه این سرقت هنری نشده بود! حتی خود پابلو پیکاسو هم در فهرست مظنونین پلیس قرار داشت؛ اما به دلیل نبود شواهد کافی آزاد شد.
پروجیا به مدت دوسال این تابلو را در آپارتمان خود قایم کرده بود تا اینکه تصمیم گرفت در سال 1913 آن را بفروشد. او تابلوی مونالیزا را نزد یک دلال آثار هنری در فلورانس برد اما گری به جای خرید، به مقامات پلیس خبر داد. پروجیا دستگیر شد و تابلوی مونالیزا بالاخره در سال 1914 به لوور بازگشت.
همچنین بخوانید: یکی دیگر از اسرار نقاشی مونالیزا داوینچی برملا شد؛ استفاده از غذا در رنگ!
2. سرقت هنری از موزه ایزابلا استوارت گاردنر
موزه ایزابلا استوارت گاردنر در 18 مارس سال 1990 مورد سرقت قرار گرفت. سارقان توانستند 13 اثر هنری را با ارزش 500 میلیون دلار از این موزه بدزدند. این مجموعه هنری شامل آثاری از رمبرانت، ورمیر و دگاس میشد. سرقت موزه 81 دقیقه طول کشید و سارقان در پوشش پلیس وارد ساختمان شدند.
سرقت موزه هنری ایزابلا استوارت گاردنر نشان داد که این ملک شخصی فاقد قابلیت امنیتی و دوربینهای کارآمد بود. آثار هنری مسروقه شامل تابلوی نقاشی “کنسرت” از یوهانس ورمیر و “طوفان روی دریای گالیله” از رمبرانت میشد که دو اثر از معروفترین آثار مسروقه در تاریخ شناخته میشوند. برخلاف بررسیهای گسترده، پرونده این سرقت هنری هنوز باز مانده و آثار مسروقه پیدا نشده است.
1. جنگ جهانی دوم
جنگ جهانی دوم زیانبارترین جنگ در طول تاریخ بود که همچنین سرقت معروفترین آثار هنری هم در خلال آن و مخصوصاً در اروپا رخ داد. در طی جنگ، حکومت رایش سوم مسئول مستقیم ضبط 20 درصد از گنجینههای هنری و فرهنگی اروپا و به خصوص بخش یهودی جمعیت بود. انگیزههای متعددی پشت این اقدام وجود داشت که تنفر نازیها از هنر مدرن، جاه طلبی هیتلر برای تاسیس موزه شخصی در لینتس اتریش و تلاش برای از بین بردن فرهنگ تاریخی غنی مربوط به یهودیان اروپایی، برخی از آنهاست.
آثار هنری از جای جای اروپا دزدیده شد و به موزه ژو د پام در پاریس و همچنین مراکز نازی در مونیخ انتقال پیدا کرد. پیدا کردن و بازگرداندن آثار غارت شده، از اقدامات برجسته متفقین داوطلب در صفوف جنگی بود. آنها تلاش میکردند آثار غارت شده توس نازیها را پیدا کنند و در خانههای امن نگه دارند تا به دست نازیها نیفتند. علیرغم این تلاشها، نازیها توانستند ششصد هزار تابلو نقاشی را در خلال جنگ جهانی دوم غارت کنند. هنوز هم تعداد سی تا صد هزار از این آثار هنری پیدا نشدهاند.