اگرچه اوکراین اخیرا کمک عظیم ۶۱ میلیارد دلاری را از آمریکا دریافت کرده است، اما شرایط میدان نبرد اصلا خوب نیست. در واقع اوکراین چارهای جز تقاضای صلح از روسیه ندارد.
مجلس سنای آمریکا پس از کشمکش فراوان بالاخره لایحه مربوط به کمکهای نظامی به اوکراین را تصویب کرد. با امضای جو بایدن در روز چهارشنبه نیز مقرر شد که این کمکها فورا به میدان نبرد روانه شوند. هرچند کارشناسان تصور میکنند که تاثیر واقعی این کمکها را میتوان از پاییز مشاهده کرد و تا آن زمان نیز اوکراین تحت فشار خواهد بود. البته تغییر در میدان نبرد فقط در صورتی رقم خواهد خورد که اوکراین بتواند چندین هزار نیروی تازهنفس را تامین کرد. کاری که شدیدا در آن مشکل دارد.
تقاضای صلح از روسیه بهترین گزینه در شرایط فعلی اوکراین است
اگرچه نیروهای اوکراینی در وضعیت اسفباری قرار دارند، اما بهباور کارشناسان هنوز روزهای بد آنها نرسیده است. پیشبینی میشود که اوکراین در نهایت مجبور شود از روسیه تقاضای صلح کرده و با بسیاری از خواستههای این کشور موافقت کند. البته زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین بارها تاکید کرده است که حاضر نیست حتی یک قدم از خاک اوکراین را به روسیه واگذار کند، اما ظاهرا چارهای ندارد.
چند ماه کشمکش بر سر ارائه یا عدم ارائه کمک های نظامی به اوکراین سبب شده است که کارشناسان نظامی با بدبینی به آینده نگاه کنند. آنها به اوکراین توصیه میکنند که از بسته کمکهای ۶۱ میلیارد دلاری آمریکا حداکثر بهره را ببرد؛ زیرا امکان دارد که بسته کمک دیگری در کار نباشد. این افراد تاکید میکنند که جنگ روسیه و اوکراین بیشاز حد طول کشیده است و دیگر سیاستمداران آمریکایی تمایلی به ادامه آن ندارند.
در واقع آنها ترجیح میدهند که اوکراین را مجبور به تقاضای صلح از روسیه کنند و روی اهداف دیگر خود متمرکز شوند. در طول چند ماه اخیر نیز بحث روی میزان کمک به اوکراین فوقالعاده زیاد طول کشید و همین باعث شد خطوط دفاعی این کشور در معرض فروپاشی قرار گیرند. اخیرا روسها آنقدر فشار خود را روی نیروهای اوکراینی افزایش دادهاند که مدافعان مجبورند روزها را بدون غذا و دارو سپری کنند. پهپادها نیز کامیونهای حامل کمک را هدف قرار میدهند.
همین نیز سبب شده که کارشناسان به مقامات اوکراینی توصیه کنند کمک اخیر را بهعنوان آخرین کمک آمریکا در نظر گیرند. ارتش اوکراین قطعا نميتواند بدون کمکهای غرب برای مدت زیادی در برابر روسیه دوام بیاورد. بههمینخاطر آنها باید این کمکها را جوری مصرف کنند که در نهایت به پایان جنگ منجر شود. علیرغم اظهارنظر برخی مقامات اروپایی، شکست نظامی روسیه چندان نزدیک نیست. بنابراین تنها گزینه ممکن برای اوکراین میتواند تقاضای صلح از روسیه باشد.
همچنین توجه داشته باشید که زمان کوتاهی تا انتخابات ریاستجمهوری آمریکا باقی مانده است و کاندیدای ارشد حزب جمهوریخواه تمایل چندانی به ادامه حمایت از اوکراین ندارد. کارشناسان سیاسی هماکنون نیز احساس میکنند که صداهایی در محافل تصمیمگیر آمریکا درباره اهمیت استراتژیک اوکراین ابراز تردید کردهاند. طبیعتا اگر جنگ برای یکسال دیگر ادامه پیدا کند، این صداها قویتر خواهند شد و شکافی بزرگ پدید میآید.
البته هنوز با قطعیت نمیتوان گفت که چهکسی در نهایت وارد کاخ سفید خواهد شد؛ اما افکار عمومی آمریکا نیز کمی نسبت به ادامه کمکها دچار تردید شده است. مردم آمریکا مشاهده میکنند که تعداد فوقالعاده زیادی از مردان اوکراینی از ترس جنگ از این کشور فرار کردهاند. پس چرا باید در این شرایط آنها با پول مالیات خود هزینههای جنگ را تامین کنند؟
همچنین برخی معتقد هستند که روسیه با شکست اوکراین بیشترین خطر امنیتی را متوجه اروپا خواهد کرد؛ اما کشورهای اروپایی در حمایت از اوکراین چندان تلاشی نمیکنند. بههمینخاطر انتظار میرود که در نهایت اوکراین چارهای جز تقاضای صلح از روسیه نداشته باشد. در این شرایط بهترین رویکرد برای اوکراین میتواند تقویت خطوط دفاعی و پس زدن حملات روسها باشد تا تلفات زیادی به طرف مقابل وارد شود. در پایان نیز گزینه مذاکره بهصورت جدی بررسی شود.
به باور کارشناسان نظامی آمریکا اوکراین نمیتواند بههیچوجه از نظر نظامی پیروز شود. هرچند امکان پیروزی سیاسی وجود دارد. در واقع آنها میتوانند نشان دهند که چطور چند سال توانستند در برابر دومین ارتش دنیا دوام بیاورند و در نهایت نیز پوتین را برای رسیدن به خواستههای خود ناکام بگذارند. در صورتی که اوکراین امکان تقاضای صلح از روسیه را در نظر بگیرد، همچنان میتواند بهعنوان یک کشور مستقل وجود خارجی داشته باشد و زمین بیشتری را از دست ندهد.
در واقع کارشناسان حتی امیدوار نیستند که ارتش اوکراین بتواند مناطق از دست داده را مجدد بهدست آورد و صرفا گزینه توقف شرایط فعلی را محتمل میدانند. هرچند مقامات سیاسی اوکراینی کاملا با اینگونه تحلیلها مخالف هستند و تنها گزینه ممکن را ایستادگی در برابر زیادهخواهیهای روسیه میدانند. مقامات ارتش اوکراین نیز بر این باور هستند که در صورت تقاضای صلح از روسیه، ولادیمیر پوتین به هیچ چیزی جز غیرنظامیسازی اوکراین رضایت نخواهد داد. اینکار نیز فقط شرایط را برای سوء استفادههای احتمالی در آینده فراهم ميکند.
جالب اینجاست که کارشناسان موسسه مطالعات جنگ آمریکا نیز در این زمینه با مقامات اوکراینی همنظر هستند. آنها در گزارش اخیر خود تاکید کرده بودند که ولادیمیر پوتین هنوز روی خواستههای حداکثری خود پافشاری میکند و چیزی جز تسلیم کامل اوکراین و غرب را قبول نخواهد کرد. در واقع روسها هیچ علاقهای به مذاکرات مبتنی بر حسننیت با اوکراین ندارند.
در این میان وزیر امور خارجه اوکراین نیز گزینه تقاضای صلح از روسیه را رد میکند. بهگفته وی مفهوم عدم امکان پیروزی در جنگ توسط نیروهای اطلاعاتی روسیه پخش شده است و واقعیت ندارد. همچنین روسها بارها در گذشته ثابت کردهاند که چندان برای وعدههای خود در طول مذاکرات ارزش قائل نیستند و فقط زبان زور را میفهمند. او یادآوری کرد که پوتین تنها چند روز پیش از تجاوز به اوکراین به رهبران جهانی گفته بود که هرگز قصد جنگ با این کشور را ندارد.
بههمینخاطر مقامات اوکراینی میگویند که کسی نمیتواند از آنها انتظار مذاکره با روسها را داشته باشد. هرچند واقعیات میدان نبرد با تمایلات افراد بسیار فرق دارد. تاخیر شش ماهه در دریافت کمکهای آمریکا سبب شده است که نیروهای اوکراینی در وضعیت بسیار شکنندهای قرار گیرند. از این پس نیز نمیتوان انتظار داشت که شرایط در مدت کوتاهی به وضعیت پیشین بازگردد.
برخی بر این باور هستند که اوکراین باید حداقل بهصورت فرمالیته مذاکرات مربوط به تقاضای صلح از روسیه را آغاز کند. در این حالت زمان کافی برای رسیدن کمکهای آمریکایی فراهم خواهد شد و البته این کشور نیز میتواند سربازان بیشتری را روانه میدان نبرد کند. طبیعتا در این مدت روسها نیز خود را تقویت خواهند کرد؛ اما حداقل فروپاشی خطوط دفاعی اوکراین رخ نخواهد داد.