اختلال استفاده خطرناک از گوشی هوشمند (PSU) چیست؛ آیا ما به آن مبتلا هستیم؟

اگر فکر می‌کنید به گوشی موبایلتان معتاد شده‌اید، احتمال ابتلا به عارضه استفاده خطرناک از گوشی هوشمند (PSU) در شما زیاد است. عوارض این اختلال چیست؟

محققین به‌تازگی موفق به کشف رابطه‌ای مهم بین افسردگی، اضطراب و بی‌خوابی نوجوانان با عارضه‌ای به نام اختلال استفاده خطرناک از گوشی هوشمند (PSU) شوند که یکی از مصداق‌های اعتیاد بوده و نگرانی‌های فراوانی را در جوامع مختلف به همراه داشته است.

بر اساس این تحقیقات که در انستیتو روانشناسی، روان درمانی و علوم عصبی کینگز کالج لندن انجام شده، بیش از 33 درصد افرادی که مدعی ابتلا به اختلال PSU بوده‌اند، حدودا دو برابر بیشتر از سایرین در معرض عارضه اضطراب قرار داشته و سه برابر شانس بیشتری برای ابتلا به افسردگی دارند.

این تحقیق که در بازه زمانی چند هفته‌ای در سال‌های 2020 و 2022 انجام شد، حاکی از بروز نشانه‌های ابتلا به اختلال استفاده خطرناک از گوشی هوشمند در 18.7 درصد از نوجوانان بین سنین 16 تا 18 سال و 14.5 درصد نوجوانان بین سنین 13 تا 16 سال بوده است. در این بین، افراد مبتلا به این اختلال بین دو تا سه برابر بیشتر در معرض افسردگی قرار داشته‌اند؛ ضمن این که 44 درصد افراد مبتلا به PSU نشانه‌های اضطراب را بروز داده‌اند؛ درحالیکه این رقم برای افرادی که به PSU مبتلا نیستند حدود 26 درصد است.

از سوی دیگر بروز نشانه‌های افسردگی نیز در افراد مبتلا و غیر مبتلا به PSU نیز به‌ترتیب برابر با 55 و 35 درصد است.

طبیعتا گوشی‌های هوشمند را باید دلیل بروز تمامی این دسته مشکلات در نوجوانان و جوانان دانست. با این وجود پیش از تصمیم‌گیری ناگهانی در خصوص دور کردن گوشی‌های موبایل از دست فرزندانمان بهتر است با اختلال PSU، روش اندازه‌گیری و نشانه‌های آن آشنا شویم.

اختلال استفاده خطرناک از گوشی هوشمند (PSU) چیست؟

تا کنون تحقیقات اندکی روی اختلال PSU انجام شده؛ به‌طوری که بررسی‌های میدانی روی این اختلال تنها دربرگیرنده 657 نوجوان بین 16 تا 18 سال و 69 کودک بین 13 تا 16 سال بوده است. بنابراین بسیاری محققین معتقدند نتایج یافته‌های دانشمندان فعال در این حوزه برای معرفی این عارضه به‌عنوان یک خطر رسمی شناخته‌شده برای سلامت روان افراد کافی نیست.

به‌طور کلی، تحقیقات علمی میزان اعتیاد به گوشی‌های موبایل را بر اساس ده سوال مختلف که از افراد پرسیده می‌شود تعیین می‌کنند. پاسخ به این سوالات در نتیجه منجر به تعیین شاخصی موسوم به «شاخص اعتیاد به گوشی هوشمند» می‌شود. بر اساس تحقیقات انجام شده روی این موضوع، درصد بالایی از نوجوانانی که خود را مبتلا به عارضه PSU می‌دانند، راهکارهای ثابتی از جمله قرار دادن گوشی در حالت سایلنت، حذف کردن اعلان‌ها یا قرار دادن دستگاه در اتاقی دیگر را به‌عنوان راهکارهای اصلی رهایی از این اختلال عنوان کرده‌اند.

پژوهش‌های انجام شده روی عوامل موثر بر بروز PSU همچنین هیچ رابطه‌ای بین میزان استفاده از گوشی یا اپلیکیشن‌های مختلف روی شدت این عارضه نشدند. دکتر نیولا کالک، یکی از محققین ارشد پژوه‌ش‌های حوزه اختلال PSU، در مصاحبه‌ای عنوان کرده که میزان استفاده از گوشی موبایل تاثیری در ابتلای نوجوانان 16 تا 18 ساله به عارضه PSU نداشته و حتی استفاده از واتساپ، گیمینگ یا اینترنت نیز هیچ‌یک نتوانسته باعث بروز نشانه‌های افسردگی یا اضطراب در نوجوانان شود.

در عین حال، میزان بروز نشانه‌های این عارضه در افرادی که با اپلیکیشن‌های تیک تاک و اینستاگرام زیاد سر و کار داشته‌اند بسیار بیشتر از سایرین است.

گوشی‌سازان به دنبال راهکار مقابله با PSU هستند

تحقیق اخیر محققین انگلیسی همچنین در ادامه به این نکته نیز اشاره می‌کند که برخی گوشی‌سازان سرتاسر دنیا به‌دنبال یافتن راهکارهایی برای کاهش اثرات روانی سوء گوشی‌های هوشمند هستند.

یکی از فعال‌ترین برندها در حوزه پاکسازی این اثرات، کمپانی HMD است که اخیرا مدعی شده کاربران سرتاسر دنیا در سال‌های اخیر تمایل بیشتری به گوشی‌های غیر هوشمند نشان داده‌اند تا اثرات اپلیکیشن‌ها و استفاده بیش از حد از موبایل را به حداقل برسانند. این کمپانی همچنین چندین گوشی غیرهوشمند را نیز به بازار عرضه کرده و حتی با کلید زدن پروژه The Better Phone Project و ساخت گوشی HMD Skyline که از یک مد مخصوص «سم‌زدایی دیجیتال» بهره‌مند است گام‌های مهمی در این حوزه برداشته.

علاوه بر HMD، کمپانی‌های گوشی‌ساز دیگر نیز هریک سعی کرده‌اند ابزارهای مختلفی برای مدیریت میزان تعامل کاربران با گوشی‌های موبایل را ارائه کنند. نمونه‌ای از این تلاش‌ها، سرویس Digital Wellbeing گوگل است که در سال 2018 معرفی شد و زمان و نحوه استفاده کاربران از گوشی‌های موبایل را با آمار و نمودارهایی به او نشان می‌دهد. از طرف دیگر برندهایی مثل اوپو یا وان پلاس نیز مد Zen Mode را به کاربرانشان ارائه کرده‌اند و اپل نیز با معرفی مد قابل سفارشی‌سازی Focus دنبال کاهش اثرات سوء گوشی‌های موبایل و جلوگیری از بروز اختلال استفاده خطرناک از گوشی های هوشمند بوده‌اند.

البته اثرات سوء تکنولوژی و به‌طور خاص گوشی‌های موبایل روی سلامت روان کاربران اصلا مساله تازه‌ای نیست و چنانکه بسیاری صاحب‌نظران معتقدند، استفاده بیش از حد از تکنولوژی یکی از عوامل مهم بروز اختلالاتی مثل افسردگی، اضطراب یا بیش‌فعالی است. کریس فرگوسن، استاد بخش رفتارشناسی دانشگاه کالیفرنیا، در همین زمینه راهکار مقابله با بروز اختلالات این‌چنینی را تعریف کردن چارچوبی جدید برای استفاده از تکنولوژی و به رسمیت شناختن اختلالاتی نظیر PSU عنوان کرد.

در گجت نیوز بخوانید: در عصر هوش مصنوعی، گوشی های دکمه ای جدید نوکیا معرفی شد! بهترین راه کارهای رفع حواس پرتی در محل کار + برنامه‌های کاربردی سرتان را از گوشی دربیاورید تا از شر افکار خودکشی راحت شوید اگر احساس می‌کنید استرس کافی در زندگی خود ندارید، این گزینه را در گوشی های سامسونگ فعال کنید!