افراد بسیاری در فرهنگ های مختلف تصور میکنند که عدد 7 خوش شانسی میآورد. ریشه این باور در کجا قرار دارد و آیا واقعا یک عدد میتواند روی رخدادهای مختلف تاثیر بگذارد؟
شانس یک مفهوم عجیب و در عین حال جذاب است. در واقع همه قبول دارند که شانس مسئلهای تصادفی و غیرقابل کنترل است؛ اما با وجود این، برخی معتقد هستند که میتوان آن را طبق خواستههای خود هدایت یا بیدار کرد. در کشورهای مختلف از موارد گوناگونی بهعنوان نماد شانس یاد میشود. گاهی یک گیاه میتواند نماد شانس باشد و گاهی یک سنگ و یا حتی یک عدد. هرچند امروز میخواهیم فقط روی دلیل خوش شانسی عدد 7 تمرکز کنیم.
بررسی ریشهها و دلایل خوش شانسی عدد 7 در طول تاریخ بشر
اگر بخواهیم منطقی به موضوع شانس نگاه کنیم، به نظر میرسد که اعتقاد به شانس حتی از زمان اجداد ما هم یک موضوع عجیب و غریب بوده است. همان روزهایی که اجداد ما به آسمان نگاه میکردند و امیدوار بودند که خدایانشان باران به سر آنها ببارند. به همین دلیل به راحتی نمیتوان تفاوتی برای تلاش برای دستکاری و تغییر شانس با جادوهای آیینی و قبیلهای قائل شد.
موضوع مورد بحث ما این است که چرا یک عدد باید خوش شانسی بیاورد؟ عدد یک شیء یا یک عمل نیست. عدد مفهومی است که در مهدکودک به ما یاد میدهند. اعداد در واقع کمیسازی ریاضی از مقادیر مشخص از اشیاء قابل مشاهده هستند. برخی نیز آنها را یک صرفا یک مفهوم لازم برای توصیف روابط بین اشیاء میدانند. در این میان عدد ۷ یک عدد خاص است که به عنوان عدد خوش شانسی در بسیاری از کشورها و آیینها مطرح میشود.
حضور عدد 7 در آیینها و باورهای مختلف
در چین، عدد هفت یک عدد عرفانی است که نشان دهنده هماهنگی بین عناصر است. طالعبینی هندی نیز عدد هفت را مربوط به عرفان و امور معنوی میداند. حتی در انجیل هم تمام فراخوانها با شماره هفت آمده است. اما دلیل این موضوع چیست؟ اگر بخواهیم منطقی به این سوال جواب دهیم علت خوش شانسی عدد ۷ میتواند به منابع گوناگون تاریخی، نوشتاری و فرهنگی مرتبط باشد. البته میتوان نقش منابع علمی را نیز در ترویج این باور مشاهده کرد.
در اسطورهشناسی یونان داستان جالبی در مورد خوشه پروین یا هفت خواهر دیده میشود. ظاهرا اطلس (تایتانی که زمین را روی شانههایش نگه میداشت) دارای هفت دختر زیبا بود. روزی یک شکارچی غولپیکر بهنام اوریون آنها را دنبال کرد. آنها تمایلی به این اوریون نداشتند. بههمینخاطر شکارچی تصمیم میگیرد به آنها تجاوز جنسی کند. خواهران به درگاه آرتمیس دعا میکنند و او نیز از زئوس خواهش میکند که خواهران را نجات دهد.
زئوس دختران اطلس را به ستاره تبدیل میکند تا خوشه پروین را شکل دهند. اوریون نیز کشته میشود و صورت فلکی شکارچی را شکل میدهد. جالب اینجاست که در آسمان شب همیشه صورت فلکی شکارچی در تعقیب خوشه پروین دیده میشود. هرچند باید بدانید که داستان خوشه پروین قدمت بسیار بیشتری از اسطورهشناسی یونان باستان دارد. نسخههای دیگری از این داستان را میتوان در جوامع مختلف مانند بومیان آمریکا، آسیا و آفریقا مشاهده کرد که یعنی قدمت آن به حدود ۱۰۰ هزار سال قبل برمیگردد.
این داستان بهخوبی نشان میدهد که انسانها در تلاش برای داستانسازی در مورد پدیدههای اطراف خود بودهاند. هرچند که این داستانسازی نباید با یک واقعیت مشاهده شده در اخبار علمی اشتباه گرفته شود. مشخص است که داستان دختران اطلس سبب میشود حس پشتیبانی خدایان در ذهن انسان زنده شود. این احساس خوب با تعداد ستارههای اصلی خوشه پروین نیز ارتباط پیدا میکند. بههمینخاطر کمکم این باور پیش میآید که عدد 7 سبب خوش شانسی میشود.
در انجیل هم داستانهایی همچون خلقت جهان در هفت روز آمده است. علاوه بر آن، حضرت عیسی هفت معجزه در سبت انجام میدهد و در کتاب مکاشفه یوحنا نیز شرح هفت کلیسا را میبینیم. در اسلام هم حجاج هفت بار کعبه را طواف میکنند. در آیین هندوئیسم نیز فرد برای رسیدن به روشنگری و آگاهی باید هفت گام را پشت سر بگذارد.
تمایل انسان به پیدا کردن ارتباط بین موارد مختلف
همچنین یک سری موارد جزیی و جذاب شامل عدد هفت میشوند. مواردی مانند طیف نور مرئی که شامل هفت رنگ مرئی میشود یا هفت حالت مقیاس موسیقی دیاتونیک که هر کدام هفت تن منحصر به فرد خود را دارند. در این حالت آیا عجیب است که عدهای خیلی زود عدد 7 را بهعنوان نماد خوش شانسی معرفی کنند؟
شما باید این قضیه کاملا بدیهی را نیز در نظر بگیرید که انسان همیشه تمایل دارد میان غیرمنطقیترین چیزها هم ارتباط معناداری پیدا کند. روانشناسان اسم این نوع سوگیری را آپوفینیا یا الگوپنداری نامیدهاند. بر اساس این مفهوم، کسانی که به خوش شانسی عدد 7 اعتقاد دارند هرگز باور خود را تغییر نخواهند داد. این افراد تاکید میکنند که قدرت ماورائی عدد 7 سبب شده که در داستانهای مختلف شاهد تکرار این عدد باشیم، نه اینکه داستانها باعث قدرتمندی عدد هفت شده باشند.
باور علم در مورد نقش عدد 7 در خوش شانسی
در نهایت، خوش شانسی عدد 7 ممکن است ریشه در ریاضیات و عصبشناسی داشته باشد. در تاریخ 7 ژوئیه 2007 یعنی 7/7/7 مجله NPR با کیت دولین از دانشگاه استنفورد درباره جادوی عدد 7 گفتگویی داشت. وی تاکید کرد که ترفندهای ریاضی بسیار خوبی در مورد این عدد از قبیل ضرب، تقسیم، مجذور کردن، ریشه گرفتن و غیره وجود دارد. اگر واضحتر بخواهیم بگوییم خوش شانسی عدد 7 به محدودیتهای شناختی انسان نیز مربوط میشود. مثلاً در یک میدان دید تنها میتوانیم هفت شئ را ببینیم یا بشماریم.
پیتشر نیز پژوهشهای انجام شده در حوزه پزشکی و سلامت نشان میداد که انسان میتواند تنها هفت مورد (البته در مورد این عدد اختلاف نظر وجود دارد) را بهصورت همزمان در حافظه فعال خود ذخیره کند. از نظر عصب شناختی هم شاید مغز انسان فقط با مقادیر عدد ۷ برنامهریزی شده باشد و این محدودیت خودش را در داستانها و باورهای ما آشکار میکند.
طبیعت هم در برخی بزنگاههای مهم تاریخی عدد هفت را به انسان نشان داده است. برای مثال در مجله دیسکاور آمده که بابلیان باستان به هفت جرم برجسته آسمانی یعنی خورشید، ماه، عطارد، زهره، مریخ، مشتری و زحل نگاه میکردند. همین نیز باعث شد که آنها هفته هفت روزه را ابداع کنند. این سیستم تقسیمبندی روزها هنوز هم استفاده میشود.
در نهایت میتوان گفت که تردیدی در مورد خوش شانسی عدد 7 وجود ندارد. چراکه توانسته اهمیت خود را برای هزاران سال حفظ کند و بدون انجام دادن کار خاصی به یک نماد مهم در زندگی میلیونها انسان تبدیل شود. هرچند هیچ مقاله یا پژوهش علمی نشان نمیدهد که این عدد بتواند کار خاصی را برای شما انجام دهد. همچنین تاکنون مورد مستندی از تاثیرگذاری یک عدد روی پدیدهای خاص ثبت نشده است.