رویای انرژی بینهایت، حالا به واقعیت نزدیکتر از همیشه شده است. موتور هسته ای میتواند انقلابی در تولید برق و صنعت حملونقل ایجاد کند.
انرژی هستهای، نامی آشنا که یادآور بمبهای ویرانگر و نیروگاههای برق پرانتقاد است. اما در ورای این کاربردهای بحثبرانگیز، فناوری دیگری بهنام «گداخت هسته ای» نهفته است که پتانسیل تبدیل شدن به منبعی پاک و تمامنشدنی از انرژی را دارد.
در اعماق خورشید و دیگر ستارگان، اتمهای هیدروژن در فرآیندی شگفتانگیز به هم میپیوندند و هلیوم را به وجود میآورند. این فرآیند، که گداخت هستهای نامیده میشود، انرژی عظیمی آزاد میکند و حیات در کهکشان ما را به مدد خود میآورد.
دانشمندان بیش از نیم قرن است که در تلاشاند تا این فرآیند ستارهای را در زمین بازسازی کنند. هدف، تولید انرژی پاک و پایدار با استفاده از سوختهایی مانند هیدروژن است که به وفور در طبیعت یافت میشود.
برخلاف فناوری شکافت هستهای که در نیروگاههای اتمی امروزی به کار میرود، گداخت هستهای زبالههای خطرناک رادیواکتیو به همراه ندارد و به مراتب ایمنتر است. این فناوری همچنین میتواند انرژی بسیار بیشتری نسبت به شکافت هستهای تولید کند.
در سال ۱۹۲۹، آلبرت اینشتین، فیزیکدان مشهور، ایده موتور فضایی مبتنی بر گداخت هستهای را مطرح کرد. این ایده جسورانه، نویدبخش سفری بین ستارهای با سرعتی نزدیک به نور بود.
امروزه، با وجود پیشرفتهای چشمگیر در علم مواد و فیزیک پلاسما، رویای گداخت هستهای بیش از هر زمان دیگری به واقعیت نزدیک شده است. دانشمندان در سراسر جهان در حال ساخت راکتورهای آزمایشی هستند که در آنها، اتمها با گرمای شدید به هم میپیوندند و پلاسما (گاز یونیزه شده) فوقداغی را ایجاد میکنند.
مسیر پیش رو هنوز هم ناهموار است. دستیابی به گداخت هستهای پایدار و مقرون به صرفه به چالشهای فنی پیچیدهای نیاز دارد. با این حال، پیشرفتهای اخیر امیدبخش است و دانشمندان مصمماند تا این منبع انرژی پاک و بینهایت را به دست بشر برسانند.
موتور فضایی گداخت هسته ای: سفری انقلابی به اعماق فضا
گداخت هستهای نه تنها میتواند انقلابی در تولید برق ایجاد کند، بلکه میتواند به کاهش انتشار گازهای گلخانهای و مبارزه با تغییرات آب و هوایی نیز کمک کند. این فناوری نویدبخش دنیایی پایدارتر و آیندهای روشنتر برای نسلهای آتی است.
یکی از بزرگترین چالشهای پیش روی دانشمندان در مسیر دستیابی به گداخت هستهای، مهار پلاسمای فوقداغ درون راکتور است. این پلاسما که دمای آن به چندین میلیون درجه میرسد، به راحتی میتواند با دیواره راکتور تماس پیدا کند، خنک شود و واکنش همجوشی متوقف شود.
اما خبر خوب این است که تکنیکهای جدیدی برای غلبه بر این مشکل ابداع شده است. دانشمندان با استفاده از میدانهای الکتریکی و مغناطیسی قدرتمند میتوانند پلاسمای داغ را در داخل راکتور معلق نگه دارند و از تماس آن با دیواره جلوگیری کنند.
استارتاپ RocketStar، نمونهای از شرکتهایی است که در حال توسعه موتور فضایی مبتنی بر گداخت هسته ای است. هدف این شرکت، ساخت موشکی انقلابی است که از همجوشی هستههای هیدروژن برای تولید رانش فوقالعاده بالا استفاده میکند. طراحی موتور RocketStar بر پایه همجوشی پروتونها (هسته هیدروژن) با استفاده از میدان مغناطیسی قیفیشکل است. در این روش، پروتونها به انتهای پهن قیف تزریق میشوند و با نزدیک شدن به انتهای باریک آن، تحت فشار قرار میگیرند و به دمای و چگالی بسیار بالا میرسند.
در این شرایط، معجزه گداخت هستهای رخ میدهد و انرژی عظیمی آزاد میشود. این انرژی به سرعت به جت پلاسما تبدیل شده و با شتابی باورنکردنی از انتهای موتور خارج میشود. در نتیجه، موتور و دیگر اجزای متصل به آن در جهت مخالف به پیش رانده میشوند.
مزایای موتور گداخت هستهای
سوخت این موتور از هیدروژن (موجود در آب سنگین) تامین میشود که ذخایر آن در آبهای اقیانوس عملاً پایانناپذیر است. برخلاف موتورهای احتراق داخلی، موتور گداخت هسته ای هیچگونه آلایندهای تولید نمیکند و به حفظ سلامت زمین کمک میکند این موتور میتواند به سرعتهای بسیار بالا دست پیدا کند و قدرت رانش فوقالعادهای تولید کند که سفر به اعماق فضا را سریعتر و آسانتر میکند.
موتور فضایی گداخت هستهای، نویدبخش انقلابی در صنعت حملونقل فضایی است. این فناوری نوین میتواند ما را به سفرهای فضایی ارزانتر، سریعتر و پایدارتر رهنمون کند و افقهای جدیدی را در کاوش منظومه شمسی و فراتر از آن بگشاید.