همیشه این مسئله مطرح بوده است که استفاده طولانی از گوشی میتواند به مشکلات متعدد برای سلامتی فرد منجر شود. اخیرا یک پژوهش گسترده اثبات کرده است که ارتباط خاصی بین گوشی موبایل و سرطان مغز وجود ندارد.
در طول سالهای اخیر همیشه یک سوال مهم در رابطه با استفاده از گوشی های موبایل وجود داشته است. آیا استفاده زیاد از آنها میتواند سبب ایجاد بیماریهای مختلف در بدن بشود؟ بسیاری از پژوهشهای انجام شده در حوزه پزشکی و سلامت سعی کردهاند به این سوال بسیار مهم پاسخ دهند؛ اما هرگز شواهد بهدست آمده کافی نبودهاند. حالا یک پژوهش جدید با قطعیت اعلام میکند که گوشی موبایل باعث ایجاد سرطان مغز نمیشود.
پایان چند دهه تلاش برای ایجاد ارتباط بین گوشی موبایل و سرطان مغز
بارها در طول تاریخ پیش آمده است که شرکتها و صنایع ذینفع از پژوهشگران بخواهند که یک مقاله علمی را در دفاع از آنها منتشر کنند. معروفترین نمونه در این زمینه به شرکت کوکاکولا مربوط میشود که از پژوهشگران خواسته بود در مقالات ارائهشده پیرامون روشهای لاغر شدن روی نقش ورزش بهشدت تاکید کنند تا فروش محصولات این شرکت کاهش نیابد. به همینخاطر بسیاری از افراد به پژوهشهایی که در نتیجه آنها منافع شرکتهای بزرگ تایید میشود اعتماد ندارند.
خوشبختانه پژوهش جدید به سفارش سازمان بهداشت جهانی انجام شده که یعنی کاملا معتبر است. ما عموما از گوشی های موبایل در نزدیکی سر خود استفاده میکنیم. آنها نیز همیشه در حال ارسال و دریافت امواج رادیویی هستند. به همینخاطر همیشه این نگرانی وجود داشته است که امواج گوشی های موبایل ممکن است بهتدریج به سرطان مغز منجر شوند.
البته این روزها گوشی های موبال و بهطورکلی فناوریهای بیسیم به بخش جداییناپذیری از زندگی ما تبدیل شدهاند. به همینخاطر باید از تاثیر آنها بر سلامتی خود مطمئن شویم.
تشعشعات بهعنوان یک عامل سرطانزا
امروزه در جوامع علمی این باور وجود دارد که امواج رادیویی گوشی های موبایل نمیتوانند سبب شکلگیری سرطان مغز یا هر مشکل خاص دیگری شوند. با وجود این، چند وقت یکبار شاهد انتشار پژوهشی در اخبار علمی هستیم که در آن به احتمال آسیب جزئی اشاره میشود.
بهعنوان مثال در سال ۲۰۱۱ مرکز جهانی تحقیقات سرطان امواج رادیویی را در دسته عوامل احتمالی سرطانزا قرار داد. همین اقدام نیز باعث شد که نگرانیها افزایش پیدا کنند و حتی برداشتهای نادرستی در اخبار منتشر شود. مرکز جهانی تحقیقات سرطان زیرمجموعه سازمان جهانی بهداشت است. این مرکز بر اساس شواهد محدود بهدست آمده از پژوهشهای مشاهدهای امواج رادیویی را در دسته عوامل احتمالی سرطانزا قرار داده بود.
پژوهشهای مشاهدهای بهترین ابزار دانشمندان برای بررسی وضعیت سلامتی انسانها در بلندمدت هستند. در این پژوهشها معمولا میزان انتشار یک بیماری و عوامل ایجاد آن در جمعیتهای انسانی بررسی میشوند. هرچند که نمیتوان نتایج بهدست آمده از آنها را لزوما دقیق دانست.
در پژوهش مورد استناد مرکز تحقیقات سرطان از افراد مبتلا به سرطان مغز پرسیده شده بود که آیا نسبت به سایر انسانها بیشتر از گوشی موبایل استفاده میکردند یا خیر. پاسخ آنها هم مثبت بود. هرچند در پژوهش جدید انجام شده مجموعه بسیار بزرگتری از دادههای پزشکی مورد بررسی قرار گرفتهاند. در این پژوهش دانشمندان از ترکیب دادههای پیشین و اخیر بهره گرفتهاند.
در نتیجه اکنون میتوان با اطمینان خاطر گفت که امواج رادیویی گوشی های موبایل یا سایر دستگاههای بیسیم سبب افزایش احتمال بروز سرطان مغز در انسان نمیشوند.
بررسی پژوهشهای مختلف
دانشمندان قصد داشتند مسئله را یکبار برای همیشه حل کنند. به همینخاطر بیش از ۵۰۰۰ پژوهش انجام شده در رابطه با تاثیر امواج رادیویی بر سلامت انسان را بررسی کردند. از این تعداد دادههای ۶۳ پژوهش که بین سالهای ۱۹۹۴ تا ۲۰۲۲ منتشر شده بودند در تحلیل نهایی مورد استفاده قرار گرفتند. دلیل حذف سایر پژوهشها نیز مرتبط نبودن چندان زیاد آنها با مسئله فوق بود.
دادهها با قطعیت تایید کردند که هیچ ارتباطی بین استفاده از گوشی موبایل و سرطان مغز یا هر نوع سرطان دیگری در منطقه سر و گردن وجود ندارد. همچنین دادهها نشان دادند که استفاده از گوشی موبایل برای ۱۰ سال و یا بیشتر نیز نمیتواند سبب بروز سرطان شود. جالب اینجاست که نحوه استفاده از گوشی (مثلا تعداد تماسها یا مدت زمان استفاده از گوشی) نیز تغییر خاصی در این زمینه ایجاد نمیکند.
در واقع مسئله بسیار ساده است. اگرچه استفاده از فناوریهای بیسیم در طول چند دهه گذشته بهشدت افزایش یافته، اما نرخ ابتلا به سرطان مغز هیچ تغییر خاصی نکرده است.
جمعبندی ارتباط بین گوشی موبایل و سرطان مغز
بهطورکلی باید گفت که نتایج بهدست آمده بسیار اطمینانبخش هستند. ظاهرا استانداردهای ملی و بینالمللی وضع شده در رابطه با میزان تشعشعات مجاز برای گوشیهای موبایل موثر بودهاند. امواج رادیویی منتشر شده توسط گوشیهای موبایل بسیار ضعیف هستند و خوشبختانه نمیتوانند آسیب خاصی را به بدن انسان وارد کنند.
با وجود این، فراموش نکنید که تکنولوژی با سرعت خیرهکنندهای در حال پیشرفت است و همیشه شاهد استفاده از امواج بهصورت گوناگون هستیم. در نتیجه بهنظر میرسد که انجام پژوهشهای مختلف در رابطه با بررسی خطرات احتمالی فناوریهای جدید در آینده نیز ضروری باشد. هرچند در حال حاضر میتوان گفت که گوشی موبایل باعث بروز سرطان مغز نمیشود.
باید منتظر ماند و دید که آیا این پژوهش میتواند باورهای اشتباه رواج یافته در طول سالهای مختلف را باطل کند. امروزه بسیاری از افراد سعی میکنند حداقل برای چند ساعت در روز از گوشی فاصله بگیرند یا اینکه در طول شب آن را در اتاق دیگری قرار دهند. حتی برخی سعی میکنند هنگام صحبت کردن از ایرباد استفاده کنند تا گوشی خیلی به سر آنها نزدیک نباشد. کارهایی که ظاهرا همگی بیدلیل بودهاند.