کشورها چقدر از انرژی الکتریکی مورد نیاز خود را از نیروگاه اتمی تامین میکنند؟ در ادامه نگاهی به آمار تولید برق از انرژی هسته ای میاندازیم.
همانطور که در جریان هستید یکی از کاربردهای اصلی انرژی هستهای، تولید برق است. فرآیند تبدیل انرژی نهان درون هسته اتم به انرژی الکتریکی، بهشدت پیچیده است؛ به همین دلیل، انحصار انجام چنین کاری در اختیار چند کشور محدود است. در جدیدترین گزارشهای منتشر شده از سوی آژانس بینالمللی درباره آمار تامین برق از انرژی هسته ای، تنها چند کشور محدود هستند که توانستهاند بهصورت گسترده از نیروگاهای اتمی برای تولید برق استفاده کنند.
اصل فرآیند تولید برق در نیروگاه های هستهای، مشابه نیروگاههای آبی است؛ اما در نیروگاههای اتمی بهجای بویلر (دیگ بخار) از راکتور هستهای استفاده میشود. در نیروگاههای هستهای با دستکاری ماهیت هسته اتم، انرژی آزاد شده و این انرژی در نهایت به نیروی الکتریکی تبدیل میشود.
در راکتورهای هستهای، آب بهوسیله انرژی حاصل از شکافت هسته اتمها، گرم و بخار میشود. این بخار، توربین راکتور هستهای را به حرکت درمیآورد و در نتیجه انتقال انرژی جنبشی توربین به دینام، الکتریسیته تولید میشود.
چرا جهان به سوی تامین برق از انرژی هسته ای پیش میرود؟
جواب این سوال ساده است: مصرف سوخت در نیروگاه هستهای بسیار کم است؛ از این رو هزینه تولید یک واحد انرژی در نیروگاه هستهای، نسبت به سایر روشهای متداول برای تولید برق در سایر نیروگاهها اقتصادیتر است. یک نیروگاه هستهای فضای بسیار کمتری را در مقایسه با سایر نیروگاههای معمولی با همان ظرفیت اشغال میکند و همچنین این ایستگاهها به آب فراوان نیاز ندارند؛ در نتیجه اجباری برای احداث این نیروگاهها در اطراف منابع آبی وجود ندارد. از طرفی، ذخایر بزرگی از سوخت هستهای در سطح جهان وجود دارد؛ بنابراین چنین نیروگاههایی میتوانند تأمین مداوم انرژی الکتریکی را برای هزاران سال آینده تضمین کنند.
اما سوال اینجاست که کدام کشورها در این زمینه عملکرد درخشانتری داشتهاند و برای تامین برق مورد نیاز خود کمتر از سوختهای فسیلی استفاده میکنند و بیشتر به سمت استفاده از انرژی هسته ای پیش رفتهاند؟
آمار تولید برق از نیروگاههای هستهای؛ در سال 2023 کدام کشورها عملکرد بهتری داشتهاند؟
با نگاه کردن به لیست منتشر شده میبینیم که کشور فرانسه از تلاشهایی که در ابتدای دهه ۱۹۶۰ میلادی برای گسترش نیروگاههای هستهای انجام داد، جواب گرفته و امروز بیش از ۶۳ درصد از برق مورد نیاز این کشور توسط نیروگاههای هستهای تامین میشود. در جایگاه دوم، کشور بلژیک با ۴۶ درصد حضور دارد که رقم در خور توجهای است. توجه داشته باشید که تولید برق را با غنیسازی اشتباه نگیرید.
روسیه و آمریکا بهعنوان موفقترین کشورها در غنیسازی هستهای، بهترتیب با ۱۹ و ۱۸ درصد در ردههای هفتم و هشتم در زمینه تولید برق قرار دارند.
اما در کشور ما با وجود تمام تلاشهای صورت گرفته برای ارتقای زیرساختهای هستهای، ایران در این امر چندان موفق نبوده و تنها با تولید ۱.۷ درصد از نیروی الکتریکی مورد نیاز کشور، در جایگاه 30 دنیا قرار گرفته است. همانطور که میدانید، در ایران و بهخصوص در فصل تابستان، مشکلات زیادی برای تامین انرژی برق داریم؛ تا جایی که وزارت نیرو از اعطای جایزه ماشین به مشترکان کم مصرف خبر داده است. با این اوصاف، میتوان از انرژی هستهای بهره بیشتر و بهتری برد و انتظار میرود سهم بیشتری از برق مورد نیاز کشور را از نیروگاههای اتمی تامین کنیم.
سهم تولید برق از انرژی هستهای در برخی از کشورها
کشور | تولید برق در نیروگاههای هستهای |
فرانسه | 63 درصد (رتبه اول دنیا) |
بلژیک | 46 درصد |
سوئیس | 36 درصد |
ارمنستان | 31 درصد |
کره جنوبی | 30 درصد |
سوئد | 29 درصد |
اسپانیا | 20 درصد |
روسیه | 19 درصد |
آمریکا | 18 درصد |
ژاپن | 6 درصد |
آلمان | 6 درصد |
ایران | 1.7 درصد (رتبه 30 دنیا) |