بعد از بههم خوردن معامله خرید جنگنده آمریکایی F-35 توسط امارات متحده عربی، حالا آنها مشتری پیشرفتهترین جنگنده چین یعنی J-20 شدهاند.
بهگزارش نشریه نشنال اینترست، امارات متحده عربی با پیچیدگیهایی در معامله خرید جنگندههای F-35، در حال بررسی جنگندههای چینی جی-20 بهعنوان جایگزین احتمالی است.
این بررسی در حالی صورت میگیرد که رئیس عملیات مشترک نیروهای مسلح امارات در 23 آوریل از پکن بازدید کرده بود. علیرغم موافقت اخیر اسرائیل با فروش اف-35 به امارات متحده عربی، خرید این جنگنده پیشرفته با موانع زیادی روبرو شده است.
این موانع شامل نگرانیهای اسرائیل در مورد حفظ برتری نظامی کیفی خود، مسائل مربوط به حقوق بشر و ارتباطات تکنولوژیکی امارات با چین، به ویژه امتناع آنها از قطع توافق با هواوی است.
دولت ترامپ در نوامبر 2020 با هدف تقویت توان نظامی امارات در بحبوحه ناآرامیهای رو به رشد منطقه، فروش حداکثر 50 فروند جنگنده اف-35 را در معاملهای به ارزش 23 میلیارد دلار تایید کرد. با این حال، این معامله با چالشهای متعددی روبرو شد و متعاقباً در سال 2021 توسط دولت بایدن به دلیل نگرانیهای مختلف از جمله جاسوسی احتمالی چین از طریق فناوری 5G هواوی که میتواند سیستمهای پیشرفته اف-35 را به خطر بیندازد، متوقف شد.
بعد از لغو سفارش F-35، امارات بهسراغ چینیها میرود
ناامیدی فزاینده امارات متحده عربی از توقف معامله F-35، آنها را به سمت بررسی گزینههای دیگر، از جمله جنگنده چینی J-20 سوق داده است. سفر رئیس عملیات مشترک امارات به پکن در اواخر آوریل برای دیدار با فرمانده نیروی هوایی چین، نشان دهنده چرخش احتمالی به سمت فناوری نظامی چین در بحبوحه بن بست ادامهدار با ایالات متحده است.
در حالی امارات به خرید جت جنگی چینی J-20 متمایل شده که از آن بهعنوان رقیبی برای جنگنده اف-35 یاد میشود. J-20 توسط شرکت هواپیماسازی چنگدو تولید میشود، در حالی که شرکت آمریکایی لاکهید مارتین تولیدکننده F-35 است. هر دو هواپیما جنگنده از نسل پنجم و با قابلیت پنهانکاری هستند، اما نقاط قوت متفاوتی دارند.
F-35 لایتنینگ II در سال 2006 معرفی شد و برای انجام چندین نقش نظامی از جمله برتری هوایی، حملات زمینی و مأموریتهای شناسایی طراحی شده است. توانایی پنهانکاری پیشرفته F-35 که باعث کاهش دید راداری آن میشود، از بزرگترین نقاط قوت آن محسوب میشود. این جنگنده به سیستمهای الکترونیکی پیشرفته، قابلیت لینک دادهای و فناوری حسگر مجهز است که آگاهی موقعیتی بالایی را در میدان نبرد به ارمغان میآورد. F-35 همچنین از قابلیت پرواز مافوق صوت و انطباقپذیر برخوردار است و قادر است از ناوهای هواپیمابر و باندهای فرود کوتاه عمل کند.
در مقابل آن J-20 که در سال 2017 عملیاتی شد، روی پنهانکاری و سرعت تأکید دارد. پیکربندی آیرودینامیکی آن به J-20 اجازه میدهد تا بدون نیاز به پس سوز، به سرعتهای مافوق صوت دست یابد. همچنین پیشرفتهترین جنگنده چینیها اغلب به موشکهای دوربرد مجهز است که نشاندهنده استراتژی متمرکز بر درگیری با اهداف از راه دور است، در حالی که F-35 برای تسلط بر سناریوهای مختلف نبرد به انطباقپذیری و یکپارچگی شبکهای خود متکی است.
امارات با سفارش پبشرفتهترین جنگنده چین، چه هدفی دارد؟
این تمایل امارات به جنگنده J-20 چین را میتوان با چند عامل توضیح داد. اول، روابط اقتصادی امارات و چین تقویت شده است، بهطوری که چین بزرگترین شریک تجاری غیرنفتی امارات در سطح جهانی است. بهعنوان مثال، امارات اخیراً هواپیمای آموزشی جت Hongdu L-15A Falcon ساخت چین را خریداری کرده است.
دوم، این رابطه فراتر از تجارت به تعاملات نظامی استراتژیک گسترش پیدا میکند. در سال 2021، اطلاعات ایالات متحده یک تأسیسات نظامی چین را در یک بندر امارات کشف کرد که نشاندهنده همکاری نظامی عمیقتر بین دو کشور است. اگرچه امارات به درخواست ایالات متحده این پروژه را متوقف کرد، اما گزارشها میدهد که ساخت و ساز این پروژه در اواخر سال 2022 از سر گرفته شده است. علاوه بر این، امارات متحده عربی پس از عملکرد ضعیف جنگندههای روسیه در اوکراین، هرگونه مشارکت با روسیه در زمینه هواپیمایی را کنار گذاشته است.
تمایل امارات به جنگنده J-20 بخشی از استراتژی گستردهتر این کشور برای تنوع بخشیدن به خریدهای نظامی آن است. J-20 چین که به دلیل قابلیتهای پنهانکاریاش شناخته شده، نشاندهنده تغییر قابل توجهی در استراتژی خریدهای دفاعی امارات است که از نظر تاریخی شامل هواپیماهای غربی مانند F-16 و میراژ 2000-9 فرانسه بوده است. حرکت به سمت فناوری نظامی چین بهطور بالقوه میتواند توازن قدرت را در منطقه تغییر دهد و بر فروشهای آینده نظامی ایالات متحده در خاورمیانه تأثیر بگذارد.
با توجه به اینکه امارات متحده عربی همچنان به ارزیابی نیازهای نظامی خود در برابر چالشهای امنیتی منطقهای ادامه میدهد، تصمیم به خرید پیشرفتهترین جنگنده چین میتواند پیامدهای قابل توجهی برای روابط ایالات متحده و امارات و همچنین دینامیک ژئوپلیتیکی خاورمیانه داشته باشد. نتیجه این مذاکرات به احتمال زیاد نشان دهنده تغییرات گستردهتر در اتحادهای نظامی جهانی و استراتژیهای خرید خواهد بود.
با این حال، به نظر نمیرسد که چین تمایلی به صادرات این نوع هواپیما داشته باشد و ترجیح دهد هواپیمای FC-31 را صادر کند. علاوه بر این، مذاکرات با چین همچنین میتواند به عنوان ابزاری برای تحت فشار گذاشتن ایالات متحده به دلیل انسداد معامله F-35 عمل کند و شاید اصلاً خبری از جتهای چینی هم نباشد!