در اینجا نگاهی به تغییرات قیمت خودرو در سال ۱۴۰۲ خواهیم انداخت. بازار خودرو ایران، سال گذشته فراز و نشیبهای فراوانی را تجربه کرده است.
سال 1402 برای بازار خودرو ایران، فراز و نشیبهای زیادی به همراه داشت. از یک سو، شاهد آرامش نسبی در این بازار بودیم که میتوان آن را به آزادسازی دوباره واردات خودرو نسبت داد. از سوی دیگر، رکود سنگینی بر بازار حکمفرما بود و قیمتها در نوسانات زیادی به سر میبردند.
در این میان، بررسی وضعیت چهار محصول داخلی و مونتاژی که از ابتدای سال بدون تغییر به تولید رسیدهاند، میتواند تا حدی گویای وضعیت کلی بازار باشد. این خودروها به دلیل فشارهای سازمان استاندارد مبنیبر رعایت استانداردهای 85گانه، پس از خرداد با استانداردهای جدید و قیمتهای متفاوت در بازار عرضه شدند. با این وجود، تغییرات قیمت آنها در طول سال چندان قابل توجه نبود.
چه عواملی در این آشفتگی بازار خودرو نقش داشتند؟
بیتردید، نرخ ارز یکی از مهمترین مولفههای تعیینکننده قیمت خودرو در ایران است. نوسانات شدید نرخ ارز در سال 1402، بهطور مستقیم بر قیمت خودروها تأثیر گذاشت و باعث افزایش قیمتها در مقاطع مختلف شد.
سیاستهای دولتی در زمینه واردات خودرو و قیمتگذاری نیز نقش مهمی در نوسانات بازار داشتند. آزادسازی واردات خودرو در اواخر سال 1402 تا حدی به آرامش بازار کمک کرد، اما هنوز هم شاهد ناهماهنگیهایی در سیاستهای دولتی هستیم. رکود اقتصادی و کاهش قدرت خرید مردم نیز از دیگر عواملی بود که بر بازار خودرو تأثیر گذاشت. در این شرایط، تمایل مردم به خرید خودرو کاهش یافت و تقاضا برای خودروهای جدید به شدت افت کرد.
بازار خودرو در سال 1402، به مثابه یک بیمار ناقصالعضو، به اخبار سیاسی و اقتصادی واکنش نشان میداد. بررسی روند قیمتها در بازههای دوماهه، نشاندهنده این است که قیمتها در این سال، رقصی ناموزون و پرنوسان را تجربه کردهاند.
در ابتدای سال، با تداوم روند سال گذشته، قیمتها به طور چشمگیری افزایش یافتند. اما استیضاح محمدرضا فاطمیامین، وزیر سابق صمت در 10 اردیبهشت، گویی نسیمی از آرامش را به بازار خودرو وزاند.
همزمان با این اتفاق، نرخ دلار نیز در بازار آزاد کاهش یافت و از کانال 55 هزار تومان در اردیبهشت به کانال 47 هزار تومان در خرداد سقوط کرد. این کاهش نرخ ارز، در کنار روی کار آمدن عباس علیآبادی در وزارت صمت و پیگیری جدیتر روند واردات خودرو، قیمت خودروهای داخلی و مونتاژی را در بازار کاهش داد. به عنوان مثال، کیامسی J7 کرمان موتور تنها در پنج ماه، 800 میلیون تومان افت قیمت را تجربه کرد.
اما این آرامش دیری نپایید. پس از این افت قیمت شدید، دلالان از بازار خودرو فرار کردند و رکود سنگینی بر بازار حکمفرما شد. در این مدت، قیمت بیشتر خودروها در ثبات کامل بودند و نرخ دلار نیز در کانال 48 هزار تومان الی 50 هزار تومان نوسان میکرد.
به نظر میرسد که بازار خودرو در ایران، به شدت تحت تاثیر اخبار و تحولات سیاسی و اقتصادی است. این موضوع، ثبات و آرامش را از این بازار گرفته و آن را به محلی برای سودجویی و دلالبازی تبدیل کرده است. تا زمانی که این وابستگی به اخبار و تحولات سیاسی و اقتصادی وجود داشته باشد، نمیتوان انتظار ثبات و آرامش در بازار خودرو را داشت.
زمستانِ پرنوسان
در دی ماه، زمستان بازار خودرو با صعود قیمتها آغاز شد. رشد نرخ دلار، اولین شوک قیمتی را به این بازار وارد کرد. فروش 120 هزار دستگاه خودروی داخلی با نرخ حاشیه بازار، آرامش را از بازار ربود و افزایش تقاضا به دلیل نزدیکی به شب عید، مزید بر علت شد.
اما، رکود حاکم بر بازار مانع از افزایش نجومی قیمتها شد. انتظار برای ورود خودروهای وارداتی، تقاضا را در سطح پایین نگه داشت و شوکهای قیمتی نتوانستند آن را به طور قابل توجهی بالا ببرند. بازار شب عید امسال، در مقایسه با سالهای گذشته، آرامترین بود.
مروری بر قیمت خودرو در سال ۱۴۰۲
با وجود افزایش قیمتها در ماههای پایانی سال، بسیاری از محصولات هنوز به سقف قیمتی اردیبهشت سال جاری نرسیدهاند. کوییک S که 430 میلیون تومان قیمت داشت، هماکنون با 10 درصد افت، 390 میلیون تومان معامله میشود. سورن پلاس نیز 10 درصد ارزانتر از سقف قیمتی 720 میلیون تومانی فروردین است.
در بازار خودروهای مونتاژی، افت قیمتها به مراتب بیشتر بود. KMC J7 که در بیشترین حالت 2 میلیارد و 260 میلیون تومان قیمت داشت، هماکنون با 35 درصد افت، یک میلیارد و 670 میلیون تومان معامله میشود. امویام X55 IE نیز 14 درصد ارزانتر از قیمت 1 میلیارد و 720 میلیون تومانی شده و با قیمت 1 میلیارد و 500 میلیون تومان خرید و فروش میشود.