با وجود پیشرفتهای شگفتانگیز در زمینه پزشکی هنوز دانشمندان نتوانستهاند درمان آلزایمر را پیدا کنند. هرچند ظاهرا یک آزمایش خون میتواند با تشخیص آلزایمر گام مهمی در جلوگیری از زوال عقل بردارد.
این روزها کمتر کسی آرزوی عمر بالای ۸۰ سال را دارد؛ زیرا عموما با افزایش عمر توانایی مغز انسان نیز رو به افول میرود. شما دیگر هوش و چالاکی ذهنی سابق را ندارید و ممکن است بهلطف آلزایمر حتی خاطرات شیرین گذشته را بهیاد نیاورید. تجهیزات پزشکی کنونی توانایی تشخیص زودهنگام و ۱۰۰ درصدی زوال عقل را ندارند و متخصصان صرفا با استفاده از تجربه خود اقدام میکنند. هرچند ظاهرا یک آزمایش خون ساده میتواند معجزه کرده و آلزایمر را در همان مراحل اولیه تشخیص دهد.
تشخیص آلزایمر با استفاده از آزمایش خون میتواند زندگی میلیونها بیمار را متحول کند
دانشمندان پیشتر از اسکنهای گسترده مغزی و بررسی نمونههای گرفته شده از مایع مغزی-نخائی برای یافتن نشانههای زوال عقل استفاده میکردند. یک بیماری وحشتناک که ۵۵ میلیون نفر را بهشکل آلزایمر در سرتاسر جهان درگیر کرده است. گرچه اخیرا پژوهشگران حوزه پزشکی و سلامت متوجه شدهاند که یک آزمایش خون میتواند به تستهای فعلی برای تشخیص آلزامیر کمک کند.
جالب اینجاست که این آزمایش از گذشته نیز وجود داشت؛ اما دانشمندان متوجه ظرفیت مهم آن نشده بودند. مخصوصا اینکه آزمایش اشاره شده میتواند دقت بسیار بالایی در زمینه تشخیص بیماری آلزایمر داشته باشد. ماجرا از جایی شروع شد که دانشمندان دانشگاه Lund سوئد تصمیم گرفتند ارتباط بین نسبت ترکیبات پروتئینی موجود در سرم خون و تشخیص بیماری آلزایمر را بررسی کنند.
بیماری آلزایمر معمولا در نتیجه ترکیبی از عوامل ژنتیک و محیطی ایجاد میشود. هرچند چیزی که در تمامی افراد مبتلا به این بیماری دیده میشود، از دست دادن یکنواخت نورونهای مهم و افزایش پرتئینهای غیرعادی است. دو پروتئین آمیلوئید بتا و تاو با همدیگر میچسبند و بهصورت مستقیم به سلولها آسیب میزنند. همچنین این احتمال وجود دارد که این دو پروتئین از طریق برخی فرآيندهای ایمنیشناختی تا حدودی زمینه حمله به سلولهای دیگر را فراهم کنند.
متخصصان معمولا از سیتی اسکن برای ارزیابی میزان آسیب وارد شده به بافت مغز استفاده میکنند. نتایج بهدست آمده در کنار تستهای شناختی و گزارش شخصی بیمار قرار میگیرند تا احتمال وجود آلزایمر بررسی شود. هرچند که در بهترین حالت و با وجود استفاده از تمامی ابزارهای ممکن نیز پزشکان قادر نیستند تشخیص کاملا درستی داشته باشند.
در واقع بهگزارش تیم پژوهشی دانشگاه Lund پزشکان عمومی در ۶۱ درصد مواقع و پزشکان متخصص در ۷۳ درصد مواقع بیماری آلزایمر را بهدرستی تشخیص میدهند. اینجاست که مسئله کشف یک آزمایش خون با دقت بالا برای تشخیص آلزایمر اهمیت خود را نشان میدهد.
در طول سالهای گذشته پژوهشهای گوناگونی در زمینه بیماری آلزایمر اخبار علمی منتشر شدهاند. اکثر آنها نیز تاکید دارند که نسبت فرمهای عادی به غیرعادی پروتئینهای آمیلوئید بتا و تاو نقش مهمی در تشخیص بیماری آلزایمر ایفا میکنند. به همینخاطر برخی بررسی مایع مغزی-نخائی را بهترین راهکار میدانند. هرچند که آزمایش خون موردنظر درد کمتری دارد، با هزینه کمتری انجام خواهد شد و میتواند در آزمایشگاههای عادی در دسترس باشد.
پژوهشگران برای ارزیابی روش جدید تشخیص آلزایمر از ۱۲۱۳ بیمار استفاده کردند. این افراد بین سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۴ توسط دکتر خانوادگی و یا یک متخصص برای مسئله زوال عقل ارزیابی شده بودند. حدود دو سوم این افراد از اختلال شناختی رنج میبردند و یک سوم باقیمانده نیز مجبور بودند با بیماری زوال عقل کنار بیایند. دانشمندان از آزمایش خون و آزمایش مایع مغزی-نخائی برای تشخیص آلزایمر در این افراد استفاده کردند.
نتایج نشان داد که هر دو روش میتوانند آلزایمر را با دقت ۹۰ درصد تشخیص دهند. در واقع یک آزمایش خون ساده میتواند در همان مراحل اولیه این بیماری خطرناک را تشخیص دهد و موجب شود که افراد از رسیدگیهای مناسب پزشکی برخوردار شوند. مخصوصا اینکه آغاز فرآیندهای درمانی در مراحل اولیه میتواند در بهبود کیفیت زندگی افراد نقش بسیار مهمی ایفا کند. تست اشاره شده هماکنون در آمریکا موجود است و دانشمندان پیشبینی میکنند تا حداکثر دو سال دیگر در سایر کشورهای جهان نیز در دسترس قرار گیرد.