گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
با توجه به افزایش تقاضا برای خودروهای گذرموقت، اگر می‌خواهید دچار کلاه‌برداری نشوید، آشنایی با قوانین آن برای خرید امن ضروری است.
تردد خودروهایی با پلاک گذرموقت در کشور افزایش یافته است. با وجود اینکه خرید و فروش این خودروها توسط پلیس راهور ممنوع اعلام شده، بسیاری از افراد با بی‌توجهی به این قانون، به خرید و فروش آن‌ها می‌پردازند. این اقدام می‌تواند به مشکلات حقوقی و مالی جبران‌ناپذیری برای خریداران منجر شود.
بازار خودرو ایران در سال‌های اخیر شاهد ورود گسترده خودروهای خارجی با پلاک گذرموقت بوده است. از اکثر برندهای جهانی تاکنون نمونه‌هایی در کشور دیده شده است، اما در ماه‌های اخیر، مرسدس بنز جی کلاس به طور چشمگیری در خیابان‌ها خودنمایی می‌کند.
خرید و فروش خودروهای گذر موقت با قیمت نجومی
اگرچه قیمت خودروهای گذرموقت در ایران با بازارهای جهانی تفاوت چندانی ندارد، اما به دلیل ورود مدل‌های لوکس و خاص، هزینه خرید آن‌ها بسیار بالا است. خودروهایی مانند بنز که در ایران طرفداران زیادی دارند، با قیمت‌هایی از ۳۰ هزار دلار (مدل‌های میان‌رده) تا ۳۰۰ هزار دلار (مدل‌های خاص) در بازار خرید و فروش می‌شوند. با این حال، خریداران باید توجه داشته باشند که به دلیل قوانین کشور، امکان نگهداری دائمی این خودروها وجود نداشته و ممکن است با ضرر مالی مواجه شوند.
امارات متحده عربی به عنوان اصلی‌ترین مبدا واردات خودرو به ایران شناخته می‌شود؛ اما کشورهای همسایه مانند گرجستان، افغانستان و کردستان عراق نیز سهمی از این بازار را به خود اختصاص داده‌اند.
مطابق قوانین پلیس راهور، پلاک‌های گذر موقت به خودروهایی داده می‌شود که برای مدت کوتاهی مجاز به تردد در کشور هستند. این نوع پلاک‌ها عمدتاً برای خودروهای خارجی و همچنین خودروهایی که به صورت ترانزیت در کشور تردد می‌کنند، صادر می‌گردد. اعتبار پلاک‌های گذر موقت از چند روز تا ۶ ماه متغیر است. اما به طور کلی، حداکثر مدت مجاز برای تردد با این پلاک‌ها، ۶ ماه است. پس از پایان مدت اعتبار پلاک، رانندگان دیگر حق استفاده از آن را ندارند. برای تمدید پلاک، باید قبل از اتمام مهلت به مراکز مربوطه مراجعه کنند. در غیر این صورت، خودرو توقیف خواهد شد و راننده جریمه می‌شود.
خودروهایی که پلاک گذر موقت دارند از هیچ‌گونه امتیاز ویژه‌ای برخوردار نبوده و باید مانند سایر خودروها، قوانین راهنمایی و رانندگی از جمله محدودیت‌های سرعت، محل‌های توقف مجاز، بستن کمربند ایمنی، پرداخت عوارض و سایر مقررات را رعایت کنند. پلیس به طور مداوم بر خودروهای دارای پلاک گذر موقت نظارت می‌کند. رانندگانی که قوانین را رعایت نکنند، علاوه بر جریمه، ممکن است با توقیف خودرو نیز مواجه شوند.
قوانین و مقررات ناظر بر خودروهای گذر موقت
- ممنوعیت خرید و فروش: این خودروها قابل خرید و فروش نبوده و معامله آن‌ها قاچاق تلقی می‌شود.
- پیامدهای تردد غیرقانونی: تردد غیرقانونی این خودروها مستلزم تشکیل پرونده قضایی و رسیدگی قضایی است.
- حق استفاده انحصاری مالک: حق استفاده از این خودرو به غیر از مالک واگذار نمی‌شود.
- عدم امکان تمدید: این مجوز قابل تمدید نبوده و پس از پایان مدت اعتبار باطل می‌شود.
- محدودیت زمانی: مهلت قانونی تردد اتومبیل‌های گذر موقت در داخل کشور به شش ماه محدود می‌شود.
مدارک لازم برای دریافت پلاک گذر موقت
افرادی که قصد تردد با خودرو گذر موقت را دارند، می‌بایست ابتدا از گمرک معرفی‌نامه ویژه‌ای با مهر برجسته دریافت نمایند. برای تکمیل مراحل، ارائه پرونده سبز گمرکی (کارنه‌دوپاساژ) و مدارک شناسایی معتبر مالک الزامی است. افراد غیرمقیم می‌توانند از پاسپورت یا گواهینامه رانندگی بین‌المللی استفاده کنند.
خودروهای گذرموقت و خودروهای مناطق آزاد هر دو محدودیت‌هایی دارند، اما این دو کاملا متفاوت‌اند. خودروهای مناطق آزاد تنها مجاز به تردد در محدوده مشخص منطقه آزاد هستند، در حالی که خودروهای گذر موقت می‌توانند در سراسر کشور تردد کنند.
خودروهای گذر موقت، پلاک‌هایی با اعتبار شش ماهه دارند و مالکان آن‌ها می‌توانند به مدت شش ماه در سراسر ایران به گشت و گذار بپردازند. اما خودروهای مناطق آزاد، برای تردد در داخل منطقه نیز نیاز به پلاک مخصوص دارند و این پلاک‌ها قابل تمدید هستند.
علی‌رغم ابلاغ مقررات محدودکننده توسط نیروی انتظامی، برخی افراد سودجو با سوء استفاده از نیاز متقاضیان، با وعده تمدید غیرقانونی پلاک، اقدام به دور زدن قوانین جاری در خصوص خودروهای گذر موقت می‌نمایند.
جدول زمان استفاده از خودروهای گذر موقت
| گروه افراد | زمان اعتبار |
| سرمایه گذاران خارجی | ۵ ماه |
| مسافران غیر مقیم ایران | ۵ ماه |
| ایرانیان مقیم خارج از کشور | ۵ ماه |
| ساکنان مناطق آزاد | ۱ ماه |
افزایش خرید و فروش خودروهای گذر موقت در فضای مجازی به ویژه اینستاگرام، واکنش‌های متعددی را از سوی پلیس به دنبال داشته است. در تازه‌ترین واکنش، سرهنگ فیروز کشیر، معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک پلیس راهور تهران بزرگ، به صراحت اعلام کرده است که این نوع معاملات خلاف قانون بوده و پیگرد قانونی دارد.
وی با اشاره به اینکه پلاک‌های گذر موقت برای تردد موقت اتباع خارجی یا ایرانیان مقیم خارج از کشور در نظر گرفته شده است، افزود: متاسفانه برخی افراد بدون آگاهی از قوانین، اقدام به خرید و فروش خودروهای دارای پلاک گذرموقت کرده و خود را درگیر مشکلات قانونی نموده‌اند.
سرهنگ کشیر با اشاره به قوانین گمرکی کشور تاکید کرد که ورود هر خودرویی به کشور باید با ثبت در گمرک و اخذ مجوز صورت پذیرد. این مجوزها دارای اعتبار زمانی مشخصی هستند و پس از پایان مدت اعتبار، خودرو موظف به خروج از کشور است. ایشان همچنین به شهروندان هشدار دادند که خرید، فروش و اجاره خودروهای دارای پلاک گذر موقت به طور کامل ممنوع بوده و تنها فردی که به نامش مجوز صادر شده، مجاز به رانندگی با این خودرو است.
وی افزود: با وجود افزایش معاملات غیرقانونی این خودروها، پلیس به شدت بر تردد خودروهای گذر موقت نظارت دارد و در صورت مشاهده هرگونه تخلف، خودرو به عنوان کالای قاچاق توقیف خواهد شد.
سرهنگ کشیر، معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک پلیس راهور تهران بزرگ، با تأکید بر هماهنگی کامل پلیس و گمرک در اجرای قوانین مربوط به خودروهای گذر موقت، تصریح کرد: قانون درباره خودروهای گذر موقت بسیار قاطع بوده و هیچ ابهامی در آن وجود ندارد. لذا دارندگان این خودروها موظفند قبل از پایان مهلت تعیین شده، نسبت به خروج خودرو از کشور یا تمدید مجوز تردد اقدام کنند. در غیر این صورت، با این خودروها به عنوان کالای قاچاق برخورد خواهد شد.
برخی از تحلیلگران، بخشنامه اخیر گمرک ایران را عامل اصلی بروز این مسئله می‌دانند. گمرک ایران در تیر ماه سال گذشته با صدور بخشنامه‌ای جدید، مدت مجاز تردد خودروهای سواری با پلاک گذر موقت را برای همه اتباع خارجی و ایرانیان مقیم خارج از کشور به مدت ۵ ماه تعیین کرد. نکته قابل توجه این است که این مهلت قابل تمدید نیست.
پیش از این بخشنامه، واردات خودروهای گذرموقت به کشور تنها از برخی کشورهای مشخص مجاز بود. اما با صدور این بخشنامه، محدودیت مبدا برداشته شد و اکنون امکان ورود موقت خودرو از هر کشوری فراهم شده است.
با این حال گمرک ایران صراحتا اعلام کرده است که تحت هیچ شرایطی، حتی با وجود وکیل و ارائه وکالت‌نامه، به درخواست تمدید مهلت پنج ماهه تردد این اتومبیل‌ها ترتیب اثر نخواهد داد و با هرگونه تخلف در این زمینه برخورد جدی خواهد کرد.
با وجود بخشنامه جدید، تمدید مجوز تردد خودروهای گذر موقت تنها از طریق روش‌های غیرقانونی مانند استفاده از وکالت‌نامه‌های جعلی که توسط دلالان این خودروها صادر می‌شود، امکان‌پذیر است.
با توجه به محدودیت‌های قانونی متعدد و پیچیدگی‌های فرایند خرید و تردد خودروهای گذر موقت، توصیه می‌شود که متقاضیان خرید خودرو، به جای این نوع خودروها، به دنبال گزینه‌های جایگزین با شرایط قانونی روشن‌تر باشند.
راهنمای خرید ایمن خودروهای گذر موقت
بازار خرید خودروهای گذر موقت عمدتاً در دست دلالان است و مرجع مشخصی برای این کار وجود ندارد. به دلیل ماهیت این خودروها و قوانین پیچیده مرتبط با آن‌ها، خرید این خودروها با ریسک‌های زیادی همراه است. توصیه می‌شود قبل از خرید، از مشاوره افراد متخصص یا وکلا بهره‌مند شوید.
گران‌ترین خودروهای گذر موقت وارد شده به ایران
رکورد گران‌ترین خودروهای گذر موقت در ایران توسط رولزرویس با قیمت جهانی حدود ۳۰۰ هزار دلار و مرسدس بنز میباخ با قیمت تقریبی ۲۶۰ تا ۳۵۰ هزار دلار به ثبت رسیده است.
خودرو گذر موقت یا وارداتی؛ کدام انتخاب بهتری است؟
اتومبیل‌های گذر موقت، با وجود قیمت پایین‌تر و امکانات متنوع، به دلیل محدودیت‌های قانونی، مشکلات فنی و نبود قطعات یدکی، برای اکثر افراد انتخاب مناسبی نیستند. این خودروها به دلیل تردد محدود و احتمال بروز مشکل در صورت تصادف، دردسرهای زیادی را برای مالکان خود ایجاد می‌کنند. بنابراین، با توجه به موانع موجود، خرید خودروهای وارداتی با وجود قیمت بالاتر، انتخابی منطقی‌تر به نظر می‌رسد.